Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Sâta a-o contegnûo
Wikipedia
Riçèrca

Romania

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta inzenéize, segóndo agrafîa ofiçiâ
A bandêa da Romanîa
A poxiçión da Romanîa in sciâ càrta giögràfica
Càrta fìxica da Romanîa

ARomanîa (România inromêno, prononçiòu[romɨˈni.a]) a l'é 'n pàize de l'Eoröpa ch'o se trêuva a-a croxêa tra e pàrte centrâle, òrientâle e sùd-òrientâle do continénte.

Giögrafîa

[modìfica |modìfica wikitèsto]

A Romanîa a confìnn-a co-aBulgarîa a sùd, l'Ucraìnn-a a nòrd, l'Ungherîa a ponénte, aSèrbia a sùd-òvest, aMoldàvia a levànte e a l'é bagnâ da-oMâ Néigro a sùd-èst. O teritöio romêno o l'à 'n clìmma sorviatùtto de tîpotenpiòu-continentâle, 'n'àrea totâle de 238,397 km2 e 'na popolaçión de ciù ò mêno 19 milioìn de persónn-e. A l'é dónca o dozén pàize ciù grànde e o sèsto ciù popolôzo tra quélli che fan pàrte de l'Unión Eoropêa. A sò capitâle, e çitæ ciù grànde da naçión ascì, a l'éBucarest (București); e âtre çitæ ciù grénde sónIași,Cluj-Napoca,Timișoara,Constanța,Craiova,Brașov eGalați.

O segóndo sciùmme ciù lóngo do continénte, oDanùbio, o nàsce intaforèsta néigra, inGermània, e, depoî avéi atraversòu l'Eoröpa pe 2.857 km, o sciòrte into Mâ Néigro in teritöio romêno, dónde o fórma 'n làrgodèlta. IntiMónti Carpàççi, i quæ atravèrsan o pàize da nòrd a sùd-òvest, o se trêuva oMónte Moldoveanu che, co-i sò 2.544 mêtri, o l'é o pónto ciù âto da Romanîa[1].

Stöia

[modìfica |modìfica wikitèsto]

A Romanîa a s'é formâ into1859 aprêuvo a l'unión personâ didoî prinçipâti deMoldàvia e deValàcchia. O nêuvo stâto, ciamòu ofiçialménte Romanîa a partî da-o1866, o l'à goagnòu l'indipendénsa da l'Inpêro òtomàn into1877[2]. IntaPrìmma Goæra Mondiâle, doî ànni depoî a diciaraçión de neotralitæ do1914, a Romanîa a l'à decîzo de intrâ in goæra insémme a-aTriplîxe Intéiza. Dæta a vitöia in quélla goæraBucòvina,Besaràbia,Transilvanîa e pàrte deBanâto,Crișana eMaramureș són diventæ pàrte doRégno de Romanîa[3].

Into zùgno-agósto do1940, cómme consegoénsa doPàtto Molotov-Ribbentrop e doSegóndo arbitròu de Viénna, a Romanîa a l'é stæta costréita a cêde a Besaràbia e aBucòvina setentrionâle a l'Unión Soviética e a Transilvanîa do Nòrd a l'Ungherîa. Into méize de novénbre de quéllo ànno, a Romanîa a l'à sotoscrîto oPàtto Tripartîo e, dónca, into zùgno do1941 a l'é intrâ intaSegónda Goæra Mondiâle co-epoténse de l'Àsse, conbatténdo cóntra l'Unión Soviética scìnn-a l'agósto do1944, quànde a l'é pasâ co-iAleæ, ricuperàndo o contròllo da Transilvanîa do Nòrd ascì. Depoî a goæra, aprêuvo a l'òcupaçión de l'Armâ Róssa, a Romanîa a l'é diventâ 'narepùbrica socialìsta e un di ménbri doPàtto de Varsàvia. Co-arivoluçión do 1989 a naçión a l'à incomensòu a sò tranxiçión vèrso ademocraçîa e 'n'economîa de mercòu.

Economîa e polìtica

[modìfica |modìfica wikitèsto]

A Romania a l'é 'npàize in vîa de svilùppo co-în'economîa a âto rédito[4], a-o 49° pòsto inta clasìfica globâle de l'Ìndice de Svilùppo Umâno. A sò economîa a l'é a 47° ciù grànde do móndo pePIL nominâle. A naçión a l'à avûo 'na lèsta cresciànsa econòmica intiànni 2000, co-a sò economîa che a-a giornâ d'ancheu a l'é bazâ sorviatùtto in scîservìççi. Pe de ciù, a l'é 'n inportànte produtô de machinâi e energîa elétrica pe mêzo de inpréize cómmeDacia eOMV Petrom.

A Romania a l'é pàrte deNaçioìn Unîe scìnn-a da-o1955, daNATO da-o2004 e de l'Unión Eoropêa a partî da-o2007. A ciù pàrte da popolaçión da naçión a l'é d'etnîaromêna, de religiónortodòssa e a pàrla oromêno, 'naléngoa romànsa.

Nòtte

[modìfica |modìfica wikitèsto]
  1. (EN)Romania Geography, in sceaboutromania.com.URL consultòu o 6 arvî 2022(archiviòu da l'url òriginâle o 28 màrso 2015).
  2. (EN)The Story of the Romanian Royal Family – a Journey into the Past, in scetravelmakertours.com.URL consultòu o 6 arvî 2022.
  3. (EN) Ciprian Stoleru,Romania during the period of neutrality, in sceeuropecentenary.eu, 13 seténbre 2012.URL consultòu o 6 arvî 2022.
  4. (EN)World Bank Country and Lending Groups, in scedatahelpdesk.worldbank.org.URL consultòu o 6 arvî 2022.

Bibliografîa

[modìfica |modìfica wikitèsto]

Âtri progètti

[modìfica |modìfica wikitèsto]

Altri progetti

Colegaménti estèrni

[modìfica |modìfica wikitèsto]
V · D · M
Stâti de l'Eoröpa
Albanîa Albanîa ·Andòra Andòra ·Àostria‎ Àostria‎ ·Azerbaijan Azerbaijan[1] ·Bèlgio Bèlgio ·Bielorùscia Bielorùscia ·Bòsnia-Erçegòvina Bòsnia-Erçegòvina ·Bulgarîa Bulgarîa ·Çitæ do Vaticàn Çitæ do Vaticàn ·Croàçia Croàçia ·Danimàrca Danimàrca ·Estònia Estònia ·Finlàndia Finlàndia ·Frànsa Frànsa ·Giörgia Giörgia[1] ·Germània Germània ·Grêcia Grêcia ·Irlànda Irlànda ·Islànda Islànda ·Itàlia Itàlia ·Kazakistan Kazakistan[1] ·Letònia Letònia ·Liechtenstein Liechtenstein ·Litoània Litoània ·Lusenbùrgo Lusenbùrgo ·Maçedònia do Nòrd Maçedònia do Nòrd ·Mâta Mâta ·Moldàvia Moldàvia ·Mónego Mónego ·Montenéigro Montenéigro ·Norvéggia Norvéggia ·Pàixi Bàsci Pàixi Bàsci ·Polònia Polònia ·Portogàllo Portogàllo ·Régno Unîo Régno Unîo ·Repùbrica Cêca Repùbrica Cêca ·Romanîa Romanîa ·Rùscia Rùscia[2] ·Sàn Marìn Sàn Marìn ·Sèrbia Sèrbia ·Slovàchia Slovàchia ·Slovénia Slovénia ·Spàgna Spàgna ·Svéçia Svéçia ·Svìsera Svìsera ·Turchia Turchia[2] ·Ucraìnn-a Ucraìnn-a ·Ungherîa Ungherîa
Riconosciménto limitòuAbkhazia Abkhazia[1] ·Kosovo Kosovo ·Oséçia do Sùd Oséçia do Sùd[1]
De facto indipendéntiTransnistria Transnistria
DipendénseDanimàrca Danimàrca (Fær Øer Fær Øer) ·Régno Unîo Régno Unîo (Gibiltæra Gibiltæra ·Guernsey Guernsey ·Jersey Jersey ·Izoa de Man Izoa de Man)
  1. 12345Stâto parçialménte eoropêo a segónda da convençión giögràfica adotâ
  2. 12Parçialménte in Àzia
Contròllo de outoritæISNI(EN) 0000 0001 2358 7092 ·LCCN(EN) n79049551 ·GND(DE) 4050939-4 ·BNF(FR) cb11865467h(data) ·BNE(ES) XX4575363(data) ·NLA(EN) 35460408 ·BAV(EN, IT) 494/36670 ·NDL(EN, JA) 00569801 ·WorldCat Identities (EN) n79-049551
Estræto da "https://lij.wikipedia.org/w/index.php?title=Romania&oldid=228851"
Categorîe:
Categorîe ascôze:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp