DeRomeine numde dewaterbronne in het gebeed vaan AokeAquis-Granum (Grannus-water), Grannus waor deKeltiesje god vaan de genezing. Het aajd-Germaans woordAhha ofÂh wat water beteikent vörmp de oersprunk veur de naom Aoke. In hetFrans is 'tLatienseaqua verbasterd totAix wat me daan ouch trögk kins vindt in de Franse naom veur Aoke,Aix-la-chapelle.
Veur eine laangen tied speulde detextielindustrie ei belaangrieke rol in Aoke. Mehr huije is de textielindustrie volleiig verdwene. Ei belaangrieke sector in de stad is noe de techniesje universiteit.
Saer1870 geef het in Aoke deRheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen. Dizzeuniversiteit is ein vaan de groetste techniesje universiteite vaan Duutslaand. Daoneve geef het nog deFH Aachen (de groetste Fachhochschule in Duutslaand) en de techiesje sjol vaan het leger (Technische Schule des Heeres und Fachschule des Heeres für Technik).
De bekinde wermwaterbronne vaan Aoke woorte in deRomeinsen Tied gekenaaliseerd en tot bejje gemaak. Mer 't plaotsjke begós pas beteikenis te kriege wienie deFranke zich der vestege. Der Frankiesje keuningKarel de Groete besluut Aoke tot ziene hoofresidens te maoke naodet heer in768 zien keersmès fêteert in Aoke. Roontelum zienpalies greujt de stad. Bie 'tpalies laot Karel de Groete ei kapel boewe, de kapel zouw later oetgreuje tot deAokener Dóm. De keuningszaol vaan het palies weurt oetindelek het stadhoes vaan de stad.
In de Middelieuwe greujde Aoke oet tot ei centrum vaanwolcommercie en ouchal is Aoke oonderverdeilt in hetHeilig Roems Riek de stad bleif ei Vrije Riekstad, ei stad 'direk' bestuurt door de Roems keizer. Ei groet deil vaan de Roems keuninge weurt in de Aokener Dóm gekroend.
De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 'tValkebergs.
Op2 mei 1656 briek rónd 8 oer sjmörges vuur oet in 'n bekkerie in de buurt van de ouw SintJaokobs kèrk. De vlamme sjloge oet 't daak en euver op aangrenzende hoezer. Umtot 'r 'n forsje wind sjtóng (in Aoke neume ze dat 'neLuukse wind), vloge de vónke euver de sjtad. De sjtad tèlde 15000 inweunersj, die hals euver kop wiejer vlöchde, umdat 'r ouch nog 'n kroetmeule zou óntploffe. 90% Van alle hoezer, die toendertied geboewd waore vanhout en leim ginge in vlamme op. Dat waore 4000 hoezer, twintig kèrke,kloastersj enhospitale. 17 Luuj bleve doad es gevolg van de brand. De sjtad weurt daonao al gauw wir opgeboewd mèt allein sjteine hoezer. De luukse arts Blondel boewde op de puinhuip 't ièrsjtekuurcentrum mèt thermaal Aokes water. Van toen aaf ies Aoke 'n toeristischkuuroord. In 1691 gölt 't sjtadbesjtuur 'n nuuj brandsjpuit van laer. 350 Jaor nao dae groate brand, in 2006, weurt de gebeurtenis herdach mèt 'n tentoansjtèlling in 't sjtadhoes van Aoke.
Eine kìèr in de 7 jaor were tiedes deheiligdomsvaart belangriekerelieke getuènd, die bewaard zin gebleve oet de verzameling vanKarel de Groate. 't Betreffe 't kleid watMaria droog, wieJezus gebore woort; de ièrsjte luiersj van Jezus; de dook woa-in de kop van deSintJan de Duiper woort bewaard en de lendendook van Jezus wie hae aan 'tkruus hóng. Alle veer dees heilige kleier röste saer 1239 in 'tMariasjrien.
Ander relieke (De sjolk, dae Jezus droog bie 'tLètste Aovendmaol; ziene graafdook, ziene zjweitdook) zint te vinge in de kèrk (kloaster vanKornelimünster. Weitesjappelik ónderzeuk haet aangetuènd dat alle geneumde textiele rónd 2000 jaor oud zin.
Aoke liegkt in d'rkrater van 'ne owwevulkaan. Daovör trèft me dao ooch väölzwavelhoudendewaermwaterbronne aan. Dis bronne zeunt de wermste vanEuropa en bereike inBurtscheid 'n temperatuur van 74 °C. Saer d'rKeltische en d'rRomeinse tied werre die bronne al gebroekd es genaeskrachtig badwater.Karel de Groete how las vareuma en kaoës Aoke es vaster verbliefsplaatsj ömwille van de bronne. Huutzedaag kan 'nehoesdokter bie bepaalde aandoeninge 'ntherapie mèt 't water van de Aokense bronne väörsjrieve. Die therapie kan besjtoeë oet bade in 't water mae ooch oet 't dreenke van 't water. Op 'tDuutsj betaalt de kraankekas de kooste.
.JPG)
