Энэ хуудас нь Зүүн өмнөд Европ дахь улсын тухай өгүүлнэ. хэрэглээг, "
Албани (салаа утга)"-с харна уу.
Бүгд Найрамдах Албани Улс Republika e Shqipërisë (Албани) |
|---|
|
|
Төрийн дуулал: "Himni i Flamurit"
"Төрийн далбааны дуулал"
|
|
| Нийслэл ба томоохон хот | Тирана
41°19′N19°49′E / 41.317°N 19.817°E /41.317; 19.817 |
|---|
| Албан ёсны хэл | Албани хэл |
|---|
| Зөвшөөрөгдсөн цөөнхийн хэл | |
|---|
| Шашин (2020) | |
|---|
| Ард түмний нэршил | Албаничууд |
|---|
| Төр засаг | Нэгдмэл парламентын бүгд найрамдах улс |
|---|
|
| Байрам Бегай |
|---|
| Эди Рама |
|---|
| Линдита Никола |
|---|
|
| Хууль тогтоох байгууллага | Кувенди |
|---|
| Түүх |
|---|
|
| 1190 |
|---|
| 1272 оны 2 сар |
|---|
| 1368 |
|---|
| 3 сарын 2, 1444 |
|---|
| 1515 |
|---|
| 1757/1787 |
|---|
| 11 сарын 28, 1912 |
|---|
| 7 сарын 29, 1913 |
|---|
| 1 сарын 31, 1925 |
|---|
| 9 сарын 1, 1928 |
|---|
| 1 сарын 11, 1946 |
|---|
| 12 сарын 28, 1976 |
|---|
• 4-р бүгд найрамдах улс | 4 сарын 29, 1991 |
|---|
| 11 сарын 28, 1998 |
|---|
|
| Газар нутаг |
|---|
• Нийт | 28,748 км2 (140) |
|---|
• Усны эзлэх талбай (%) | 4.7 |
|---|
| Хүн ам |
|---|
• January 2022 тооцоо |  2,793,592[2] |
|---|
• 2011 тооллого | 2,821,977[3] |
|---|
• Нягтаршил | 97/км2 |
|---|
| ДНБ (ХАЧП) | 2022 тооцоо |
|---|
• Нийт | ▲ $51.1 тэрбум[4] (118) |
|---|
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $17,858[4] (85) |
|---|
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
|---|
• Нийт | ▼ $18.25 тэрбум[4] (125) |
|---|
• Нэг хүнд ноогдох | ▼ $6,369[4] (96) |
|---|
| ОТББИ (2019) | ▼ 34.3[5]
дундаж |
|---|
| ХХИ (2021) | ▲ 0.796[6]
өндөр · 67 |
|---|
| Мөнгөний нэгж | Лек (ALL) |
|---|
| Цагийн бүс | UTC+1 (ТЕЦ) |
|---|
| UTC+2 (ТЕЗЦ) |
|---|
| Жолооны тал | баруун |
|---|
| Утасны томьёо | +355 |
|---|
| Домэйн нэр | .al |
|---|
Бүгд Найрамдах Албани Улс буюуАлбани (Албани хэл:Republika e Shqipлrise) ньЗүүн ЕвропынБалканы хойгийн баруун өмнөд хэсэгт оршихБүгд найрамдах улс юм.Нийслэл ньТирана.
Баруун талд ньАдриатын тэнгис, баруун өмнө талд ньИоний тэнгис цэлийж, хойд талаарааМонтенегро, зүүн талаарааУмард Македон,Косово[7], өмнө талаарааГректэй хиллэдэг. МөнИтали улстайОтрантогийн хоолойгоор 72 км зайтай тусгаарлагддаг. Албан ёсны хэл нь- албани хэл.
Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага,Европын Аюулгүй Байдлын Хамтын Ажиллагааны Байгууллага,Европын Зөвлөл,Дэлхийн Худалдааны Байгууллага,Газар Дундын Тэнгисийн Холбооны гишүүн. МөнЕвропын Холбоонд элсэхээр нэр нь дэвшигдээд байгаа,Умард Атлантын Цэргийн Эвсэлд элсэх урилгыг 2008 оны 4 сард хүлээн авсан[8] орон юм. Тус улс нь албан ёсоор 2009 онд, НАТО-гийн 60 жилийн ойн үеэр 26 улсын цэргийн эвсэлд нэгдэн орох бөгөөдБалканы хойг,Ирак[9][10],Афганистан,Чад[11] дахь энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж буй.
Албани ньпарламентийн ардчилсан тогтолцоотой,шилжилтийн үеийн эдийн засаг бүхий орон болно. НийслэлТиранадаа нийт 3.5 сая хүн амын нь 895,000 нь төвлөрч оршин суудаг, санхүүгийн төв хот нь юм.[12]Чөлөөт зах зээл рүү шилжиж буй тус орон ньгадаадын хөрөнгө оруулалт, ялангуяаэрчим хүч, зам тээврийн дэд бүтцийн салбар дахь гадаадын хөрөнгө оруулалтыг нээлттэй болгож буй.
Османы эзэнт гүрэнд хамаарч ирсэн түүхэн шалтгааны улмаас хүн амын олонхи нь буюу 64% ньисламын шашин сунит урсгалыг шүтдэг чүнэн алдартны шашин,католик шүтлэгтэн ч элбэг.
Албани хэлээр улсын нэр болохShqipлrise нь "Бүргэдийн орон" гэсэн утгатай бөгөөд албаничууд өөрсдийгөө бүргэдээс гаралтай гэж үздэг аж. Харин Албани гэдэг ньлатин хэлнийalbus буюуцагаан гэдэг үгнээс гаралтай. Энэ ньшохойн чулуу элбэг байдгаас газар нь цайран харагддаг гэдгээс улбаатай юм байна.
Жэймс Белуши (англи.James Adam Belushi; 1954 онд төрсөн) албани гаралтай америкийн кино жүжигчин.
Тереза эх (жинхэнэ нэрАгнес Гонже Бояжиу; албани.Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, арум.Agnesa (Antigona) Gongea Boiagi; 1910-1997) -албани гаралтай католик шашны зүтгэлтэн, 1979 оны Новелийн шагналтан эмэгтэй.
Энвер Хожа -Албанийн Коммунист намын дарга, 1946-1986 онуудад Бүгд найрамдах Албани улсын төрийн тэргүүн.
Элайза Душку (англи.Eliza Patricia Dushku; 1980 онд төрсөн) албани гаралтай америкийн жүжигчин, найруулагч.
Исмаил Кадаре- албаний хамгийн алдартай зохиолч, орчин цагийн албаний яруу найрагч.
Тус улс нь 12 аймаг, 36 хошуу, 351 суурин газарт хуваагдана.
- ↑"Albania".The World Factbook (2025 хэвлэл).АНУ-ын Тагнуулын төв газар. Татаж авсан:1 November 2021. (Archived 2021 edition)
- ↑"Popullsia e Shqipërisë" (Албани хэлээр).Instituti i Statistikës (INSTAT). 26 March 2020.Эх хувилбараас архивласан: 22 Наймдугаар сар 2022. Татаж авсан:22 August 2022.
- ↑"Population and Housing Census 2011"(PDF).Instituti i Statistikës (INSTAT).Эх хувилбараас(PDF) архивласан: 26 August 2020. Татаж авсан:21 September 2020.
- ↑4.04.14.24.3"World Economic Outlook Database, October 2022".IMF.org.International Monetary Fund. October 2022. Татаж авсан:October 11, 2022.
- ↑"Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey".ec.europa.eu.Eurostat. Татаж авсан:12 August 2021.
- ↑"Human Development Report 2021/2022"(PDF) (Англи хэлээр).United Nations Development Programme. 8 September 2022.Архивласан(PDF) огноо 2022-10-09. Татаж авсан:8 September 2022.
- ↑КосовогНҮБСербийн муж гэж үздэг ч НҮБ-ын гишүүн 50 улс тусгаар тогтнолыг нь хүлээн зөвшөөрдөг.
- ↑"Albania membership Nato". NATO.Эх хувилбараас архивласан: 2007-12-13. Татаж авсан:2009-03-04.
- ↑"Croatia, Albania sign NATO membership accords". USA Today.
- ↑"U.S. Supports Albania for NATO Membership". America.gov - Telling America's Story.Архивласан огноо 2008-03-28. Татаж авсан:2009-03-04.
- ↑"The official site of the Government of Albania"(PDF).Эх хувилбараас(PDF) архивласан: 2012-08-12. Татаж авсан:2009-03-04.
- ↑tirana.gov.al дахьхүн амын статистик (Memento 11. Зургаадугаар сар 2011цахим архивт)
- Засгийн газар
- Аялал жуулчлал
- Бусад
|
|---|
| Бүрэн эрхт улсууд | | |
|---|
| |
|---|
| |
|---|
Дотоод бүрэн эрхт
байдлын
тусгай бүс | | Финланд | |
|---|
| Норвеги | |
|---|
| Нэгдсэн Вант Улс | |
|---|
|
|---|
- 1 Европ ба өөр тивийн хоорондох уламжлалт хилийг хамардаг.
- 2 Соёл, улс төр, түүхийн шалтгаанаар Европ гэж тооцогддог боловч газарзүйн хувьд Баруун Азид байдаг.
- 3 Европын ойр орчмындалайн арлууд нь эх газрын тавиур дээр оршдоггүй ч тивтэй хамт бүлэглэгддэг.
|
