Muslim (bhâsa Arab) panèka oca' ghâbây orèng aghâmaIslam. Mongghu artè maknawi, oreng Islam èngghi panèka orèng sè pasra ḍâ’ Allah[1] kalaban coma abhâktè tor nyo’on partolongan ka Allah manabi ngaghungè parlo ḍâ’ sadhâjâna sè bâḍâ e langngè’ torbhumè. Orèng lake' sè sè Islam èsebbhutMuslim bân orèng binè' èsebbhutmuslimah. Muslim nganggepAl-Qur'an, mènangka firman ḍâri Allah sè èwahyuaghi ḍâ' ka NabbhiMuhammad, nabi Islam palèng buḍi. Salaènna Al-Qur'an, umat Islam jhughân parcajâ ḍâ' ka wahyu-wahyu sebellunna, akadhi Taurat, Zabur, bân Injil.[2] Kabânnya'an muslim ngalakonè praktik atoro' Nabbhi Muhammad sè èsebbhut sunnah.[3]
È taon 2020 populasi muslim sè èparkiraaghi para' 1,9 miliar muslim.[4] Orèng Islam bâḍâ ra-kèra 25% ḍâri total populasi è dhunnya. Persentase orèng sè Muslim è bhân-sabbhân ḍaratan benua panèka: 45% Afrika, 25% Asia bân Oseania kolektif, 6% Eropa, bân 1% Amerika. Salaèn jârèya, è wilayah geografis sè èbâgi, angka-angka panèka: 91% Timur Tengah–Afrika Ḍâjâ 90% Asia Tengah, 65% Kaukasus, bân 42% sub-Sahara Afrika.
Filolog muslim Ibnu al-Anbari adhâbu:
Muslim iyâ arèya orèng sè adhâddhiyaghi ibâdâna coma bhâḍhi Allah polana mongghu bhâsa Arab, oca' ‘salima’ artèna dhâddhi ka'aghungan, maksoddhâ ‘Islam’ adhâddhiyaghi aghâma coma ka'aghungan Allah.
È pan-bârâmpan kennengngan è ḍâlem Al-Qur'an, oca' muslim aghâdhui arte sè universal, contona:[5]
"Ibrahim bânnè orèng Yahuḍi, bânnè orèng Kristen, namong orèng Islam sè lerres [مُّسۡلِمࣰا], bân bânnè musyrik." -- Quran 3:67
Sèpat muslim èbâḍâ'aghi ḍâri kombinasi pola pèkkèran bân sikap individu ḍâ' iman è ḍâlem ajhâran Islam.[6]
Ka'angghuy dhâddhi muslim bân maso' Islam, kodhu ngoca' syahadat è âḍâ'na saksi muslim,[7] ya'ni sala sèttong Rokon Islam, coma bâḍâ sèttong Pangèran (Allah) bân Nabbhi Muhammad otosan Pangèran.[8] È ḍâlem bhâsa Arab: ašhadu ʾan-lā ʾilāha ʾillā-llāhu wa ʾašhadu ʾanna muħammadan rasūlu-llāh (أشهد أن لا إله إلا الله وأشهد أن محمداً رسول الله) “Kaulâ asaksè taḍâ' Pangèran sè patut èsembah salaèn Allah, bân Muhammad panèka otosân Allah.”
Amalan-amalan muslim èjhârbâ'aghi ḍâlem lèma' rokon Islam: syahadat, sholat sabbhân arè (abhâjâng),zâkat, pasa è bulân Romadon, bân hajji ka Makka palèng sakonè'na sakalèyan.[9]
È ḍâlem Al-Qur'an bânnya' nabbi bân otosân aghâma Yahudi bân Kristen, aropa'aghi orèng Islam. Pan-bârâmpan sè èsebbhut panèka: Aḍam, Nuh, Ibrahim, Ismail, Yakub, Musa, bân Isa. Al-Qur'an anyata'aghi jhâ' orèng-orèng ka'ḍinto orèng Islam polana tunḍu' ḍâ' Ghustè Allah, maḍâpa' pessen Allah bân ajhâlânaghi nilai-nilai Islam tamaso' sholat, apasa bân hajji. Dhâddhi, è ḍâlem Sorat 3:52 Al-Qur'an, morèddha Isa ngoca' ka salerana, "Kaulâ ampon parcajâ ḍâ' Ghustè Allah; bân dhâddhi saksi jhâ' kaulâ panèka orèng Islam (wa-shahad be anna muslimūn)." Ḍâlem aghâma Islam, sabellunna Al-Qur’an, Allah ampon apareng Taurat ḍa’ para nabbhi tor otosân è bhângsa Isra’il, Zabur ḍâ’ Daud tor Injil ka Isa, seè sadhâjâna èangghep nabbhi-nabbhi Islam sè penting.[10]
- ↑"Muslim". etymonline.com. Èarsipaghi 7 Sèptèmber 2015.
- ↑Religion: Three Religons, One God.
- ↑The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained. SkyLight Paths Publishing. 2007. pp. 21–. ISBN978-1-59473-222-5. Aksès 31 Agustus 2013.
- ↑"Religious Composition by Country, 2010-2050".Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 21 Ḍèsèmber 2022.
- ↑Seyyed Hossein Nasr (2015), The Study Quran, HarperCollins, kaca 146
- ↑Saifurrahman (2016)."Pembentukan Kepribadian Muslim dengan Tarbiyah Islamiyah" (PDF).Raudhah: Proud To Be Professionals: Jurnal Tarbiyah Islamiyah.1 (1): 65.
- ↑Galonnier, Juliette. "Moving In or Moving Toward? Reconceptualizing Conversion to Islam as a Liminal Process1." Moving in and out of Islam. University of Texas Press, 2018. 44-66.
- ↑"Pillars of Islam".Oxford Islamic Studies Online. 26 April 2017. Archived from the original on 26 April 2017.
- ↑Hooker, Richard (14 July 1999)."arkan ad-din the five pillars of religion". United States: Washington State University. Arsip 3 Ḍèsèmber 2010.
- ↑"The Books of Islam".Yusuf / Cat Stevens. Arsip 11 Nopèmber 2011.
