Veurblaad,Recènte verangeringe,Alle Artiekele,De Kaffee,Zandjbak,Hölp,Willekäörige pazjena,Aanmelle veur Wikiquote,Gebroekersportaol,Spellingshölp

Kiek veur: * AlleNederlands Limburgse plaatsname.

Zuug veur: * Allew:li:Limburgse lètterteikes (grafemen) in 't kort.

Limburgse lètterteikes kènne op 'n gewoon toetsebord getypt were es volg: type ièrsj 't diacritisch teike (bv 'n accent `) en daonao de letter woa-op dat teike moet kómme te sjtoon. bie è dus ièrsj ` en daonaoe weurt è of " en daonaoe weurt ë). Sjteit 't toetsebord dao neet op ingesjtèld, dan kèns se ónder aan de bewirkingspagina van 'n artikel (wikipedia) 'n kader vinge mètLimburgse lèttersj en symbole. Gewoon aanklikke op de plek woa se die wils höbbe es se bies aan 't sjrieve.

Sjpiekpagina veur de dialeksjpelling van klinkersj, wèrkweurd, naoësjlaeg, twièklanke, twieëklanke enz.

De lidwoorde:de, 'n , 'ne en 't were sjus wie in ’t Nederlands gesjreve (neet:un,unne enut ).

De lidwoorde en aanwiezende veurnaamweurd:die, dees, dat, dit, dae, deze, dizze were toegepas afhankelik van 't woordgesjlach.

• die, dees = vrouwelik
• dae, deze, dizze = mannelik
• dat, dit = ónziedig
  

Es platkallersj veule v'r meistal 'twoordgesjlach vanzelf aan, meh door de Hollandse invlood weurt dat mn veur de vrouwelike weurd ummer lestiger. Hie 'nezelsbrökske: bie twiefel:

• op 'n vrouwelik woord bv. de of 'n taofel, volgdie ofdees. dus 'n taofeldie sjteit.dees taofel ies van hout.
• bie 'nmannelik woord bv. de fiets of 'ne fiets volgdae ofdeze ofdizze fiets.deze fiets,dae löp lekker. in de oastelike dialekte iesd'r (nog) 'n mannelik lidwoord.
• bieónziedig woord: bv 't of 'n bèd volgdat. 't bèddat ies lank.dit, ofdat bèd

Veer sjrieve:`r,d'r',v'r eng'n ( neet:er,der,ver engen ).

• gk ies de zachte k dies se huèrs in ’t Duutsje sagen.vb: brigke (baksteen), wègke (brood), zègke, rögke, brögke. Meh v’r sjrieve brik, wèk, ich zèk, ‘ne rök (rug), ein brök (brug)
  
• sj (sjaal, sjofel, klink es: shit, show) vb.: flesj (fles), sjterk (sterk), sjoal (school)
  
• zj (klink wie in journaal, genie, joviaal) vb.: zjwumme (zwemmen), zjwoar (zwaar), zjwaam (rook)

De a, o, e, i en u weure 't zelfsde gesjreve es in 't Nederlands

è: klank bevingk zich tösje de e (bed) en i (ring) in. oetsjpraok es in 't Fransemais
w:li:Bèngelder (Bingelrade)
w:li:Mestreech ,w:li:Valkeberg bèd (bed)
w:li:Zittert nès (nest)
w:li:Remunj vès (vis)
w:li:Venlo mèt (met)

ó:korte oo-klank in Ned.hotel
w:li:Mwórveld (Moorveld)
w:li:Valkebergzón (zon)
w:li:Kirchroarónk (rond)
w:li:Zittertwónjer (wonder)
w:li:Haorsbóks (broek)
w:li:Wieërtróng (ronde)

ö: oetsjpraok (kort) es wie inKölle (= Keulen in Duutsjland)
w:li:Zöstere (Susteren) enw:li:Sjömmert (Schimmert)
w:li:Kirchroamörje (morgen)
w:li:Zittertsjtök (stuk)
w:li:Echhöffe (heffen)
w:li:Venlo dök (dikwijls)

De kortee-klinker (ouch sjtóm e geneump), daes se bv. huèrs
tösje de r en m, bv. inerrem; (veer sjrieve:erm )
tösje de r en g bv. inberreg; veer sjrieve:berg
tösje de l en f bv. inzellef; veer sjrieve:zelf
tösje de l en k bv. inmèllek; veer sjrieve:mèlk
tösje de l en g bv. involleg; veer sjrieve:volg
weurt , sjuus wie in 't Nederlands,neet gesjreve

bv inw:li:Heële,w:li:Kirchroa,Waobich,w:li:Gulpe

ee mèt naosjlaag :eë
w:li:Heëlesjheë (hij); peëd (paard)
w:li:Kirchroadeë (die), eëd (aarde)
Waobichgeël (geel) ; weëd (waarde
w:li:Gulpedweësj (dwars)

aa, oo, uu, ee, ei, ij, ui, eu, oe were sjuus wie 't Nederlands gesjpeld

au en/of ou
au sjrief me es ‘t Nederlands equavalent ‘n au, a of al haet. bv. Hauf (half) haus (hals), paum (palm) ; kauf (kalf)
ou sjrief me es ‘t Nederlandse woord mèt ou of o gesjreve weurt : ouch (ook) ; wouf (wolf) ;oug (oog) ; boum (boom) ; houp (hoop)

ae:(oetsjpraok zoa es in ’t Ingelsjeair (lucht) (of Ned.blèren)
w:li:Hael (Heel)
w:li:Valkebergvaer (veer); baer (beer),
w:li:Echaenj (eend)
w:li:Zittertmaedje (meisje)
w:li:Wieërtgaer (graag)

kump neet veur es lèttercombinatie in 't dialek!

(klank tussen ae en ee)
w:li:Èèsjde hèèt (heet); joenkhèèd (jonkheid)

• èe (kortere ae) in Gulpen.
  

ao: (oetsjpraok es in ’t Ingelsjelaw(wet) of Nederlandsrose)
opm.oa (oetsjpraok oea)ies 'ne twièklank, zuug ónderaan. Oetzóndering: inKirchroa (en umsjtreke) gebruke zeoa veur de aoë-klank (ao mèt naosjlaag)
w:li:Aolbaek (Aalbeek)
w:li:Mestreechdao (daar)
w:li:Kirchroasjtraos (straat)
w:li:Remunj zaot (zout)
w:li:Venlodraod (draad)

äö: (oetsjpraok es in ’t Ingelsjebird (vogel) of Fransefreule)
w:li:Gäöl (Geulle)
w:li:Mestreechpäöl (palen)
w:li:Echväöl (veel)
w:li:Haorsdäörp (dorp)
w:li:Venloschäöp (schapen)

òò:w:li:Èèsjde bòòm (boom); lòòp (loop)

Lang klinkersj mèt e-naosjlaag

ae mèt e-naosjlaag:aeë
w:li:Èèsjdegaeëve (geven)
w:li:Bócheswaeëg (weg)
w:li:Zumpelveldbaeëne (bidden)

ao mèt e-naosjlaag:aoë
w:li:Heëlebaoëve (boven)
w:li:Gulpe aoëpe (open)
w:li:Kirchroaboave (boven)
(Hie sjpelle zeoa veur aoë)

äö mèt naosjlaag
w:li:Heëlewäöëdje (woordje)

eu mèt e-naosjlaag:euë
w:li:Mergraote euëver (over)
w:li:Kirchroaveuëre (voeren, leiden)

ei mèt e-naosjlaag:eië
Zittertbeiër (bier); weiër (weer)

ie mèt e-naosjlaag:ieë (bie ope lèttergreep vèlt ein lètter weg)
w:li:Heëlesjpiële (bie ope lèttergreep vèlt ein lètter weg) (spelen)
w:li:Bóches ieësjte (eerste)
w:li:Kirchroaspieë (laat)
w:li:Roojs (Stramproy)tieën (tien) tiëne (tenen)
w:li:Mieëlderestieën (steen)
w:li:Venrojde Pieël (de Peel)

oe mèt e naosjlaag:oeë (bie ope lèttergreep vèlt ein lètter weg)
w:li:Heëlegroeët (groot) groëte (grote)
w:li:Èèsjdegoeën (gaan)
w:li:Bóches vroeë (blij)
w:li:Kirchroajroeës (groot)
w:li:Heljesjroeëp (stroop)
w:li:Wieërtboeët (boot)
w:li:Venrojroeës (roos)

uu mèt e naosjlaag:uuë (bie ope lèttergreep vèlt ein lètter weg)
w:li:Heëlesjtuuëtje (stootje)
w:li:Kirchroabuuënsje (boontje)
w:li:Mieëldereuuëgskes (oogjes)
w:li:Wieërt gruuëts (trots)

twièklanke:iè, uè, oa, aoë

w:li:Valkebergskiès (kaas), ièw (eeuw)
w:li:Meersjesjew (eeuw)

w:li:Valkeberghuère (horen), gruètsj (trots)
w:li:Meersjegrwetsj (trots)

w:li:Valkebergdoas (doos) (me huèrt dan eigelikdoeas)
w:li:Meersjedwas (doos), zwadat (zodat)
(opm. In aafwieking van de Veldeke-sjpelling 2003 zint ze inKirchroa en ander plaatse in oas-mergellandoa blieve sjrieve veur deao-klank mèt naosjlaag. bv. goan (gaan), sjtoan (staan), sjtroat (straat). Dit ies hie dus geine twièklank.

'w:li:Èèsjde zaoëk (zaak)

Liènweurd (vraem weurd oet ’t Frans, Ingels, Duutsj, Latien en Nederlands) weure gewoon gesjreve wie ze ouch in ’t Nederlands weure gesjreve: computer, interview, dancing enz. Allein es se erg verlimburgs zin (dus gans andersj oetgesjproke) weure ze aangepas gesjpeld bv. rewien (ie mèt sjleiptoan) (ruïne); sjoekelaad (chocolade)

Opmèrking: dit principe weurt nogal dèks mèt de nate vinger toegepas. Veural sj- en zj-klanke weure dèks nao hun oetsjpraok gesjreve. Zuug ónder miè väöl plaotselike dictionaire. vb: Sjinees (Chinees), arsjitek (architec).

’t Versjil tösje sjtoattoan en sjleiptoan weurt neet oetgesjreve *:

Èèsjdessjtoep en sjoem (stoep en schuim)
Echters sjtoep en sjoem (stoep en schuim)
w:li:Wieërtsstein en stein (steen en stenen)
w:li:Venrodsboek en baek (buik en beek)
w:li:Remunjs sjoon en sjoon (mooi en schoen)
w:li:Valkebergsval en dal, sjtein en sjtein ( val en dal; steen en stenen)

• Opmèrking: es me tot noe toe 't versjil oet wol sjrieve woort dat gedoon mèt 'n circonflex veur 'ne sjleiptoan en 'n grave veur 'ne sjtoattoan, beveurbeeld sjtêin-sjtèin. In de nuuj sjpelling ies d'r veur gekoze um 'n tilde ( ~ )achter de klinker mètsjleiptoan te zètte bv. bei~n en bie 'nesjtoattoan 't teike backslash ( \ ) bv bei\n. Dees teikes zint gekoze umdat ze op de meiste toetseborde veurkómme. 't Ies neet gebrukelik en tamelik sjtuèrend um dit in loupende tekste toe te passe. Allein in weitensjappelike publicaties en woordebeuk ies 't functioneel.

Mièvoud en/ofverkleinwoord

w:li:Mestreechprint-printe, printsje-printsjes (prent-prenten, prentje-prentjes)
w:li:Valkebergband-beng, bendsje-bendsjes , sjaop-sjäöp, sjäöpke-sjäöpkes (band banden; bandje-bandjes; schaap-schapen, schaapje- schaapjes)
w:li:Remunjhandj-hendje (hand-handje)
w:li:Venlooshónd-hundje (hond-hondje)

Vervoge van wèrkweurd/wèrkwäörd (’n paar veurbeelde. Hie geldt sjtam +s (2e pers. inkelv.) en wie in ’t Nederlands sjtam+ t (3e pers. inkelv.), meh ouch sjtam + k (ww. hange: zie hingk; zinge: hae zingk; bringe: hae bringk)
Sjterke werkweurd: (Ned. Hebben) Höbbe, iech höb; doe (dich) höbs, hae haet; zie höbbe, veer höbbe.
(Ned. Worden) Weure, were of waere, iech waer; doe (dich) weurs, hae weurt (sjtam +t), zie weure/waere, veer weure/were/waere.
V.t.: iech woort, doe woors, hae woort, veer woorte, zie woorte.
opm. Heële bv haet es wèrkwoord weëde (Ned. worden). Dus ich weëd; doe weëds, hae weëdt (sjtam +t), vier weëde; zie weëde.

Verlaeje tied van wèrkweurd / wèrkwäörd die ’n iechvörm (ichvörm) höbbe opt
w:li:Mestreechiech praot,iech praotde, (praten)
w:li:Remuunjich lèt op,ich lètde op, (opletten)
w:li:Zittesjich kriet,ich krietde, (met krijt schrijven)
w:li:Valkebergiech sjtoat , iech sjtoatde, (stoten)

Voltoajd deilwoord / voltoejd deilwoord / voltoeëjd deilwoerd
w:li:Mestreechbelle,gebeld (bellen)
w:li:Gulpesjmake,gemakt (maken)
w:li:Zittertsjpele,gesjpeeld (spelen)
w:li:Venrojstudiere,gestudieërd (studeren)
w:li:Wieërthuëre,gehuuërd (horen)
w:li:Kirchroädsjwoeëne,jewónd (wonen)

Brón: o.a. Veldeke-sjpelling
Veldeke-Limburg

• Veur 't orzjineel zee:hiej (samegesteld doorw:li:Gebroeker:Aelske)

• Behier Wikiquote