Rujenà da ntëur a 85 milions de persones (tl 2022) ie l talian na rujeneda ufiziela te laTalia, te laSvizra (tlTessin y tlGrijon), aSan Marino y te laZità dl Vatican. L à n status ufiziel de mendranza te laCroazia y te n valguna pertes de l'Istria slovena. L talian vën ënghe rujenà da na gran pert de ladiaspora taliana tlcuntinënt american y te l'Australia.[1] L talian fej pert de la rujenedes curides tres lEuropean Charter for Regional or Minority Languages te laBosnia y Herzegovina y te laRomania, nce sce l talian ne ie no co-ufiziel no na rujeneda scuneda te chisc stac.[6][7] Na gran pert de la jënt che rejona l talian sa da rujené doi rujenedes, l talian (standard o te na variazion raionela) y una de la rujenedes talianes dl post, suënz rujenedes a cësa ulache i ie cresciui su.[1] Da tenì cont iel che rujenedes sciche lsarde, lnapoletan o lveneto ne vën te la linguistica nia ududes coche dialec dl talian ma plutosc coche rujenedes desfrëntes.
L talian ie una de la majera rujenedes de l'Europa, la ie una de la rujenedes ufizieles de laOrganisazion per Segurëza y Cooperazion te l'Europa y una de la rujenedes de lëur dlCunsëi d'Europa. La ie la segonda majera rujeneda de l'oma te l'Union Europa cun 67 milions de persones (15% de la populazion de l'UE) y la ie la segonda rujeneda de 13,4 milions de zitadins de l'UE (3%).[8][9] Cumpedan nce chëi che rejona talian te stac nia de la UE (sciche la Svizra, Albania y lRiam Unì) y sun autri cuntinënc ie l numer total de persones che rejona l talian ntëur a 85 milions.[10] L talian ie la rujeneda prinzipela de laSanta Sënta y lalingua franca te la gerarchia de ladlieja catolica. La ie nce la rujeneda ufiziela dlOrden Sovran Militer de Malta. L talian vën adurvà scialdi te laterminologia de mujiga yopera cun n gran numer de paroles talianes che fej referimënt ala mujiga che ie deventedes paroles nternaziuneles adurvedes te autra rujenedes ntëur al mond.
L talian fova stat fat la rujeneda ufiziela dl stat do l'unificazion de la Talia, ulache dant fovela mé narujeneda leterera baseda suidialec toscans se basan sun coche rujenova la tlas auta de la sozietà deFirënza.[11] Belau duta la paroles natives tl talian fina cun navocala y l talian à n sistem de set vocales ('e' y 'o' à n tonn mez-aut y mez-bas). L talian desferenzieia danter consonantes longes y curtes y geminazion (dublië) de la consonantes.
↑"Romance languages".Encyclopædia Britannica. Trat ite ai19 February 2017....if the Romance languages are compared with Latin, it is seen that by most measures Sardinian and Italian are least differentiated...