Dit artikel is gesjreve (of begós) in 'tMestreechs. Laeshie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Kleiaasj,kleier ofkleiing zien kleierstökker, stoffe of aander bedèkking die lui aon hunlief drage sinds umtrint 't jaor 650.000 veur Christus ('tPaleolithicum of AwweSteintied). De plaots boe kleiaasj geïntroduceerd is evels oonbekind. Nao alle woersjijnlekheid waor 't in 'n regio boe dehomo erectus al langer leefde,Europa, 'tMidde-Ooste ofAfrika.
De materiaal die vreug minse gebruukde um de ierste kleiaasj te creëre bestoonte woersjijnlek oet wat 't in de umgeving goof: wie mörggraas, blaajer en biestevel. Umtot dees materiaal snel vergoon, is 't lesteg vas te stèlle wienie lui veur 't iers kleaasj droge. Oonderzeuk nao 't bieske deloes sözjereert tot me al 650.000 jaor geleije kleiaasj droog. Aander oonderzeuk guuf evels aon tot 't pas 170.000 jaor geleije waor. Dees periodes geve beij 't begin vaan 'neniestied aon, wat wil zègke tot lui 't nao alle woersjijnlekheid gebruukde um ziech tege de kaw te beheuje.
De ierste kleierstökker waore woersjijnlek taomelek primitief vaan kónströktie, um 't lief bewindeld en gevaszèt mèt peze. Door de oetvinding vaan denaoje door dehomo sapiens 35.000 jaor trök woort 't make vaan complexere kleiaasj meugelek - kleierstökker die euver mekaar koste weure gedrage en pas gemaak veur bepaolde liefdeile. 't Gief 'n hypothees tot dees begaofheid de homo sapiens es soortemint de euverhand goof euver deneanderthaler, die vaan natuur beter bestand waore contra kaw en daomèt neet woorte geprikkeld de neijtechniek te verfiene die nudeg waore veur werm kleiaasj.
Allewel kleiaasj iers kos zien oontstande oet urgentie, gief 't sindsdeen 'n rol veur kleiaasj die väöl mie is gewore es allein aonpassing aon 't klimaot. Ouch weurt al sinds hendeg laank non-verbaal taol doorgegeve mèt kleiaasj, wie riekdóm, status en sekse of 't behure bis 'n bepaolde gróp. Dit zoog me ouch "get" later, in ca. 135.000 v.Chr., bijseeraod.
't Woord kleiaasj kump vaan 'tOchener Plat, gesproke inAoke, boe me nog ummertouwKlejasch zeet (wat me 'tzelfde oetsprik). 't Dialek vaanAoke enKölle heet 'tLimbörgs veural vaan de LateMiddeliewe bis de19e iew hendeg beïnvloojd. Kleier kump vaan 'tMiddelnederlandsecleder, viaHasselt geïntroduceerd tösse1220 en1240. Kleiing woort pas in de70'er Jaore geïntroduceerd, naodat Limbörg ziech nao deTwiede Wereldoorlog mie en mie opAmsterdam enAntwerpe begos te riechte. Dit woord kump vaan 'tNederlandsekleding en weurt door de mieste Limbörgers zelfs es foutief gezeen.
- ziech aon de kleier goon - vreigele, ensele, ruizie höbbe
- "Kleier kinne suggerere, verleie, implicere, insinuere of zelfs lege (...)." -Anne Hollander,Seeing Through Clothes (1975)
- SectieClothes vaan Mark Theoharis, oet1001 Ideas That Changed Our Way of Thinking (2013, Londe, p. 24)
- SectieEtymologie enSpreekwäörd vaankleier enkleiaasj, door John Aarts,Mestreechter Taol
