Warmia estprovincia historica admeridianumMaris Balticilitus sita, nunc adPoloniam pertinens.
Warmia[1] seuVarmia[2] seuErm(e)landia nomen suum a tribu Prussica antiqua accepit.Polonice etiamWarmia dicitur,Theodisce autemErmland. Varmia non est cumVarmelandia regione Sueciae confundenda.
Inter antiquas Borussiae (sic dictae orientalis) regiones Warmia Pogesaniam ab occidente, Bartiam ab austro, et Natangiam ab oriente habebat.
Warmia a litoreLacus Recentis austro-orientem versus extenditur; sunt in hac regione multilacus. Flumen Warmiae maximum Alla seu Alna[3] (PoloniceŁyna, TheodisceAlle) est.
Urbes principales Warmiae suntFrauenburgum seu Drusiana urbs (PoloniceFrombork) etAllenstenium (PoloniceOlsztyn). Frauenburgum ad medium fere spatium interGedanum etRegiomontum situm est.
Hodie nomen huius provinciae servatur in divisione administrativa PoloniaePalatinatus Warmiae et Masuriae (Polonicewojewództwo warmińsko-mazurskie) servatur, necnon in nomine archidioeceseos VarmiensisEcclesiae Romanae. AllensteniiUniversitas Warmiae et Masuriae (PoloniceUniwesytet Warmińsko-Mazurski) sita est, a qua etperiodicumActa Botanica Warmiae et Masuriae[4] nuncupatum editur.
Distinctio Warmiae a finitimis provinciis usque ad medium saeculum vicesimum in hoc pendebat, quod regio haec episcopo Warmiensi (qui usque ad annum 1772 etiam princepsSacri Imperii Romani erat) subiecta esset; propter quod, reliquis Prussiae regionibus confessionemLutheranam saeculo sexto decimo amplectentibus, Warmia sola in confessioneRomana permansit. Confessione ergo Lutherana inSambia vicina ab universis fere accepta, episcopi Warmienses saeculis XVI–XVIII titulo episcoporum etiam Sambiensium utebantur.[5] Ecclesia cathedralis Warmiensis antiqua, Frauenburgi sita, anno 1342 consecrata est[6]; hoc aedificium usque ad tempora nostra pervenit, sed anno 1945 sedes episcopi Allenstenium translata est.
Notandum est Warmiam aliquos libros liturgicos proprios possedisse, exempli gratia non eratRituale Romanum in usu, sedRituale Warmiense[7].
Sine dubio inter incolas Warmiae celeberrimus fuitNicolaus Copernicus,astronomus qui anno1495 canonici Warmiensis dignitate potitus est.Stanislaus Hosius episcopus Warmiensis etpoeta neo-latinussaeculo sexto decimo hicfloruit.[8]
 | Situs geographici et historici:Locus:54°21′30″N 19°41′0″E |