Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Vai al contenuto
Wikipedia
Crì

Bulsan

Da Wikipedia
Articul perLadin Gherdëina
Bulsan/Balsan/Busan
Bozen (de)
Bolzano (it)
Blason de Bulsan
Blason de Bulsan
Laplaza Walther tl zënter de Bulsan, simbol de la zità
Raion
Stat Talia
RegionTrentin-Südtirol Trentin-Südtirol
ProvinziaSüdtirolSüdtirol Südtirol
Comunità raionBulsan
Geografia
Coordinedes46°29'53.207"N, 11°21'17.208"E
Autëza262 msëura l livel dl mer
Spersa52,3 km²[1]
Demografia
Populazion106 107 ab.(1 jené 2023)[2]
Grupes linguistiches
(cumpededa dl 2011)
0,68 % ladin
25,52 % tudësch
73,80 % talian
Densità2 029,2 ab./km²
Politica
AmboltRenzo Caramaschi(23-5-2016 (2º mandat dal 6-10-2020))
Auter
CircoscrizionsZënter-Plans de Bulsan-Renc,Oberau-Haslach,Europa-Neustift,Don Bosco,Gries-Quirin
Codesc de la posta39100
Prefis dl telefon0471
Targa de l'autoBZ
CodescISTAT021008
Plata internetwww.comune.bolzano.it
Cherta
Cherta de Bulsan te Südtirol
Cherta de Bulsan te Südtirol
Posizion de Bulsan te Südtirol
Cherta de localisazion: Trentin-Südtirol
Bulsan
Bulsan
Bulsan (Trentin-Südtirol)

Bulsan oBalsan (gherdëina:Bulsan,badiot:Balsan,fascian:Busan,tudësch:Bozen,talian:Bolzano) ie nazitàtaliana y lacapitela dlaProvinzia Autonoma de Bulsan (Südtirol) te laregionTrentin-Südtirol. Bulsan ie perchël ënghe la sënta dlCunsëi dla Provinzia y de laJunta Provinziela. Dal 1948 incà ie Bulsan la sënta de nafiera regiunela, dal 1964 incà la sënta dl vëscul de la nuevadiozeja Bulsan-Persenon y dal 1997 ënghe na zità universitera cun l'Università Liedia de Bulsan.

Bulsan toca pra la majera ziteies te laElpes y conta per via de si cumenanza multiculturela coche n pont de ancunteda mpurtant danter l mond culturel y economich talian y tudësch. Cun plu de 105.000 abitanc ie Bulsan la majera zità de Südtirol y doDispruch yTrënt la terza majera te laEuroregion Tirol–Südtirol–Trentin. Tl raion metropolitan de Bulsan vif ntëur a 250.000 persones.[3]

Inuem

[mudé |muda l codesc]
L blason de Bulsan tl ann 1893

I inuemes ufiziei de la zità ie pertudëschBozen[ˈboˑtsn̩] y pertalianBolzano[bolˈtsano]. I inuemesladinsBulsan[bʊlˈzaŋ] (gherdëina) yBalsan (badiot) vën dant te tesć dl chemun, ma ne à degun status ufiziel. Tldialet tudësch de Südtirol vën l'inuemBozen pronunzià[poutsn̩] o[pɔatsn̩].

L'etimologia dl inuem, che te si forma plu vedla ie llatinBauzanum, ne ie nia tlera. La teoria che vën sustenida l plu ie che l vën dal inuem de na persona (Baudius oBautius) y che l uel perchël di lluech de Baudius.

Geografia

[mudé |muda l codesc]

Ai 1 jené 2023 ova Bulsan na populazion de 106 107[2] persones sun na spersa de 52,3 km².

Spartizion de la zità

[mudé |muda l codesc]

La zità de Bulsan ie spartida te cin' circoscrizions, che ie nasciudes da zëntri storics y chemuns da dant. Chësta circoscrizions ie:Zënter-Plans de Bulsan-Renc,Oberau-Haslach,Europa-Neustift,Don Bosco yGries-Quirin.

Tlima

[mudé |muda l codesc]
Temperatures mesanes y prezipitazions per Bulsan
JenFauMerAurMeiJunLugAgoSetUtoNovDez
Mesaria mascima (°C)6,810,316,019,924,328,430,530,024,618,311,46,7Ø19
Mesaria (°C)1,84,69,813,718,021,823,723,318,613,06,72,1Ø13,1
Mesaria minima (°C)−3,2−1,23,57,511,715,316,816,712,57,72,0−2,6Ø7,3
Prezipitazions (mm)25,019,934,550,171,686,686,888,170,082,380,639,9Σ735,4
Ëures de surëdl (h/d)3,44,05,05,35,96,77,87,16,05,13,43,2Ø5,2
Dis cun prezipitazions (d)335799997774Σ79
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
a
6,8
−3,2
10,3
−1,2
16,0
3,5
19,9
7,5
24,3
11,7
28,4
15,3
30,5
16,8
30,0
16,7
24,6
12,5
18,3
7,7
11,4
2,0
6,7
−2,6
JenFauMerAurMeiJunLugAgoSetUtoNovDez
P
r
e
z
i
p
i
t
a
z
i
o
n
s
25,0
19,9
34,5
50,1
71,6
86,6
86,8
88,1
70,0
82,3
80,6
39,9
 JenFauMerAurMeiJunLugAgoSetUtoNovDez
Funtana:
[1]. Landeswetterdienst der Autonomen Provinz Bozen – Südtirol (Zeitraum 1991–2020)

Storia

[mudé |muda l codesc]

Tl Musée d'Archeologia de Bulsan iel da udëi la mumia de Similaun (dita enceÖtzi)

Bulsan

Grupes de rujenedes

[mudé |muda l codesc]
AnnPopulazionGrupa de rujeneda
TudëschTalianLadin
190013 90488,09 %11,45 %-
194163 495---
195171 103---
196188 980---
1971105 61622,40 %77,22 %0,38 %
1981104 97525,77 %73,63 %0,60 %
199198 05926,62 %72,59 %0,79 %
200194 85526,29 %73,00 %0,71 %
2011102 48625,52 %73,80 %0,68 %

Aldo de la cumpededa dla populazion de l'Austria dl 1910 ova i chemuns de Bulsan, Gries y Zwölfmalgreien, che ntlëuta fova mo chemuns desfrënc, de n dut 29 241 abitanc.[4] De chisc ova 1 605 detlarà l talian coche si rujeneda de l'oma y 26 558 l tudësch.[5]

Cun la pulitica de talianisazion ntan l fascism ie unides a sté a Bulsan n grum de jënt che ova l talian coche rujeneda de l'oma, che à mudà l rapport de la rujenedes. Bele ti ani 1940 fova la maiuranza de Bulsan de rujeneda taliana. Ala cumpededa dla populazion dl 2011 tucova l 73,80% pra la grupa taliana, l 25,52 % pra la grupa tudëscia y l 0,68 % pra la grupa ladina. Bulsan vën per via de si biculturalism perchël udù coche n punt mpurtant de ancunteda danter i monc culturei y economics tudësc y talians. For plu y plu persones rejona plu che mé una na rujeneda.

Pulitica

[mudé |muda l codesc]

Bulsan ie l zënter de pulitica de Südtirol y ie la sënta sibe dlCunsëi dla Provinzia che de laJunta provinziela.

Ambolt

[mudé |muda l codesc]

Tl 1922 ova i fascisć te laMarcia sun Bulsan tëut y jit l ultim ambolt de Bulsan de rujeneda tudëscia,Julius Perathoner.

Jumblineda

[mudé |muda l codesc]

La zità de doi rujenedesSopron/Ödenburg ie dal 1990 incà te na jumblineda cun Bulsan. Ai 4 de mei 2010 ie a na pitla streda tl est de Bulsan stat dat l inuemvia Sopron.[6] Per tudësch à la streda inuemÖdenburger Straße.[7]

Plates cunliedes

[mudé |muda l codesc]
Gries

Galaria dales fotografies

[mudé |muda l codesc]
  • Dietrich von Bern y Laurin
    Dietrich von Bern y Laurin
  • Walther von der Vogelweide
    Walther von der Vogelweide
  • Dom de Bulsan
    Dom de Bulsan
  • Palaz Merkantil
    Palaz Merkantil
  • Haslach
    Haslach
  • EURAC
    EURAC

Lians

[mudé |muda l codesc]

Referënzes

[mudé |muda l codesc]
  1. "Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011". Istitut naziunel talian de statistica. Trat ite ai16 merz 2019.
  2. 2,02,1https://demo.istat.it/?l=it.
  3. Demografisches Handbuch für Südtirol 2017 abgerufen am 9. Jänner 2019.
  4. 100 Jahre Vereinigung der Gemeinde Zwölfmalgreien mit der Stadt Bozen. Stadt Bozen, 4. Januar 2011, abgerufen am 28. September 2016. Archived 2023-04-08 te laWayback Machine
  5. Oskar Peterlini:Autonomie und Minderheitenschutz in Südtirol und im Trentino. Region Trentino-Südtirol, Bozen-Trient 2000,ISBN 88-900077-4-5, S. 60.
  6. Stadtratsbeschlüsse vom 4. Mai 2010Archived 2023-03-10 te laWayback Machine sun la plata Gemeinde.Bozen.it.
  7. "Archive copy". Archivià dal uriginel ai 2023-03-10. Trat ite ai2023-03-10.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
Tëut da "https://lld.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulsan&oldid=240889"
Categories:
Categoria nascunduda:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp