Dit artikel is gesjreve (of begós) in 'tMestreechs. Laeshie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Veendel vaan DelawareDelaware en de res vaan Amerika
Delaware is 'ne staot in deVS. De aofkorting isDE. De hoofstad isDover. In 't noorde grens 't aonPennsylvania, in 't weste en zuie aonMaryland en in 't ooste aonNew Jersey.
Herdinkingsmunt oet DelawareDeSaint Thomas Church in Delaware
Neet de hoofstadDover is de groetste stad, merWilmington. Polletiek gezeen is Delaware meistes 'ne staot dee nao deDemocrate neig: dat meint, politici vaan progressieve centrum-polletiek (wieliberaolisme) bis linkse polletiek (wiesociaaldemocratie).
't Bruto product vaan de staot is in2001 41 miljard dollar. Deeconomische wètgeving vaan Delaware is hiel gunsteg veur bedrieve, wat good te merke is aon de economie vaan Delaware.
Delaware heet 'n oppervlak vaan 6452 km² (21,5% water), en heet 830.364 inwoeners (154,87/km²). OpRhode Island nao, is Delaware de kleinste staot qua oppervlak vaan de VS.
In 't noorde grens 't aonPennsylvania, in 't weste en zuie aonMaryland en in 't ooste aonNew Jersey. De bekindste revier is deDelaware, dee de grens mèt New Jersey vaslègk.
Delaware is veural plat, 't hoegste punt ligk op 137 m. 't Klimaat vaan Delaware is e maoteg zieklimaat, zjus wieNederland.
Veurtot Delaware door Europese koloniste woort bezat, waor 't gebeed vaan de oosteleke stamme vaan deAlgonquian. De Algonquian waore de baas euver e groet deil vaanNoord-Amerika. De stam had väöl oonderstamme, boevaanUnami Lenape eine waor. Dees stam waor veural groet in 't Delaware vaan alleqijl. Zie hadde dèks oorlog mèt aander stamme.
DeHollenders waore de ierste Europeane in Delaware. Zie regeerde vaanoet d'n handelpos inZwaanendael vaanaof1621. Binne e jaor waore bekans alle Hollenders doed, wie ze in oorlog waore mèt de ieder geneumpdeUnami Lenape. Get later, in1638 woort doorZwede 'tNui Zwede gestiech in Delaware. Al gaw oontstoontFort Christina (noeWilmington). De baas vaan 't fort waorPeter Minuit. Heer zörgde deveur tot Nui Zwede e touwgenkelek land zou weure veur de Hollenders, Zwede enFinne. In1655 woort Nui Zwede opgenomen inNui Nederland, de Nederlands kolonie. In1664 woorte Hollenders verdreve door deIngelse. In1682 woort de kolonie oetgeliend aonWilliam Penn dee 't nudeg had veur touwgaank tot de zie te kriege vaanoetPennsylvania. De kolonie woortde lieg len aon de Delaware geneump. D'r woorte väöl slaove nao Delaware gehaold wie väöl Ingelse de kolonie weer verlete umtot 't economisch gezeen beter góng in Ingeland. De slaove woorte mèt naome gebruuk veur 't verbouwe vaan touwbak.
Zjus wie de aander middekolonies vaan de VS, toende Pennsylvania (dus ouch Delaware) neet väöl enthousiasme veur 'n oonderbreking mètIngeland. 't Börgersjap had 'n gooj verhawwing mèt de euverheid. Toch woort Delaware oonaofhenkelek vaan Ingeland op15 juni1776 . D'n ierste en lèste prizzedent vaan Delaware waorJohn McKinly. Op7 december1787 woort Delaware de ierste staot vaan de VS, door deGroondwèt vaan de VS es ierste te ratificere.
