Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Vai al contenuto
Wikipedia
Crì

Porsona

Da Wikipedia
Articul porLadin Val Badia


Porsona de Neanderthal: recostruziun

Homo sapiens (LINNAEUS, 1758; dallatin «porsona che sá ») é la definiziun tassonomica dlaporsona moderna. Ara toca pro le jëneHomo, de chël che ara é la sora sort viënta, pro la familia di hominidae, pro l’ordin di primates, pro la classa dimamifers y pro le dominium dieucarioc.

La storia dla porsona vëgn a se le dé tla Storia dlatera. Les periodes dla storia dla porsona é la:

Preistoria

Storia antica

Storia post-classica/medievala

Storia moderna

Storia contemporana


Aladô de reperc ciafá dl 2017 tlMarocco dess la sort Homo sapiens s’avëi svilupé dan da ca. 300.000 inant tl’Africa dl ost, daolache ara é spo piada ia a colonisé i atricontinënc[1].


La teoria plü reconesciüda sön la evoluziun dla porsona é che:

•la sot-tribúHominina s’aís svilupé tl Rift african da na popolaziun de ominids dan da ca. 5-6 miliuns d’agn;

•le jëneHomo s’áis desfarënzié dalAustralopithecus dan da 2,3-2,4 miliuns d’agn y che al s’ais slarié fora sölatera sciöcheHomo erectus

•che la sortHomo sapiens s’ais svilupé tl’Africa dan da 300.000-200.000 agn y s’áis plü tert (dan da 100.000-65.000 agn) slarié fora sön la tera ince tres ibridaziuns cun sortes somiëntes sciöcheHomo neanderthalensis yHomo de Denisova


Valgügn antropologs arata che la sort Homo sapiens áis döes sot-sortes[2]:

Homo sapiens sapiens, la porsona moderna

Homo sapiens idaltu, na paleo-sot-sort morta fora

Al é gnü porté ite sciöche paleo-sot-sortes dlHomo sapiens:

Homo sapiens heidelbergensis (porsona de Heidelberg)

Homo sapiens neanderthalensis (porsona de Neandertal)


La porsona á n ciorvel dër strotoré y svilupé che é dër gran respet ales dimenjiuns dla porsona, che ti é da svilupé pinsiers tla forma de rajonamënc,lingac, creativité y introspeziun. Chëstes abilités desfarënziëia la porsona dales atres creatöres viëntes. Porater á la porsona d’atres carateristiches fondamentales:

-la postöra rodunta, che pro i mamifers vëgn ma dant ti cangurs

-i mëmbri dessura lëdi y cun gran sensibilité

-la vijiun binocolara che vá debojëgn por la perzeziun dla profondité (stereopsis)

-la prezijiun tl manajé i ogec


Tabela de confrunt

[mudé |muda l codesc]
I inoms dles sortes é evidenziá sce al é dan man tröc fossils. Al é ince porté ite sortes che ne é nia ciamó gnüdes reconesciüdes ufizialmënter.
sortperioda
(milioni di anni fa)
postaltëza (m)pëis (kg)volum dl ciorvel (cm³)fossilsdescurida /
publicaziun dl inom
H. habilis2.5–1.5Africa1.0–1.533–55510-600tröc1960/1964
Homo rudolfensis
al ne é nia sigü sce al fej pert dl jëneHomo
1.9Kenya   1 crëpa1972/1986
Homo gautengensis
classifiché ince sciölcheHomo habilis
1.9–0.6Süd Africa1 600trëi porsones2010
Homo ergaster
classifiché ince sciöcheHomo erectus
1.8–1.3Africa  700–850tröc1975
Homo erectus1.7–0.07Africa, Eurasia (Giava,Cina,India, Caucasus)1.860900–1100tröc1891/1892
Homo antecessor
classifiché ince sciöcheHomo heidelbergensis
1.2–0.8Spania1.759010002 sic1997
Homo cepranensis
un n su fossil, bonamënter deHomo erectus
0.9-0.35Talia  10001 crëpa1994/2003
Homo heidelbergensis0.6–0.35Europa, Africa, Cina1.8901100–1400tröc1908
Homo rhodesiensis
classifiché ince sciöcheHomo heidelbergensis
0.35–0.12Zambia  1300dër püc1921
Homo neanderthalensis
bonamënter na sot-sort deHomo sapiens
0.35–0.04Europa,Asia dl vest1.755–701200–1900tröc1829/1864
Homo naledi0.33-0.23Süd Africa1.54545015 porsones2013/2015
Homo floresiensis
classificaziun nia sigüda
?–0.05Indonesia1.0254007 porsones2003/2004
Homo tsaichangensis
bonamënterHomo erectus
0.19-0.01Taiwan   1 na porsonadan dal 2008/2015
homo sapiens
(porsona moderna)
0.3(?)/0.2–presëntDöt le monn1.5–1.950–100950–1800viënt—/1758
Homo de Denisova]]
bonamënter na sot-sort deHomo sapiens o n ibrid
0.04Ruscia   1 sit2010
Porsones dl ander dl Cerf Cöce/Red Deer Cave people
bonamënter na sot-sort deHomo sapiens o n ibrid
0.0145-0.0115Cina   dër püc2012

Notes

[mudé |muda l codesc]
  1. Le Scienze, Un'origine più antica per Homo sapiens, 7 giugno 2017
  2. Human evolution: the fossil evidence in 3D, by Philip L. Walker and Edward H. Hagen, Dept of Anthropology, University of California, Santa Barbara, retrieved 5 april, 2005
Tëut da "https://lld.wikipedia.org/w/index.php?title=Porsona&oldid=14674"
Categoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp