Qella vox qì la g'ha miga dei fonts o inn trop poqe. Per piexer, jonta dei fonts a la vos. Insì de haver-g un'idea dei oltre vos senza fonts, vardeeqì insì .
Infisega , lavelocitaa (simbol:v ) l'è lamisura del cambiar de modul e direzion de laposizion d'un ojet in mœviment. L'è unagrandeza fisega vetoriala : g'è de dovrar tant ol modul come la direzion per definir-la. Olvalor assolut scalar (modul) de la velocitaa l'è laceleritaa (orapiditaa ), quantitaa qe l'è misurada inmeter al segond (m/s o m·s−1 ) in unitaa delSistema Internazional d'unitaa .
Per esempe, "5 meter per segond" l'è unscalar e mìa un vetor, mentre "5 meter per segond vers est" l'è unvetor .
Ol tass de cambiament de la velocitaa l'è l'acelerazion , qe la descriv come i cambia la celeritaa e la direzion, in relazion altemp .
Velocitaa mediana ind un cas monodimensional Lavelocitaa mediana d'un oject qe l'è dree a mœver-s d'un certspostament ( Δ x ) {\displaystyle (\Delta \mathbf {x} )} ind el intervall de temp( Δ t ) {\displaystyle (\Delta t)} l'è descriita con qesta formula qé:
v ¯ = Δ x Δ t {\displaystyle \mathbf {\bar {v}} ={\frac {\Delta \mathbf {x} }{\Delta t}}} Plœ precisament:
v → m = Δ r → Δ t = r → − r → 0 t − t 0 = r → B − r → A t B − t A {\displaystyle {\vec {v}}_{m}={\frac {\Delta {\vec {r}}}{\Delta t}}={\frac {{\vec {r}}-{\vec {r}}_{0}}{t-t_{0}}}={\frac {{\vec {r}}_{B}-{\vec {r}}_{A}}{t_{B}-t_{A}}}} conr → {\displaystyle {\vec {r}}} vetor de la posizion.
Velocitaa istantanea ind un cas monodimensional Per lavelocitaa istantanea a 'm dovra la stessa definizion de qellamediana , ma con la condizionΔ t → 0 {\displaystyle \Delta t\to 0} . Donca:
v → = lim Δ t → 0 Δ r → Δ t = lim t B → t A r B → − r A → t B − t A = lim t B → t A r → ( t B ) − r → ( t A ) t B − t A = d r → ( t ) d t {\displaystyle {\vec {v}}={\underset {\Delta t\to 0}{\mathop {\lim } }}\,{\frac {\Delta {\vec {r}}}{\Delta t}}={\underset {t_{B}\to t_{A}}{\mathop {\lim } }}\,{\frac {{\vec {r_{B}}}-{\vec {r_{A}}}}{t_{B}-t_{A}}}={\underset {t_{B}\to t_{A}}{\mathop {\lim } }}\,{\frac {{\vec {r}}(t_{B})-{\vec {r}}(t_{A})}{t_{B}-t_{A}}}={\frac {d{\vec {r}}(t)}{dt}}} çoè la velocitaa l'è laderivada der → {\displaystyle {\vec {r}}} rispet al temp.