Денес, статусот на Ерусалим е определен со израелско-палестинскиот конфликт. Анексијата наИсточен Ерусалим е многупати дискутирана и осудувана од страна наООН[11][12], а и самитеПалестинци го сметаатИсточен Ерусалим како главен град на нивната идна држава,Палестина.[13][14] По 1980 година, многу амбасади и светски организации своите канцеларии ги преместиле од Ерусалим воТел Авив, но има и такви чии амбасади сѐ уште се во Ерусалим, како на пример амбасадата наСАД.[15]
И покрај тоа што оригиналното име на градот е Ерусалим, сепак постојат повеќе теории околу тоа што всушност во превод означува овој израз. Некои веруваат дека името на градот доаѓа одхебрејскиот зборјеруша, што во превод значинаследство ихебрејскиот зборшалом, што во превод значимир, односноНаследство на Мирот. Според други мислења, зборот „шалом“ доаѓа одхебрејското „шоломо“, што пак асоцира на царотСоломон, градител наПрвиот храм[16][17] Вториот дел од зборот е „шалем“, (целосност или хармоничност), што е и најраниот назив на денешниот град Ерусалим,[18] споменат уште во првата книга наБиблијата,Создавање.[19] Од друга страна, воАраманските писма напишани наакадски јазик, името на градот се нарекуваУрушалем, слично нахебрејскотоИр Шалем.[20]
Во еврејскатаМидраш,Авраам дошол во градот, кој тогаш го нареколШалем.[21] Пророкот го замолил кралотМелхиседек да му даде благослов. По оваа средба се смета дека била додадена претставкатајеру, добиено одјерех, име кое Авраам му го дал наХрамовата Гора.[21]. Од тука доаѓа иЈерушалем, што во превод значи „градот на Шалем“ или „основан од Шалем“.[22] Последната наставка-им е додадена од хебрејската граматика.[23][24]
Се верува дека градот бил наречен иРушалимум илиУрушалимум, што доаѓа одстароегипетскиот јазик.[25] Грците кон името на градот ја додале претставката „хиеро“ (свето место), и градот го нарекувалеХиеросолјама.Арапите, градот го нарекувалеАл Кудс (Свето место). Сион или Цион се нарекувал само дел од градот, но подоцна ова име започнало да се употребува и за целиот град. По царотДавид, градот бил познат и какоИр Давид, односноДавидов град.[26]
Во текот на4 век, градот останал во составот наРимското Царство, а по нејзиниот распад во рамките наВизантија. Во тоа време, римскиот цар го реконструирал градот вохристијански, градејќи гоСветиот Гроб. Населението на градот кон крајот наВториот период на храмот нагло се зголемило на 200.000 жители,[45][47] а Евреите во времето наКонстантин I, повторно биле протерени од градот.[48]
Римско-персиски војни
Со ширењето наСасанидското Царство, и градот Ерусалим бил вклучен во неговата територија.[49]СоОпсадата на Ерусалим, во 614 година, градот паднал по 21 ден опсада во рацете на Персијците. Персијците извршиле масакар над 90.000 христијани.[50] Градот останал петнаесет години под раководство наСасанидското Царство, кога византискиот царХераклиус го зазел во629 година.[49]
Градот Ерусалим е прогласен за трет најсвет град воисламот, веднаш поМека иМедина. Во раноисламската ера, градот бил нарекуванЕл-Баит ел-Мукадас, а подоцна, како што е до ден денес, градот е познат какоЕл-Кудс ел-Шариф. Во638 годинаисламскиоткалифат веќе доминирал во Ерусалим.[51] Сомуслиманското освојување на Сирија,Евреите повторно се вратиле во градот.[52] КалифотОмар ибн ел-Хатаб успеал да постигне договор сомонофизитистичкиот патријархСофрониј Ерусалимски за осигурување на светите христијански места, и договор со кој се гарантирала безбедноста нахристијанското население во градот одмуслиманите.[53] Умар бил водич во пронаѓањето на каменот воХрамовата Гора, и наредил да се изградиџамија. Во периодот од679 до688 година,џамијата на Умар добила дрвена правоаголна форма, и била проширена со што нејзината внатрешност можела да собере 3.000 верници.[54]Златната купола повторно била обновена за време наумајадскиоткалифАбд ел-Малик во7 век.[55] Ова го кажува и историчаротАл Мукадас, кој напишал дека Абд ел-Малик изградил светилиште со цел да ги надмине ерусалимскитецркви кои биле изградени многу порано.[54] Во следните 400 години, Ерусалим останал под раководство на Арапите,[56], сѐ докрстоносните војни.
Во1099 година, Ерусалим билосвоен од страна накрстоносците. Со заземањето на градот, новите господари извршиле големи масакри врз нехристијанското население, пред сѐ врзмуслиманското иеврејското. Крстоносците го населиле Ерусалим со христијанско население, главно одЕвропа, и го формиралеЕрусалимското Кралство. Населението на градот значително се намалило од 70.000 на 30.000.[57] Во 1187 година, градот билзаземен од страна наСаладин, кој дозволил повторно да се врататмуслиманите иЕвреите во градот.[58] Во1244 година, Ерусалим бил заземен од страна наТатарите, кои повторно ги избркалеЕвреите од градот, и извршиле голем масакар врз христијаните.[59] Во периодот од1250 до1517 година, Ерусалим бил управуван од страна наМалмуците, и во текот на нивното владеење имало постојани борби меѓу нив и крстоносците.
Улогата на Османлиите во градот
Во1517 година, градот влегол во составот наОсманлиското Царство, и под раководство наОсманлиите останал сѐ до1917 година.[58] Во времето наСулејман Величествениот, Ерусалим бил значително обновен, вклучувајќи ги ѕидините околустариот дел на градот. Во склопот на оваа империја, Ерусалим останал како провинција и како голем религиозен центар, покрај новосоздаденитеКаиро иДамаск.[60] Исто така,Османлиите воспоставиле бројни конзулства во градот, а транспортната мрежа била проширена, што означува дека градот бил потполно модернизиран.[61] Во текот на19 век, градот бил поврзан соЈафа, а од1892 година била изградена и железничка пруга.[61] Во 1840 година, многу Евреи одАлжир иСеверна Африка се населиле во градот.[62] Така, споредпрускиот конзулат, населението на градот било 16.410 жители, од кои 7.120Евреи, 5.000муслимани, 3.390христијани, 800Османлии и 100Европејци.[62] The volume of Christian pilgrims increased under the Ottomans, doubling the city's population around Easter time.[63]
Со истекувањето набританскиот мандат во Палестина, во1947 година бил создаден нов план за градот Ерусалим, под раководство наОбединетите нации.[70] Официјалното резиме било заминување на воените трупи на десет години, и излегување на референдум кој би одлучил за иднината на оваа територија. Но, планот не се остварил, заради започнувањето на војната за независност на новата државаИзраел.
Војната завршила така што Ерусалим бил поделен меѓуИзраел иЈордан. Со договорот од1949 година, централниот дел од градот иСкопуската Планина му припаднале наИзраел. Градот бил поделен на источен и западен Ерусалим. Со декларацијата за независност, градот станал главна престолнина наИзраел, аЈордан само формално го анексиралИсточен Ерусалим во1950 година.[71][72]За време нашестдневната војна, Израел го зазелИсточен Ерусалим и го зачувал суверенитетот на градот, Евреите ги добиле светите места, а била распуштенамароканската населба која се наоѓала доЗападниот Ѕид[73] со што бил расчистен патот кон светото еврејско место.[74]
Во библиско време, градот бил опколен од бадемови, маслинови и борови дрвја. Но, со вековните борби кои се воделе на овие простори, овие шумички биле уништени. Снабдувањето на градот со вода отсекогаш претставувало проблем.[77]
Градот се одликува со средоземна клима, со топли суви лета, и ладни врнежливи зими. Обично во градот паѓа снег еднаш или двапати во годината, а големи врнежи од снег се појавуваат во просек од три до четири години.Јануари е најстудениот месец во годината, сотемпература од 8°C, а јули и август се најжешките месеци, сотемпература од 23°C. Температурата обично варира во денот и ноќта, и градот во летниот период има студени ноќи. Средниот годишен врнеж од дожд е околу 590 ml, а обично месеците мај и октомври се најврнежливи во годината.[83]
Во декември,2007 година, популацијата на Ерусалим изнесувала 747.600 луѓе, од кои 64%Евреи, 32%муслимани и 2%христијани.[1][2][87] Во споредба со 2000 година, процентот наЕвреи во градот е намален, поради зголемениот прираст на палестинското население во градот и заминувањето на Евреите од градот. Востариот дел од градот живеат 32.488Евреи.[88]
Во текот на 2005 година, околу 2.850 нови емигранти биле населени во Ерусалим, повеќето од нив по потекло одСАД,Франција иРусија. Во поглед на наталитетот на градот, во 2005 година, 16.000 жители го напуштиле градот, а само 10.000 се населиле.[2] Во истата година, целосната популација на Ерусалим се зголемила за 13.000 или 1,8%, но религиозните и етничките тензии сè повеќе растат. Арапската популација побрзо нараснува во градот во поглед на еврејската.[2] Во споредба со минатото, во 1967 година, процентот на Евреите во градот бил 74%, а по четири декади процентот се намалил за 9%.[89] За наталитетот на градот големо влијание имаат и финансиите со кои располагаат жителите на градот. Така, многумина се иселуваат од градот поради немање финансиски средства. Тие обично се населуваат во околните градови или села, каде условите за живот се поевтини.[90]
Општински совет на Ерусалим
Ерусалимската општина е составена од градоначалник и 31 советник, кои се избираат на секои пет години. Моментален градоначалник на градот еНир Баркат, и на оваа функција е од2008 година.[91][92] Најдолго време, градоначалник на градот билТеди Колек, кој поминал 29 години на оваа позиција. Обично, градското собрание е затворено за посетители, но за туристите се отвора еднаш месечно.[92] Седиштето на ерусалимската општина и градоначалничката канцеларија се наоѓа наплоштадот Сафра наулица Јафа. Новата општинска зграда била отворена во1993 година.[93] Градот спаѓа воерусалимскиот регион, каде Ерусалим е главен град.
На5 декември1949 годинаИзраел го прогласил Ерусалим за главен град на новата држава[94] и сите владини организации и министерства биле сместени во градот.[95] За време на војната, Ерусалим бил разделен на источен и западен, а само западниот дел од градот бил престолнина на градот, додека останатиот бил под управата наЈордан, сѐ доШестдневната војна когаИзраел го анексирал источен Ерусалим, вклопувајќи го со преостанатиот дел од градот. На тој начин, со дефинитивниот изгласенЕрусалимски закон во1980 година, градот бил прогласен за престолнина наИзраел.[96]
Ваквите постапки на властите на Израел, создавајќи “Обединет Ерусалим“, не биле прифатени од страна на некои држави како добронамерни.[94][97] Некои земји отвориле конзулати во Ерусалим, како и свои амбасади, но повеќето од нив се дислоцирале воТел Авив, главно поради сѐ позачестените етнички конфликти меѓу Арапите и Евреите во градот.[98][99]
Можеби најзабележителна градба во градот, по оние наХрамовата Гора се владините институции, вклучувајќи гоКнесет,[100][101] и официјалната резиденција на претседателот на Израел и премиерот на Израел. Пред основањето на израелската држава, Ерусалим бил користен како административен центар на британскиот мандат.[102]
Израелскиот национален музејЈад Вашем е музеј кој е посветен на жртвите одхолокаустот,[124] и поседува повеќе од 100.000 книги и материјали за тоа време. Јад Вашем е посветен на скоро 1 500 000 евреjски деца кои биле погубени од страна на нацистите.[125] The Museum on the Seam, which explores issues ofcoexistence through art is situated on the road dividing eastern and western Jerusalem.[126]
Историски,економијата на Ерусалим најмногу е поддржана од религиозни причини, посебно затоа што е сместен далеку одГаза иЈафа.[128] Економскиот туризам во Ерусалим е во голем степен развиен поради туристичките или религиозните посети настариот дел од градот.[2] До1967 година,Источен Ерусалим бил поразвиен во однос наЗападен Ерусалим.[128] Статистиката покажува дека бројот на вработени кај арапските домаќинства е 76,1%, додека кај еврејските домаќинства тој процент е 66,8%. Степенот на невработеност во Ерусалим е 8,3%, и е подобар во однос наТел Авив иХаифа[2] како и на ниво на целата држава, каде тој процент изнесува 9,0%. Но, сиромаштијата во градот сѐ повеќе расте во последните години, и се смета дека тој степен е околу 40%.[129] Само 8,5% од жителите наерусалимскиот регион се вработени во производниот сектор, 17,9% се вработени во образованието, 12,6% во здравството, 6,4% во комуникациите, 6,15 во хотели или ресторани, а 8,2% во администрацијата.[130]
Сообраќај
Ерусалимската автобуска станица
Авионскиот превоз до Ерусалим е осигурен прекуаеродромот Атарот од2001 година. Пред тоа, овој аеродром бил користен за воени цели на израелската војска. Во Ерусалим се наоѓа иЕџед Бас, втора по големина компанија во светот за производство на автобуси[131] која истовремено управува и соерусалимската станица наулица Јафа. Од2008 година, единствен застапник за такси превоз во градот еЕџед Бас.
Градот е поврзан и соизраелската железница, но во моментот се гради нова железничка станица во правец одТел Авив до Ерусалим[132] која се очекува да биде довршена во2011 година.
За исламскиот свет, во Ерусалим е отворенуниверзитетот Ел-Кудс, основан во1984 година.[134] Ова е и единствениот арапски универзитет во градот.[135]
Спорт
Двата најпопуларни спортови во Ерусалим секошарката ифудбалот.[136]Беитар Ерусалим е еден од најпопуларните фудбалски клубови во Ерусалим иИзраел. Некои членови на навивачкиот клуб се политичари или естрадни ѕвезди.[137] Другиот градски фудбалски тим, и еден од најголемите соперници наБеитар Ерусалим еХапоел Катамон.Беитар Ерусалим има победувано пет пати во израелскиот куп,[138] аХапоел Катамон има победено само еднаш. Овие два клуба своите домашни натпревари ги играат настадионот Теди, кој во1992 година бил изграден со капацитет од 21.600 гледачи.[139] Во кошарката,Хапоел Ерусалим е најдобриот тим, игра во израелската лига каде што ја има освоено трипати, воУЛЕБ купот еднаш и воЛига Хал.[140]
"Israel was first forged into a unified nation from Jerusalem some 3,000 years ago, when King David seized the crown and united the twelve tribes from this city... For a thousand years Jerusalem was the seat of Jewish sovereignty, the household site of kings, the location of its legislative councils and courts. In exile, the Jewish nation came to be identified with the city that had been the site of its ancient capital. Jews, wherever they were, prayed for its restoration." Roger Friedland, Richard D. Hecht.To Rule Jerusalem, University of California Press, 2000, p. 8.ISBN 0-520-22092-7
"The Jewish bond to Jerusalem was never broken. For three millennia, Jerusalem has been the center of the Jewish faith, retaining its symbolic value throughout the generations."Jerusalem- the Holy City, Israeli Ministry of Foreign Affairs, 23 февруари 2003. Accessed 24 март 2007.
"The centrality of Jerusalem to Judaism is so strong that even secular Jews express their devotion and attachment to the city and cannot conceive of a modern State of Israel without it... For Jews Jerusalem is sacred simply because it exists... Though Jerusalem's sacred character goes back three millennia...". Leslie J. Hoppe.The Holy City: Jerusalem in the theology of the Old Testament, Liturgical Press, 2000, p. 6.ISBN 0-8146-5081-3
"Ever since King David made Jerusalem the capital of Israel 3,000 years ago, the city has played a central role in Jewish existence." Mitchell Geoffrey Bard,The Complete Idiot's Guide to the Middle East Conflict, Alpha Books, 2002, p. 330.ISBN 0-02-864410-7
"For Jews the city has been the pre-eminent focus of their spiritual, cultural, and national life throughout three millennia." Yossi Feintuch,U.S. Policy on Jerusalem, Greenwood Publishing Group, 1987, p. 1.ISBN 0-313-25700-0
"Jerusalem became the center of the Jewish people some 3,000 years ago" Moshe Maoz, Sari Nusseibeh,Jerusalem: Points of Friction - And Beyond, Brill Academic Publishers, 2000, p. 1.ISBN 90-411-8843-6
"The Jewish people are inextricably bound to the city of Jerusalem. No other city has played such a dominant role in the history, politics, culture, religion, national life and consciousness of a people as has Jerusalem in the life of Jewry and Judaism. Since King David established the city as the capital of the Jewish state circa 1000 BCE, it has served as the symbol and most profound expression of the Jewish people's identity as a nation."Basic Facts you should know: JerusalemАрхивирано на 4јануари 2013г.,Anti-Defamation League, 2007. Accessed 28 март 2007.
Esposito, John L. (2002-11-02).What Everyone Needs to Know about Islam. Oxford University Press. стр.157.ISBN0195157133.The Night Journey made Jerusalem the third holiest city in Islam
Brown, Leon Carl (2000-09-15).Religion and State: The Muslim Approach to Politics. Setting the Stage: Islam and Muslims. Columbia University Press. стр.11.ISBN0231120389.The third holiest city of Islam—Jerusalem—is also very much in the center...
Hoppe, Leslie J. (2000).The Holy City: Jerusalem in the Theology of the Old Testament. Michael Glazier Books. стр.14.ISBN0814650813.Jerusalem has always enjoyed a prominent place in Islam. Jerusalem is often referred to as the third holiest city in Islam...
↑Kollek, Teddy (1977). John Phillips (уред.).A Will to Survive - Israel: the Faces of the Terror 1948-the Faces of Hope Today. Afterword. Dial Press/James Wade.about 225 acres (0.91km2)
↑Ben-Arieh, Yehoshua (1984).Jerusalem in the 19th Century, The Old City. Yad Izhak Ben Zvi & St. Martin's Press. стр.14.ISBN0312441878.
↑Resolution 298 of 25 септември 1971:Архивирано на 30март 2009г."Recalling its resolutions [...] concerning measures and actions by Israel designed to change the status of the Israeli-occupied section of Jerusalem, [...]"
↑Segal, Jerome M. (Fall 1997).„Negotiating Jerusalem“. The University of Maryland School of Public Policy. Архивирано одизворникот на 2006-05-14. Посетено на2007-02-25.
↑Bethune, George Washington (1845).The Fruit of the Spirit. Mentz & Rovoudt. стр.93.is the New Jerusalem, or "heritage of peace."
↑Allen, Joseph Henry (1879).Hebrew Men and Times: From the Patriarchs to the Messiah. Roberts Brothers. стр.125.name it Jerusalem, the "heritage of Peace."
↑Elon, Amos (1996-01-08).Jerusalem. HarperCollins Publishers Ltd.ISBN0006375316. Архивирано одизворникот на 2016-03-19. Посетено на2007-04-26.The epithet may have originated in the ancient name of Jerusalem—Salem (after the pagan deity of the city), which is etymologically connected in the Semitic languages with the words for peace (shalom in Hebrew, salam in Arabic).
↑From the King James Version: "And Melchizedek king of Salem brought forth bread and wine: and he was the priest of the most high God." (Genesis 14:18)
↑Wallace, Edwin Sherman (1977).Jerusalem the Holy. стр.16.ISBN0405102984.A similar view was held by those who give the Hebrew dual to the word
↑Smith, George Adam (1907).Jerusalem: The Topography, Economics and History from the Earliest Times to A.D. 70. Hodder and Stoughton. стр.251.The termination -aim or -ayim used to be taken as the ordinary termination of the dual of nouns, and was explained as signifying the upper and lower cities (види:)
↑G.Johannes Botterweck, Helmer Ringgren (eds.)Теолошки речник на стариот тестамент, (tr.David E.Green) William B.Eerdmann, Grand Rapids Michigan, Cambridge, UK 1990 p.348
123Freedman, David Noel (2000-01-01).Ирдманов речник на Библијата. Wm B. Eerdmans Publishing. стр.694–695.ISBN0802824005.
↑Killebrew Ann E. "Biblical Jerusalem: An Archaeological Assessment" in Andrew G. Vaughn and Ann E. Killebrew, eds. "Jerusalem in Bible and Archaeology: The First Temple Period" (SBL Symposium Series 18; Atlanta: Society of Biblical Literature, 2003)
↑Shalem, Yisrael (1997-03-03).„History of Jerusalem from Its Beginning to David“.Jerusalem: Life Throughout the Ages in a Holy City. Bar-Ilan University Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies. Посетено на2007-01-18.
↑Од Библијата (МКВ): „А Мелхиседек, царот на Салим, изнесе леб и вино. Тој Му беше свештеник на Сèвишниот Бог.“ (1 Мој. 14:18)
↑Greenfeld, Howard (2005-03-29).A Promise Fulfilled: Theodor Herzl, Chaim Weizmann, David Ben-Gurion, and the Creation of the State of Israel. Greenwillow. стр.32.ISBN006051504X.
↑„Timeline“.City of David. Ir David Foundation. Архивирано одизворникот на 2013-06-27. Посетено на2007-01-18.
12Michael, E.; Sharon O. Rusten, Philip Comfort, and Walter A. Elwell (2005-02-28).The Complete Book of When and Where: In The Bible And Throughout History. Tyndale House Publishers, Inc. стр.20–1, 67.ISBN0842355081.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
↑Schiffman, Lawrence H. (1991).From Text to Tradition: A History of Second Temple and Rabbinic Judaism. Ktav Publishing House. стр.60–79.ISBN0-88125-371-5.
↑Zank, Michael.„The Temple Mount“. Boston University. Посетено на2007-01-22.
↑Crossan, John Dominic (1993-02-26).The Historical Jesus: the life of a Mediterranean Jewish peasant (Reprinted. изд.). San Francisco: HarperCollins. стр.92.ISBN0060616296.from 4 BCE until 6 CE, when Rome, after exiling [Herod Archelaus] to Gaul, assumed direct prefectural control of his territories
↑Lehmann, Clayton Miles.„Palestine: People and Places“.The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces. The University of South Dakota. Архивирано одизворникот на 2008-03-10. Посетено на2007-04-18.
12Lehmann, Clayton Miles (2007-02-22).„Palestine: History“.The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces. The University of South Dakota. Посетено на2007-04-18.
↑Cohen, Shaye J. D. (1996). Hershel Shanks (уред.).Christianity and Rabbinic Judaism: A Parallel History of their Origins and Early Development. Judaism to Mishnah: 135–220 C.E. Washington DC. стр.196.
↑Fromkin, David (2001-09-01).A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East (2 reprint. изд.). Owl Books e. стр.312–3.ISBN0805068848.
↑Eisenstadt, David (2002-08-26).„The British Mandate“.Jerusalem: Life Throughout the Ages in a Holy City. Bar-Ilan University Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies. Архивирано одизворникот на 2015-12-16. Посетено на2007-02-10.
↑„History“. The Hebrew University of Jerusalem. Посетено на2007-03-18.
↑Cabrera, Enrique; Jorge García-Serra (1998-12-31).Drought Management Planning in Water Supply Systems. Springer. стр.304.ISBN0792352947.The Old City of Jerusalem (760 m) in the central hills
↑Bergsohn, Sam (2006-05-15).„Geography“. Cornell University. Посетено на2007-02-09.
↑http://www.jstor.org/pss/3137039, "The Water Supply of Jerusalem, Ancient and Modern", E. W. G. Masterman,The Biblical World, Vol. 19, No. 2 (Feb 1902), pp. 87-112, University of Chicago Press
↑Rosen-Zvi, Issachar (2004).Taking Space Seriously: Law, Space and Society in Contemporary Israel. Ashgate Publishing. стр.37.ISBN0754623513.Thus, for instance, the distance between the four large metropolitan regions are—39 miles
↑Kellerman, Aharon (1993).Society and Settlement: Jewish Land of Israel in the Twentieth Century. State University of New York Press. стр.140.ISBN0791412954.[Tel Aviv] also contains most embassies, given the nonrecognition by many countries of Jerusalem as the capital of Israel.
↑Jerusalem as administrative capital of the British Mandate:
Orfali, Jacob G. (1995).Everywhere You Go, People Are the Same. Ronin Publishing. стр.25.ISBN0914171755.In the year 1923, [Jerusalem] became the capital of the British Mandate in Palestine
Oren-Nordheim, Michael (2001).Jerusalem and Its Environs: Quarters, Neighborhoods, Villages, 1800–1948. Wayne State University Press. стр.36.ISBN0814329098.The three decades of British rule in Palestine (1917/18–1948) were a highly significant phase in the development, with indelible effects on the urban planning and development of the capital– Jerusalem.Укажано повеќе од еден|author= и|last= (help)Ruth KarkАрхивирано на 16декември 2007г. is a professor in the Department of Geography at the Hebrew University of Jerusalem.
Dumper, Michael (1996-04-15).The Politics of Jerusalem Since 1967. Columbia University Press. стр.59.ISBN0231106408....the city that was to become the administrative capital of Mandate Palestine...
↑Guinn, David E. (2006-10-02).Protecting Jerusalem's Holy Sites: A Strategy for Negotiating a Sacred Peace (1. изд.). Cambridge University Press. стр.142.ISBN0521866626.
↑Goldberg, Monique Susskind.„Synagogues“.Ask the Rabbi. Schechter Institute of Jewish Studies. Архивирано одизворникот на 2008-01-31. Посетено на2007-03-10.
↑Peters, Francis E. (2003-10-20).The Monotheists: The Peoples of God. Muhammad the Prophet of God. Princeton University Press. стр.95–6.ISBN0691114609.
↑„Sahih Bukhari“.Compendium of Muslim Texts. University of Southern California. Архивирано одизворникот на 2008-11-27. Посетено на2007-03-11. (from an English translation of Sahih Bukhari, Volume IX, Book 93, Number 608)
↑From Abdullah Yusuf Ali's English translation of the Qur'an: "Glory to (Allah) Who did take His servant for a Journey by night from the Sacred Mosque to the farthest Mosque, whose precincts We did bless,- in order that We might show him some of Our Signs: for He is the One Who heareth and seeth (all things)." (al-Isra|17:1)
↑„The Early Arab Period - 638-1099“.Jerusalem: Life Throughout the Ages in a Holy City. Bar-Ilan University Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies. 1997. Архивирано одизворникот на 2015-12-16. Посетено на2007-04-24.
↑Од Библијата (МК2006): „И кога се навршија деновите за нивното очистување, според законот на Мојсеј, Го донесоа во Ерусалим за да Го претстават пред Господ.“ (Лука 2:22)
↑Од Библијата (МК2006): „И пак дојдоа во Ерусалим. Кога влезе Исус во храмот, почна да ги брка оние, што продаваа и купуваа во храмот, и им ги преврте масите на менувачите на пари и столовите на оние, што продаваа гулаби; и не дозволуваше никој преку храмот да пренесе каков и да било сад. И ги поучуваше, велејќи: ,Не е ли напишано: 'Домот Мој, дом за молитва на сите народи ќе се нарече'? А вие го направивте како разбојничко гнездо!‘“ (Марко 11:15-17)
↑Boas, Adrian J. (2001-10-12).Jerusalem in the Time of the Crusades. Physical Remains of Crusader Jerusalem. Routledge. стр.112.ISBN0415230004.The interesting, if not reliable illustrations of the church on the round maps of Jerusalem show two distinct buildings on Mount Zion: the church of St Mary and the Cenacle (Chapel of the Last Supper) appear as separate buildings.
↑Endo, Shusaku (1999). Richard A. Schuchert (уред.).A Life of Jesus. Paulist Press. стр.116.ISBN0809123193.
↑Од Библијата (МК2006): „И кога дојдоа на местото, наречено Черепница (Голгота), Го распнаа таму Него и злосторниците, едниот оддесно, а другиот одлево.“ (Лука 22:33)
12Stump, Keith W. (1993).„Where Was Golgotha?“. Worldwide Church of God. Архивирано одизворникот на 2007-04-02. Посетено на2007-03-11.
↑Ray, Stephen K. (2002).St. John's Gospel: A Bible Study Guide and Commentary for Individuals and Groups. стр.340.ISBN0898708214.
↑O'Reilly, Sean (2000-11-30).Pilgrimage: Adventures of the Spirit (1. изд.). Travelers' Tales. стр.14.ISBN1885211562.The general consensus is that the Church of the Holy Sepulchre marks the hill called Golgotha, and that the site of the Crucifixion and the last five Stations of the Cross are located under its large black domes.Укажано повеќе од еден|author= и|last= (help)
↑Torstrick, Rebecca L. (2004-06-30).Culture and Customs of Israel. Greenwood Press. стр.141.ISBN0313320918.The two most popular spectator sports in Israel are soccer (Israeli football) and basketball.
.jpg)
