Californië (Ingels:California) is qua inwoenertal de groetste staot vaan deVS. 't Ligk vaan noord nao zuid oetgestrek langs de weskust vaan 't land, dee grens aon deGroeten Oceaan. De hoofstad isSacramento Stad. De groetste stad isLos Angeles. Californië grens aonMexico,Arizona,Nevada enOregon.
't Symbool vaan de staot is 'nebeer, dee ouch op de vlag steit aofgebeeld. De bijnaom vaan Californië isGolden State (Gouwe Staot).
't Oppervlak vaan de staot bedreug 411.049 km², daomèt is Californië de op twie nao groetste staot vaan de VS, naoAlaska enTexas.
't Hoegste punt vaan Californië isMount Whitney, dit is ouch 't ein nao hoegste punt vaanNoord-Amerika (Canada enVS). 't Liegste punt vaan de staot, is ouch 't liegste punt vaan deVS, geneump:Badwater, Dead Valley. Daoneve heet 't ouch dehoegste buim ter wereld, en is Californië 't op ein nao heitste "land" (want in degeografie weure de staote vaan de VS mètgerekend es len) opEerd.
In 't ooste vaan Californië ligk de Sierra Nevada,Spaons veur "berg mèt snie". 't Is 'n bergkete, en 't gebeed strek ziech oet euver 'n lengte vaan 650 kilometer, vaanFredonyer Pass in 't noorde totTehachapi Pass in 't zuie. 't Ligk veur 't groetste gedeilte inCalifornië, evels is ouch e groet deil te vinde inNevada. Zoewie me al kin hure, is Nevada verneump nao de Sierra Nevada. 't Gief in de Sierra Nevada hiel väölmammoetbuim (reuzesequoia,sequoia sempervirens) te vinde. Aander bijnaome veur de Sierre Nevada zienThe Sierra,The Sierras en (aofgekort) deSN.
Californië heet 'n hiele houp watere. DeSacramento is ein vaan de groetstereviere vaanNoord-Amerika, en de groetste vaanCalifornië. De revier is bevaarbaar, en struimp langsFresno,Modesto en natuurlekSacramento Stad, dat ziene naom te daanke heet aon de Sacramento. Aander watere in Californië die erg bekind zien, zien 'tClear Lake en 'tMono Lake.
Juan Rodríguez Cabrillo (1499 - 1543) waor d'n ierstenEuropesen oontdèkkingsreiziger dee 't allewijle Californië bereikde. In1542 verkènde zien expeditie de kus tot aon de moonding vaan deRussische Revier. Heer claimde al 't land ten noorde vaan de Spaonse nederzèttinge veurIngeland en neumde ditNova Albion.
De naom Californië, is aofgeleid vaan 'tSpaonseCalifornia. Dit weurt evels neet allein gebruuk door de Amerikaanse staot, 't gief ouch inMexico 'ne staot mèt de naom California. Dit weurt daan weer neet vertaold in 'tLimburgs. Dit gief daan ouch aon tot Californië 'ne groete naom heet gekrege bij deEuropeane. 't Mexicaans en Amerikaans Californië same weurt ouch welLas Californias (De Californië) geneump. Väöl lui meine tot Californië is aofgeleid vaan 't Inheims-Amerikaans, of 'nAziatische taol. Toch zien de mieste dreuver ins tot 't vaan 't Spaons kump, boe-in de naom al lang in gebruuk waor. Hiel lang woort door Europeane gedach tot Californië 'n eiland waor.
De naom Californië woort veur 't ierst gebruuk door de Spaonse sjrieverGarci Rodríguez de Montalvo (1450). De naom steit veur 'n ierder gezag fictief eiland. Heer sjreef hei euver in 't bookLas Sergas de Espandián, dat zienen iersten drök kraog roond1496. De Montalvo's paradieselek eiland zou bevolk weure door de Amazaone die oonmeiteleke riekdomme bezaote en geregierd woorte door koenengin Califia, boe 't eiland nou zou zien verneump.
'tOonderwies inCalifornië is neet opvallend good. Californië had mie es 6.2 miljoen sjaolstudente in 't sjaoljaor vaan2005 -2006. 't Vèlt zoewiezoe op tot Amerikaans middelbaar sjaol-oonderwies in 't weste vaan de VS slechter is daan in de res vaan 't land. In 2006 gaof 't 'n groet oonderzeuk nao 't Amerikaans middelbaar oonderwies. Dao oet bleek tot alleinArizona enUtah slechter oonderwies had. 't Gief in Californië, zjus wie inNederland, 'n groete vraog nao oonderwiezers. De klasse zien dao door ouch erg groet in Californië, miestal gevarieerd vaan 21 tot 35 lierlinge.
De groetste middelbare sjaol vaanTorrance, is deTorrance High School. Zie steit bekind es de ajdste sjaol vaan Californië. Aongezien Torrance neet wied vaanHollywood ligk, weure väölfilms hei opgenome.
Universiteite score väöl hoeger in Californië. VeuralSan Francisco blijf 'n hiel populair studentestad, dewijl de ein nao groetste stad vaan de VS, en de groetste vaan Californië,Los Angeles, hielemaol neet zoe populair is. Kleiner stei wieFresno enSacramento Stad zien väöl populairder esLA.
