| Quell articul chì l'è dumà unsbozz. Se violter sii bun de metegh dent un queicoss de pü, preocüpeves minga e provegh. |
ElLadin (nom nativ:ladin; ciamaaladino inTalian eLadinisch intudesch) l'è una lenguaReto-rumanza parlada int iDulumit intra el Trentin/Südtirol e elVenet, cioè int laLadinia. El ladin l'è un parent strec delrumanc e delfurlan.Inscí de scunfund no el ladin cunt el ladin giüdeo-spagnö (che l'è unalengua rumanza derivada despagnö,lengua ebraica,türch, egrech), se parla de suent deLadin dolomitan oLadin standard.
El ladin l'è parlaa int i cumün de:
- Pruincia deBulzan:
- Urtisèj (Ladin:Urtijëi,Tudesch:St. Ulrich,Italian:Ortisei)
- Santa Cristina de Gardena (Ladin:Santa Cristina Gherdëina,Tudesch: St. Christina in Gröden, Talian:Santa Cristina di Val Gardena)
- Selva (Ladin:Sëlva,Tudesch:Wolkenstein,Italian:Selva di Val Gardena)
- La Val (Ladin:La Val,Tudesch:Wengen,Italian:La Valle)
- Marèb (Ladin:Mareo,Tudesch:Enneberg,Italian:Marebbe), cunt:
- San Martin de la Tur (Ladin:San Martin de Tor,Tudesch:Sankt Martin in Thurn,Italian:San Martino in Badia)
- Badía (Ladin:Badia,Tudesch:Abtei,Italian: Badia), cunt:
- Curvara (Ladin:Corvara,Tudesch:Kurfar,Italian:Corvara)
- Còlfusch (Ladin:Colfosch,Tudesch:Kolfuschg,Italian:Colfosco)
El ladin de laVal di Fassa (Ladin: Val de Fascia) l'è divis in düü ram: el "Cazét" che l'è parlaa in de la part nord de la val, e el "Brach" che l'è parlaa in de la part sud. I diferens j'hinn principalmentfunulogich. Presempi, in Cazét "aqua" l'è "ega" menter in Brach l'è "aga".
El ladin l'è ricunussüü uficialment dal guveren italian, ma dumà per i parlant ch'i stan in delTrentino/Ades Vòlt, e non per quej ch'i stan inVenet.
Di parlad che gh'han di inflüenz ladinn se tröven anca in de laVal de Nun e in de laVal de Sul.
Pere nost, che t'ies n cel, (Pader noster, che te seet in ciel)
sibe santificá ti inuem, (che 'l sia santificaa el tò nom)
vënie ti rëni, (che 'l vegna el tò regn)
sibe fata ti ulentà, (che la sia fada la tua vuluntà)
coche n ciel nsci n tiëra. (cume in ciel inscì in tera)
Da-nes ncuei nosc pan d'unidi,(dan incö el noster pan de tücc dì)
y lasce-nes dò nosc debit, (e perdunun i noster debet)
coche nëus lascion a nosc debitëures. (cume nüm je perdunum aj noster debitur)
Y non nes mené tla tentazion, (e menun minga in de la tentaziun)
ma libre-nes del mel, amen. (ma liberun del mal, amen)
(font:[1]Arqiviad qé:[2] )
