Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
VicipaediaLibera encyclopaedia
Quaerere

Lingua Vasconica

Latinitas nondum censa
E Vicipaedia
(Redirectum deVasconice)


Lingua Vasconica
Euskara
IPA[ eus̺ˈkaɾa]
Taxinomiasine familia
Locutores883 146 (2006)
Sigla1 eu,2 baq / aus,3 eus
Status publicus
OfficialisVasconia etNavarra
PrivataHispania et Francogallia
Litterae
ScripturaLatina
ProcuratioRegia Academia Linguae Vasconicae
Familiae linguisticae coloribus Vicipaediae pictae
Familiae linguisticae coloribus Vicipaediae pictae
Familiae linguisticae coloribus Vicipaedicis pictae

Lingua Vasconica,Navarrorum autVasconum (Vasconice appellaturEuskara sed, pendens e dialecto,Euskera velUskara velÜskara velEskuara dici etiam potest), est sola lingua sui gregis quae superest ex quoLinguae Indoeuropaeae inEuropa occidentali dicebantur.Cum Vasconum antecessores iam linguam similem, antequam indoeuropaei huc pervenerunt, loquebantur, illa lingua in numero antiquissimarum Europae linguarum habetur. Aliqui putantlinguam Ibericam antiquam Vasconicae cognatam esse. Loquuntur Vasconice circa 600 000 incolarumHispaniae, praecipue inVasconia etNavarra, sed quoque inFrancia. Est lingua agglutinans sicutFinnica,Hungarica,Turcica. Certe a lingua Aquitanica orta, sola putatur inter linguas mundi, nisi forsitan cum lingua Iberica antiqua cognata sit. Lingua Aquitanica iam inHispania etAquitania anteRomanorum adventum exstitit.

Vasconica lingua primum scripta est inglossis Aemilianensibus et inglossis Picaudi. In medio aevo quoquelinguanavarrorum est appellata. Primo fuit impressa anno1545,Burdigalae, et librum primum fuitLinguae Vasconum Primitiae.

Linguae Vasconicae sunt etiam permultaedialecti.

Grammatica

[recensere |fontem recensere]
Variationes Vasconicae linguae:     Dialectus occidentalis seu Biscaina     Dialectus centralis seu Ipuscoana     Dialectus Navarra     Dialectus Lapurdiana     Dialectus Sulentina     Ubi Vasconicam linguam iam non loquuntur

Litterae atque phonetica Vasconicae linguae

[recensere |fontem recensere]

Vasconica lingua hoc alphabetum habet:

A B D E F G H I J K L M N Ñ O P R S T U V X Z
a b d e f g h i j k l m n ñ o p r s t u v x z
/a/ /b/ /d/ /e/ /f/ /g/ Ø vel h /i/ /x vel dj/ /k/ /l/ /m/ /n/ /ɲ/ /o/ /r, ɾ/ /s̺/ /t/ /u/ /v/ /ʃ/ /s̻/

Etiam habet hos digraphos:

dd, tt, tx, tz, ts, il, in
/ɟ/, /c/, /ʧ/, /ʦ̻/, /ʦ̺/, /ʎ/, /ɲ/

Dum litterav adest in abecedario Vasconico, solum scripta est in verbis peregrinis, quia non littera propria est. Tantummodo sonuspro [v] non est sonus Vasconicus, et similiter ad verba peregrina pertinet. In verbis peregrinis nominibusque etiam litterae c, q, w, y utuntur.

Declinatio

[recensere |fontem recensere]
Declinatio atque coniugatio Vasconica expleta

Lingua Vasconica declinatur, et casus hi sunt:

Absolutivus

[recensere |fontem recensere]
Absolutivus (nor)
radixindeterminatus sive innumeratussingularispluralispluralis affinitatis
mutil (puer)mutil + Ø
=mutil
mutil +-a
=mutila
mutil +-ak
=mutilak
mutil +-ok
=mutilok

Ergativus

[recensere |fontem recensere]
Ergativus (nork)
radixindeterminatussingularispluralis
mendi (mons)mendi + k
=mendik
mendi +-a (det.) +-k (erg.)
=mendiak
mendi +-ek (pluralis)
=mendiek

Dativus

[recensere |fontem recensere]
Dativus (nori)
radixindeterminatussingularispluralis
ume (puer)ume + (-r)i
=umeri
ume +-a (det.) + (r)i
=umeari
ume +-ei
=umeei

Declinationes locativae

[recensere |fontem recensere]
Casus locativi
declinationon animantiaanimantes
inessivus
ubi?
(non/norengan)
-n
-(r)engan
etxean
in villa
amarengan
apud matrem
separativus
(nongo)
-ko, -goetxekoe villa
MadrilgoMatriti
ablativus
(nondik/norengandik)
-tik
-(r)engandik
etxetik
a villa
amarengandik
a matre
adlativus simplex
(nora/norengana)
-ra
-(r)engana
etxera
ad villam
amarengana
ad matrem
adlativus comptus
(norako/norenganako)
-rako
-(r)enganako
etxerako bidea
via (quae fert) ad villam
amarenganako maitasuna
amor matris (i. e. "ad matrem")
terminativus
(noraino/norenganaino)
-raino
-(r)enganaino
etxeraino
usque ad villam
amarenganaino
usque ad matrem
directivus
(norantz/norenganantz)
-rantz
-(r)enganantz
etxerantz
ad villam versus
amarenganantz
ad matrem versus

Casus alii

[recensere |fontem recensere]
Aliae declinationes
 declinatioindeterminatussingularispluralis
genetivus possessivus
cuius?
(noren/zeren)
-enbehiren
vaccae
behiarenbehien
instrumentalis
quo instrumento?
(zerez)
-zharriz
lapide
harriazharriez
comitativus vel
sociativusquocum?
(norekin/zerekin)
-kinbehirekin
(una) cum vacca
behiarekinbehiekin
motivativus
qua de causa?
(norengatik/zergatik)
-(en)gatikbehi(ren)gatik
vaccae causa
behia(ren)gatikbehiengatik
benefactivus
cui?
(norentzat/zerentzat)
-entzatbehirentzat
vaccae
behiarentzatbehientzat
prolativus
pro quo esse, quem putare?
(nortzat)
-tzatsemetzat (hartu)
pro filio accipere/filium putare
partitivus
(partitiboa)
-rikbehirik
vaccarum

Modi dicendi[1]

[recensere |fontem recensere]

Salve. – Kaixo.['kajʃɔ]

Bonum mane. – Egun on.[ɛ'gunɔn]

Bonum vesperum. – Arratsalde on.[a'ratʃaldɛˌɔn]

Vale. – Agur.[a'gur]

Cura ut valeas. – Ondo ibili.[ɔndɔ i'bilʲi]

Quomodo vales? – Zer moduz?['sɛr mɔ'dus]

Bene, gratias ago. – Ongi, eskerrik asko.[ɔŋgi ɛ's̺kɛrik as̺'kɔ]

Veniam da. – Barkatu.[bar'katu]

Quaeso. – Mesedez.[mɛ's̺ɛdɛs]

Gratias tibi ago. – Eskerrik asko.[ɛs̺'kɛrik as̺'kɔ]

Accipe sis. – Ez horregatik.[ɛsɔ'rɛgatik]

Loquerisne Anglice? – Ingelesez ba al dakizu?[iŋ'gɛlɛs̺ɛs ba aldaki'su]

Paulum Vasconice scio. – Euskara apur bat badakit.['ɛʊs̺kara a'purbat ba'dakit]

Non intellego. – Ez dut ulertzen.[ɛs'tut u'lɛrtsɛn]

Quomodo Vasconice didicisti? – Nola esaten da hori euskaraz?['nɔla ɛ's̺atɛnda 'ɔri ɛʊs̺'kaɾas]

Textus exempli gratia

[recensere |fontem recensere]

Commentatione primaUniversae Iurum Humanorum Declaratio (aConsociatione Nationum):

Vasconice
Gizon-emakume guztiak aske jaiotzen dira, duintasun eta eskubide berberak dituztela; eta ezaguera eta kontzientzia dutenez gero, elkarren artean senide legez jokatu beharra dute.[2]
Latine
Omnes homines dignitate et iure liberi et pares nascuntur, rationis et conscientiae participes sunt, quibus inter se concordiae studio est agendum.[3]

Nexus interni

Nexus externi

[recensere |fontem recensere]

Notae

[recensere |fontem recensere]
  1. Lonely Planet Phrasebooks - Spanish, editio tertia, Martius 2008. Hic liber modorum dicendorumHispanicorum, praeter linguam Hispanicam, etiam modos dicendos aliarum linguarum trium habet, enim lingua Vasconica,Catalana, etGallaica.
  2. Declarationem Hominis Iurium Universam in lingua Vasconica apudUnited Nations Human Rights
  3. Declarationem Hominis Iurium Universam in lingua Latina apudUnited Nations Human Rights
Wikipedia
Wikipedia
Vicipaedia in Lingua Vasconica
Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_Vasconica&oldid=3768011"
Categoriae:
Categoriae celatae:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp