Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
WikipediaDe vriej encyclopedie
Zeuke

Italië

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 'tMestreechs. Laeshie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Italië

Vlag van Italië

Waope van Italië

Lokasie van Italië

Basisgegaevens
Officieel taalItaliaans
HuidsjtadRoeme
SjtaotsvörmRippubliek
Sjtaotshoof (lies)Sergio Mattarella (sinds2014)
PremierMario Draghi
[[{{{titelhoofregering1}}}]]{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]{{{naomhoofregering3}}}
Religie{{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
301.230 km²
2,40%
Inwoeners
Deechde:
60,5 miljoen (2016)
201,3/km²
Biekómmende gegaeves
MunteinheidEuro (EUR of €)
TiedzaoneUTC +1
Nationale fiesdaag2 juni
VouksleedLa Canzone degli Italiani
Web |Code |Tel..it | ITA | +39
Italië

Italië (officieel (Italiaans)Repubblica Italiana) is 'nrippubliek in Zuid-Europa. 't Land umvat e sjiereiland en versjèllende eilen in deMiddellandse Zie, boevaan de twie groetsteSardinië enSicilië zien.Roeme is de hoofstad vaan 't land. Ander belaankrieke stei zienTurijn,Napels,Genua,Milaan enVenetië. De dwerstäötsjesSan Marino enVaticaanstad zien gans umslote door 't groondgebeed vaan Italië. Wijer grens 't land aonFraankriek,Zwitserland,Oosteriek,Slovenië enKroatië. Oondaanks dit groet aontal naoberlen is de köslijn väöl langer es de landsgrens. 't Land waor in de ajdheid d'n oersprunk vaan versjèllendebesjavinge, in 't bezunder deRomeinse, en heet ziech wie gein aander land 'n reputatie in dekunste behaold.

De inwoeners vaan Italië heiteItaliaone.

Bestuurleke indeiling

[bewirk |brón bewèrke]

Italië is opgedeild in twintigregioni en 96 provincies. Vief regioni höbbe 'nen otonome status. 't Geit hei um regio's mèt 'n etnische minderheid of e zier sterk regionalisme.

Otonoom regio's:

Neet-otonoom regio's:

Politiek

[bewirk |brón bewèrke]

Italië is sinds 1946 'nparlementair bestuurderippubliek. 't Parlemint besteit oet e hoegerhoes (deSenato della Repubblica) en e liegerhoes (deCamera dei deputati). De president heet veural 'n ceremonieel en bemiddelende functie. Verkezinge weure alle vief jaor gehawwe, es de regering neet ieder vèlt.

Depolitieke cultuur vaan 't land is extremer es wat me in Wes-Europa gewoen is. Al sinds jaor en daag is 'tcommunisme 'ne factor vaan belaank. Sinds de jaore negenteg höbbe diversepopulistische partije de politiek beheers. Italië scoorde in 2017 7,98 op deDemocratie-index vaanThe Economist, nog zjus in de categorie 'oonvolkoume democratie'. Heimèt kaom 't land op de 21e positie, ex aequo mèt de Vereinegde Staote. Veural 't functionere vaan de euverheid woort maoteg beoordeild.[1]

In internationaol verband

[bewirk |brón bewèrke]

Sinds 1955 is Italië lid vaan deVereinegde Naties. Um zie recint verleie in d'nTwiede Wereldoorlog woort 't land neet ieder touwgelaote. Italië is wel stiechtend lid vaan deNATO (1949) en deEuropese Unie (es Europese Economische Gemeinsjap, 1958).

Insignes

[bewirk |brón bewèrke]

't Veendel vaan Italië besteit oet drei verticaol ban vaan greun, wit en roed. Dit veendel woort in 1797 oontworpe veur deCisalpijnse Rippubliek, 'ne Franse vazalstaot. De kleure roed en wit koume oet 't aajd veendel vaanMilaan, 't greun vaan 't uniform vaan de börgerwach. In 1848 woort dit symbool nui leve ingebloze wie 'tkeuninkriek Sardinië ziech veur de Italiaanse einweuring góng inzètte. Sinds de vörming vaan de Italiaanse staot in 1861 is 't oonaofgebroke symbool vaan 't land gewees, al waor de witte baon soms mèt 't waope vaan 't daan heersend rezjiem belaoje.

Nao de instèlling vaan de rippubliek woort 't aajd waope aofgedaank en koos Italië veur e neet-heraldisch embleem wat klassieke en socialistische symboliek combineert. 't Tuint e tandraad, belaoje mèt 'ne staar en umzuimp mèt lauwer en eikelouf, samegeboonde door e roed lint mèt de teks 'Repubblica italiana' inRomeinse lètters (inclusief de klassieke V veur de u).

Taole

[bewirk |brón bewèrke]

Neve de officieel taol Italiaans weure in Italië nog väöl autochtoon minderheidstaole gesproke:Beiers-Oosterieks (in Zuud-Tirol),Provençaals enFrans (in de Valle d'Aosta),Sardijns (Op Middel- en Zuud-Sardinië),Catalaans (in Algheria op Sardinië),Friulisch (In Friulië),Alemannisch (in e paar dörper tege de Zwitserse grens) enGriko (in 't zuie).

De Noord-Italiaanse streektaoleLigurisch,Piedmontees,Lombardisch,Emiliaans enVenetisch weure dèks ouch es apaarte taole gezien. De variante zuielek vaan deLa Spezia-Riminilijn gelle daan op taolkundeg groond ieder es Italiaanse dialekte, meh ouch die weure soms um politieke reies es apaarte taole behandeld. In 't bezunder gelt dat veur 'tCorsicaans (ouch gesproke op Noord-Sardinië enElba) en 'tSiciliaans.

'n Veurnaom immigrantetaole zien 'tAlbanees en 'tRoemeens.

Rifferenties

[bewirk |brón bewèrke]
  1. The Economist - Democracy Index 2017
Lidsjtaote van deNAVO
Albanië ·Belsj ·Bulgarieë ·Canada ·Daenemarke ·Duutsjlandj ·Eslandj ·Finlandj ·Frankriek ·Griekelandj ·Hongarieë ·Ieslandj ·Italië ·Kroatië ·Letlandj ·Litouwe ·Luxemburg ·Montenegro ·Nederlandj ·Noord-Macedonië ·Noorwege ·Pole ·Portugal ·Roemenië ·Sjlovenië ·Sjlowakieë ·Sjpanje ·Tsjechië ·Turkieë ·Vereineg Keuninkriek ·Vereinegde Sjtaote van Amerika ·Zjwaede


Lidsjtaote van deEuropese Unie
Belsj ·Bulgarieë ·Cyprus ·Daenemarke ·Duutsjlandj ·Eslandj ·Finlandj ·Frankriek ·Griekelandj ·Hongarieë ·Ierlandj ·Italië ·Kroatië ·Letlandj ·Litouwe ·Luxemburg ·Malta ·Nederlandj ·Oesteriek ·Pole ·Portugal ·Roemenië ·Sjlovenië ·Sjlowakieë ·Sjpanje ·Tsjechië ·Zjwaede


Lenj inEuropa
Albanië ·Andorra ·Armenië¹ ·Azerbeidzjan¹ ·Belsj ·Bosnië en Herzegovina ·Bulgarieë ·Cyprus¹ ·Daenemarke ·Duutsjlandj ·Eslandj ·Finlandj ·Frankriek ·Georgië¹ ·Griekelandj ·Hongarieë ·Ierlandj ·Ieslandj ·Italië ·Kroatië ·Letlandj ·Liechtenstein ·Litouwe ·Luxemburg ·Malta ·Moldavië ·Monaco ·Montenegro ·Nederlandj ·Noord-Macedonië ·Noorwege ·Oekraïne ·Oesteriek ·Pole ·Portugal ·Roemenië ·Ruslandj¹ ·San Marino ·Servië ·Sjlovenië ·Sjlowakieë ·Sjpanje ·Tsjechië ·Turkieë¹ ·Vaticaansjtad ·Vereineg Keuninkriek ·Wit-Ruslandj ·Zjwaede ·Zjwitserland
Betwis of neet-erkèndj:Abchazië¹ ·Hoeg-Karabach¹ ·Kosovo ·Naord-Cyprus¹ ·Transnistrië ·Zuud-Ossetië¹
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans inAzië meh weurt óm cultureel en historische raejes ouch bie Europa ingedeild.
Zuug ouch:Aafhenkelike gebejer in Europa
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Italië&oldid=482692"
Categorieë:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp