| Комнини | |
|---|---|
| Земја | Византија Трапезунтското Царство |
| Прпадност | Византијци |
| Основана | 10 век |
| Основач | Мануел Еротик Комнин |
| Последен владетел | Давид Комнин |
| Титули | Византиски цар Трапезунтски цар[1] |
| Распад | 15 век |
| Крај на владеењето | 1453 - распаѓање на Византија 1461 - распаѓање наТрапезунтското Царство |
Комнини (грчки:Κομνηνός, Κομνηνοί) се средновековна аристократска византиска фамилија, кои во11 век и12 век управувале соВизантија.
Основач на династијата споредМихаил Псел еМануел Еротик Комнин, кој бил крупен земјопоседник на византискиапанаж воКастамону -Пафлагонија, но е роден воФилипопоја каде поседувал имот со името Комни. Негов син билИсак I Комнин. Општо е прифатено (хипотетички, но без да е докажано) дека корените на презимето Комнин се во областаПафлагонија во која семејството поседувала генерички имоти, центар на кои била тврдината Castra Comnenus (Денешниот турски градКастамону).
Не е јасно Мануел Комнин дали бил Ерменец по потекло или Бугарин. Последното големо преселување било во 970 година, кога во реонот на Филипопол (денешенПловдив) се населиле 200.000Ерменци[2]. Според американската византолошка од ерменско потекло Н. Гарсојан, овие Ерменци биле потомци на оние кои биле населувани воСирија по падот на Павликанската држава во871 година.
За првиот познат претставник на династијата е јасно дека во 978 година ја бранелНикеја одВардех Склир. Претставниците на Комнините сосема намерно се сродиле со претставници накомитопулитете -Исак I Комнин бил оженет заКатерина Комнина, аАлексиј I Комнин - заИрина Дукина.
Династијата на Комнините со Византија управувала од1057 до1059 година и од1081 до1185 година. По уништувањето наВизантија од крстоносците воЧетвртата крстоносна војна, претставници на Комнините започнале да управуваат и како цареви на создадената од нивТрапезунтското Царство (1204 -1461).
По женска линија од последните трапезундски Велики Комнини произлегле и познатите династии наСефевидите иБабурите наМоголската царство, пред Иран и Индија да бидат освоени во текот наГолемата игра одБританската царство.
За време на управување со Комнините, Византија доживеала последен подем во царството во надворешнополитички план, проследено преку обновата на царството од страна наПалеолозите, по кое започнала т.н.Палеологошка ренесанса. Управувањето на Комнините претставувало период на т.н. зрел византиски феудализам во кој се случилаГолемиот раскол каде христијанскиот свет засекогаш бил поделен на источен и западен.
Исак I Комнин бил првиот член на фамилијата на Комнините, кој застанал на византискиот престол. Тој ја имал должностастратопедарх на Истокот во времето на царМихаил VI. Во1057 година Исак организирал заговор за соборување на царот и сам застанал на чело на огромната царство. Сепак динсатијата на Комнин успеала да се зацврсти на престолот во времето наАлексиј I Комнин во1081 година.
Последен кој управувал со Византија од династијата билАндроник I Комнин, кој бил соборен од престолот од страна наИсак II Ангел.
Неколку недели пред окупацијата наЦариград од крстоносците во1204 година, една гранка на Комнините побегнала назад во нивните имоти во Пафлагонија, по должината на источниот брег на Црното Море. Таму тие основале свое царство познато какоТрапезунтското Царство, земја наследничка на Византија[3].Алексиј Комнин ја искористил презафатеноста навизантиската власт сокрстоносците пред нивните ѕидини (јуни 1203 – средина на април 1204[4] ) и го зазелТрапезунт и провинцијатаХалдија со војници од добиени од неговиот роднина,Тамара од Грузија[5]. Со тоа, врските меѓу Трапезунт и Грузија останале цврсти, но нивната природа била оспорувана.[6]
Трапезунтското Царство ја надживеала Византија за неколку години, односно до 1461 година кога последниот цар Давид Комнин бил погубен од страна наМехмед II[7].
Династијата Комнини владеела со Византиското Царство од Цариград сè до 1185 година. На табелата се покажани членовите на семејството кои биле владетели на Трапезунт од 1204 до 1461 година.
| Име | Од | До |
|---|---|---|
| Алексиј I Велики Комнин | 1204 | 1222 |
| Андроник I Гид | 1222 | 1235 |
| Јован I Велики Комнин | 1235 | 1238 |
| Мануил I Велики Комнин | 1238 | 1263 |
| Андроник II Велики Комнин | 1263 | 1266 |
| Георгиј Велики Комнин | 1266 | 1280 |
| Јован II Велики Комнин | 1280 | 1284 |
| Теодора Велика Комнина | 1284 | 1285 |
| Јован II Велики Комнин* | 1285 | 1297 |
| Алексиј II Велики Комнин | 1297 | 1330 |
| Андроник III Велики Комнин | 1330 | 1332 |
| Мануил II Велики Комнин | 1332 | 1332 |
| Василиј Велики Комнин | 1332 | 1340 |
| Ирена Палеологина | 1340 | 1341 |
| Ана Велика Комнина | 1341 | 1342 |
| Јован III Велики Комнин | 1342 | 1344 |
| Михаил Велики Комнин | 1344 | 1349 |
| Алексиј III Велики Комнин | 1349 | 1390 |
| Мануил III Велики Комнин | 1390 | 1416 |
| Алексиј IV Велики Комнин | 1416 | 1429 |
| Јован IV Велики Комнин | 1429 | 1459 |
| Давид Велики Комнин | 1459 | 1461 |
|title= (help)