KoHawai'i (reo Pākeha:Hawaii,reo Hawaii:Hawaiʻi) ara "Ka Pae'āina o Hawai'i Loa" he kahui moutere e noho ana i TeMoana-nui-a-Kiwa. 1500 maero (2400 km) te roanga mai i te moutere o Hawai'i i te tonga tae noa ki te motuiti o Kure. Nō te 21 Here-turi-kōkā1959 ka whakatūria a Hawaii hei te 50 o ngā wāhanga whenua o "motukāinga" (i tereo Hawaii:mokuʻāina[1]) i teHononga-o-Amerika. E 3,700 km (2,300 maero) te tawhiti i te tuawhenua o Amerika.
Ko Iolani, te whare o ngā Kīngi o Hawaii i Honolulu
He iwiPorinīhia ngā tāngata whenua o Hawai'i ra, e ai ki a rātou i ahu mai ngā tūpuna i 'Kahiki loa', i whakaaro ētahi ko ngā moutere oTahiti me Hiva ērā. Kāore e kore he whanaunga tata rawa tō rātou reo ki tō tātou akereo Māori oAotearoa nei, ki ērā reo noa atu oPorinīhia ki te rāwhiti.
Kāore e tino mōhiotia te wā i tae atu ai ngā tāngata Porinīhia ki Hawaii, engari, e āhua tata ana ki te tauAD 1000. Ko te āhua nei, i rere tuatahi mai ngā waka o ngā tūpuna i ngā moutere e kīa nei ko teKāhui o ‘Enata.
A muri ake ka rere mai ētahi atu no Kahiki ke (Tahiti) ko tētahi o rātou he tohunga rangatira ko Pa'ao te ingoa nāna i whakatakina mai te pure tapu, nōna hoki te tātai ariki o Hawai'i.
Marere noa ngā whakatupuranga o Hawaii ā ka tū nga ariki (ali'i) o tērā kāinga o tērā kāinga.
Nō te tau 1778 ka tae mai aHēmi Kuki. Ko te whakaaro, ko Kuki te Pākehā tuatahi i kite i ngā tāngata o Hawaii; engari, ki ētahi, hePāniora kē ngā Pākehā tuatahi.
E rua nga wa ka unga mai a Kuki ki Hawai'i, i tona wa tuarua i 1779 ka tukinotia e Kuki i tetehi o nga rangatira ki Kealakekua, katahi ra ka riri nga tangata whenua a ka mate noa a Kuki i te pu.
I ngā tau 1780 me 1790 ka whawhai ngā ariki o Hawaii kia tū rangatira. KoKamehameha tētahi o ngā toa rangatira nei i whiwhi ai i ngā pū a te Pākehā, ka patu haere i ana hoariri, ā, ka tupu haere tana mana. I te tau 1810 kua tapaina ko Kamehameha te ariki nui o ngā moutere katoa; ko ia tonu te Kīngi tuatahi o Hawaii. Ko te wā o tana matenga ko te tau1819.
Ka hinga te Kīngitanga o ngā uri a Kamehameha i te tau1893. Ka whakaputa te kaupapa whakatū kāwanatanga kē e ngā kaiwhakatupu huka, i runga i te whakaaro whakamāmā ake ai i te hokohoko huka ki TeHononga-o-Amerika. NāJohn L. Stevens, nā te minita amerika i Hawai'i i taua wā, i tono ngā hēramana nō te kaipukeUSS Boston ki uta, tiaki ai i ngā taonga o ngā kamupene amerika. Ka hinga te Kuīni i te 17 o ngā rā o Kohi-tātea, 1893, ka whakatūria he kāwanatanga hou. Nō te 4 Hōngongoi 1894, ko te whakatūranga o Hawai'i hei whenua tū motuhake, koSanford B. Dole te tumuaki. Mea kau ake, ka puta ngā mihi tautoko a te Kāwanatanga o Amerika. Nō te 1895 tae noa ki te 1896, ka mauhereheretia te kūini whakamutunga o Hawaii, aLiliʻuokalani, i ʻIolani, te whare o ngā Kīngi iHonolulu. Nō muri mai, ka puta tana kupu whakarere i te torōna. Nō te 1898, ka whakatauria e ngā pāremata e rua o Amerika kia hurihia a Hawai'i hei wāhi o Amerika. Nō te tau1959 ka whakatūria a Hawaii hei wāhanga whenua tonu.
↑"mokuʻāina".Hawaiian Dictionary: Hawaiian-English English-Hawaiian. Mary Kawena Pukui & Samuel H. Elbert. University of Hawaii Press. Wh. 533.ISBN 9780824807030