Dit artikel is gesjreve (of begós) in 'tMestreechs. Laeshie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Zwitserland, historisch welZweitserland (Schweizerische Eidgenossenschaft,Confédération suisse,Confederazione Svizzera,Confederaziun svizra,Confoederatio Helvetica) is 'n land in deAlpe, gaans door land umslote en grènzend aonDuitsland,Frankriek,Italië,Oosteriek enLiechtenstein. Hoofstad is 't relatief klein Bern; aander stei zienBasel,Lausanne,Thun,Zjeneef enZürich. 't Land steit boete deEU en heet 'n reputatie es neutralen en zörgvuldege staot.
De inwoeners vaan Zwitserland zien deZwitsers.
Al kint Zwitserland gein centripetaal nationalisme, 't is opgedeild inkantons die hiel väöl zelf beslisse; 't land heet gein staotshoof, inkel 'ne federale raod. De 26 kantons zien:
Zwitserland kint veer officieel taole:Duits,Frans,Italiaans enReto-Roemaans. De volkstaol vaan alle Duitstaolege isHoegalemannisch. De Franstaolege spreke vanaajdsOccitaans, allewijl evels dèkser (Noord-)Frans. Veur offesjeel opsjrifte in ein taol, wie op poszegele en munte, weurtLatien gebroek.
Zwitserland woort in de aajdheid door deKeltische stamme vaan de Helvetiërs bewoend. Tijens zien sleeg tege de Helvetiërs heetCaesar 'n groete slachting oonder hun aongeriech. Nao de volksverhuizinge raakde 't land groetendeils doorGermane, en welAlemanne, bevolk.
In1291 riechde de kantons Uri, Schwyz en Unterwalden deZwitserse Eidgenootsjap op. Die greujde door de iewe oet tot 'n de facto oonaofhenkeleke bergrippebliek. Zoe woorte zoewel de Habsburgers es de Bourgondiërs verslage. In dezestiende iew oontstoonte in Zwitserland twie vörm vaanprottestantisme: de lier vaanCalvijn en die vaanZwingli. De lèste woort in 't noorde de dominantereligie. In1648 woort Zwitserland, tegeliek mètNederland, bij deVree van Munster erkind es oonaofhenkeleke staot.
In1798 vele de Franse Zwitserland binne, dat in1803 doorNapoleon tot keuninkriek woort oetgerope. 'tCongres vaan Wene herstèlde Zwitserland in zienen awwe vörm. In1847 braok 'nebörgeroorlog oet tösse prottestante en kathelieke. Zwitserland bleef neutraal in zoewel d'nIersten es d'nTwiede Wereldoorlog. 't Trooj in1920 touw tot deVolkerbond, meh nao WOII neet tot deVereinegde Naties. 't Land kaom nao 1950 es conservatief bekind te stoon, doordat belangrieke beslissinge vaanaaf daan bie referendum weure genaome of aafgewaeze: pas in1971 krege vrouwlui stumrech, en 't doorde tot2003 ietot Zwitserland lid woort vaan de VN.
.svg)
.svg)
