Sicut omnes planetae, Tellus vi etgravitate formam globi habet; cum autem circum axem suum rotetur, in polis aliquatenus plana est. Inde circumscriptio lineaeaequinoctialis40075.004chiliometrorum longa 134.336 chiliometra longior est circumscriptione polari (39940.638 km), quae sunt 0.34 centesimae. (Diametri ergo sunt12756.270 km, sive12713.500 km.) Telluris autem forma non exacte estellipsoidica: ea,geoides nominata, nonnullis locis ±100 metra a forma ellipsoidae differt. Cum Tellus globus non sit, qui altissimus sitmons Telluris, dici non potest, namaltitudinem maximam supermaris aequorMons Everest (in iugo montiumHimalaia) tenet; maxime autem a medio Telluris distat apexmontis igniferiChimborazi (inAequatoria),[3] fundamentum et summummontisMaunae Keae (inHavaiis) maxime distant.
Tellus est maxima in numero planetarumsaxis structorum nostri systematis solaris. Ceteri autemplanetae ita structi sunt minores, (velutMercurius,Venus,Mars, velPlanetoides); planetae maiores (sicutIuppiter) in primis egas constant.
Tellus orta est abhincannorum circa 4550 milliones, et veterrimi Tellurislapides,zircon, 4385 milliones annorum habent. Intra 100 milliones annorum totmeteoritae in Tellurem cadebant elementaque radiantia tantum calorem efficiebant, ut Tellus recens maxima e parte liquesceret. (Fortasse etiam alter planetaMartis magnitudine cum Tellure collidens hoc effecit simulqueLunam genuit.) In Tellure,liquidaelementa vi et gravitate dirempta sunt ut gravissima, praecipueferrum, medium locum tenerent, leviora autem, praecipueoxygenium,silicium,aluminium,sphaeram extremam fingerent. Quibus ex elementis mineralia silicium continentia orta sunt, quaecorticem Telluris fingunt. Cum Tellus in primis eferro,niccolo,silicio,oxygenio,aluminio exstet,densitas Telluris est maior, nempe 5.515 g/cm³.
Mensuraeseismicae Tellurem tribus e sphaeris constare patefecerunt: e Telluris nucleo, amictu, cortice. Hae sphaerae planis discontinuitatis seismicis in vices terminantur. Cortex parsque superior amictuslithosphaeram faciunt. Inter 50 ac 100 chiliometra crassa est divisaque inlaminas tectonicas, et magnas et parvas. Laminae maiores plerumquecontinentes aequiperant praeter laminam Pacificam. Hae laminae in saxis partimliquefactis amictus superioris, inasthenosphaera 100 ad 150 chiliometra crassa, moventur. Nuclei Tellurispars exterior liquida est calore plus quam 4000K,pars interior vi et gravitate firma est.
In media parte Tellurisnucleus situs esse videtur.
Atmosphaera Telluris circiter 600 chiliometraaltitudinis est.Massa atmosphaerae 5.13×1018chiliogrammata est, id est decima centesima millesima pars massae Telluris. Pressioaëris in aequoris altitudine 1013 hPa est, densitas aëris 1.293 kg/m3. In aequoris altitudine aër in primis e 78 centesimisnitrogenii, 21 centesimisoxygenii, 1 centesimoargonis exstat.Vapor aquae (0%-5%) etiam in aëre est et tempestates efficit. Praeterea multa et alia gasa minima quidem parte aëri insunt, quae tamencaelo maioris momenti sint, e.g.carbonii dioxidum velmethanum.
Cum atmosphaera Tellurislucis Solis partemcaeruleam brevius undatam quinquiens magis dispergat quam partemrubram longius undatam,caelum nobis caeruleum videtur. Aequor autem marium atque oceanorum espatio cosmico caeruleum videtur, cum aqua ipsa lucem rubram magis absorbat. Inde Tellus etiamplaneta caeruleus vocatur.
Statusenergeticus Telluris maxima e parte deinsolatione (de copia radiorum Solis) deque reflexione vel superficiei vel atmosphaerae, ergo de statu radiationis, dependit. Cetera enim tantum 0.02 centesimas efficiunt; etiam periodusSolis macularum plus efficit.
Fere 0.013 centesimae e radionucleoidibus in Tellure dissolventibus oriuntur, 0.007 centesimae homo efficit materiem fossilem urens vel nuclea atomorum findens, 0.002 centesimae ex attrituaestuum fiunt.
Unde aqua in Tellurem venerit, praecipue autem, cur plus aquae in Tellure sit quam in ceteris planetis Telluris similibus, adhuc non satis liquet. Pars aquae e magmate evaporavisse et inde e medio Telluris orta esse putatur. Quod tamen tantam copiam aquae explanare nequit. Aliae partes estellis crinitis, exobiectis ultra Neptunum revolventibus, exasteroidibus in Tellurem ceciderint.Isotoporum ratiodeuterii proprotio (D/H ratio) in maribus mensa magis aequat ei in chondritis carbonicis inventae (quae reliquiae asteroidum in Tellurem casorum sciuntur), sed minus ei in stellis crinitis vel obiectis ultra Neptunum revolventibus exploratae.
Medium spatium mediae Telluris ac medii Solis circiter149597870km est. Quod spatium primounitatem astronomicam (ua) definiebat, qua unitate astronomi in primis ad intervalla intrasystema solare metienda utuntur.
Locus orbitae Telluris, qui Soli proximus est, perihelium vocatur et 0.983ua a Sole distat, locus remotissimus aphelium vocatus 1.017 ua distat. Orbita Telluris igiturellipsis est excentritatis 0.0167. Spatium inter Solem et Tellurem autem non constat, sed altero quoque anno 10cm augetur.
Revolutio Telluris circum Solem nunc 365 d 6 h 9 min 9.54 s durat, quae periodusannus sideralis vocatur. Orbita Tellurislinea ecliptica appellatur, planities autem, in qua orbita iacet, planities ecliptica.
Circa Tellurem moveturLuna, cuius ratio massarum ac Telluris tanta est, ut Tellus et Luna nonnumquam systema binorum planetarum vocetur pro planeta ac satellite. Ratio massarum modo in systematePlutonis etCharontis maior est.
Tellus de Luna visa
Quod Luna tanta est, declinatio lineae eclipticae valde stabilis est, ut condiciones vitae in Tellure bene maneant.
Rationes magnitudinum et spatii interTellurem Lunamque.
Tellus in 23horis 56minutis 4.09secundis circumaxim suum rotatur, quod tempusdies sideralis vocatur. Cum autem Telluris orbita circulum non sit, locus Solis die subsequenti non idem est atque die proximo. Spatium temporis inter summos soles, id est inter meridies subsequentis inde paulum longius est die siderali: id spatiumdies solaris dicitur qui positione 24horas continet.
Tellus ut rotans visa
Cum axis rotationis Telluris (hoc in aevo) 23.44° a linea ecliptica declinet, utraque hemisphaera (septentrionalis ac meridionalis) diversis orbitae locis diverse illustratur, undetempora anni caelum suum efficientia oriuntur.
Luna in Tellure non solum in maribus, sed etiam in terris (circa semimetrum) et in Telluris amictuaestus efficit, qui rotationem Telluris circum se ipsam paulatim frenant, ut dies circiter 20µs per annum longiores fiant. Ex energia rotationis calor fit, impulsus rotationis a Tellure in Lunam transfertur, ut Lunae orbita altero quoque anno 4 centimetra a Tellure removeatur. Mensurae spatii inter Lunam et Tellureminstrumento laserico factae ex anno 1995 hoc effectum iam diu suspicatum demonstraverunt.
Alia argumenta haec sunt: incuraliifossilibus anuli crescendi inveniuntur, qui omni die unum vestigium relinquebant. Item annorum singulorum vestigia inveniuntur. Inde numerum dierum anni pristini linquunt et annus constans ex illo numeroaevo geologico auctus esse habetur.
EtiamSolis defectiones litteris mandatae demonstrant diem longiorem factum esse, nam si dies aequus mansisset, defectiones aliis locis visae essent.
Olim Tellus et Luna rotationem coniunctam habeant, Tellus quoque Lunae unam atque eandem partem praebeat, dies futurus quadraginta septem dies hodiernos contineat, nisi antea Sol se expandens hoc systema disturbet.
Adhuc sola in Tellure vita probatur. Tamen vita iam paucis annis post frequentissimos asteroidum casus in Telluris primordiis coepisse videtur. In saxeissedimentis adhuc ante 3850 milliones annorum genitis, quae in regioneIsua (inGroenlandia) inventa sunt, rationes isotoporumcarbonii (C-12 / C-13) a norma discrepant, forsan vitae causa. In saxis ante 3500 milliones annorum genitisWarrawoonae (inAustralia) nonnulli viri docticyanobacteria fossilia inventa esse existimant. Certa autem suntbacteriafossilia e formationeGunflint (inOntario /Canada) ante 1900 milliones annorum genita.
Evolutio etchemica etbiologica cumhistoria caelorum arte coniuncta est, nam vita quidem de condicionibus datis dependit, sed ipsa Tellurem mutat. In primisphotosynthesissatorum atmosphaeraeoxygenium dabat, ut nunc atmosphaera res oxydans sit. Etiam Telluris albedo satis terras tegentibus mutata est.
Vetustiores sententias de Telluris vitaeque origine legere potes (e. g.):
in libroGenesis nominato (capitibus 1 et 2), et inpsalmo 104 (enumeratione Graeca 103),
Zona polaris borealisarctis vocatur, maiore e partemare est. Zona polaris australisantarctis vocatur, maxima e parte continens Antarctica est. Propria harum zonarum sunt multanix velglacies, frigus, sed etiam dies velnox semestris. Videntur etiamaurorae boreales.
Zonae temperatae a circulis polaribus ad 40° latitudinis patent. In zonis temperatistempora anni (ver,aestas,autumnus,hiemps) manifeste dignoscuntur, et spatium diei noctisque in cursu anni valde variatur.Arbores imprimis sunt coniferae vel frondeae, quae frondem autumno amittunt.
Hae inter 40° latitudinis et circulum solstitialem (Cancri) vel circulum brumalem (Capricorni) sitae sunt. Spatium diei noctisque paulum tantum variatur. Hae regiones dignoscuntur: aridae, hieme umidae, aestate umidae, semper umidae. In aliis regionibus, e.g. circum mare Internum, multa et varia genera satorum crescunt, in aliis parca, indesertis sicutSahara nulla.
Haec zona ab utraque parte circuli aequinoctialis ad circulos solstitialem et brumalem spectat. Inzona tropica, et dies et noctes semper duodecim horas manent. Sol autem partim per meridiem, partim medium per caelum, partim per septentrionalem cursum diei facit, unde verbumtropicae ortum est (Graece:τρόπος 'versio').
Dignoscuntur regiones tropicae semper umidae et aliquotiens umidae. Illis non sunt tempora anni; his autem tempus aridum et tempuspluviosum. Proprii eis sunt campi ampli, ubiherbaegraminaque varia crescunt. Qui campi in Africasavanna, inAmerica Meridionalipantanal, vocantur. Illis regionibus semper umidis etiam propriae suntsilvae incaeduae, quae etiamsilvae pluviales tropicae vocantur, quaeque generibus etarborum etflorum etbestiarum abundant.
Cum axis Telluris ad lineam eclipticam 23.44° inclinatus sit, tempora anni sunt varia, in primis in zonis temperatis. Haec enim inclinatio efficit, ut dies vere ac aestate longiores sintnoctibus et tum terrae mariaque plus radiorum solis accipiant. Dies praecipui sunt:
20 Martii: Aequinoctium (vernale). Ubique terrarum dies et nox duodecim horas manent. Inseptentrionibus ver incipit; inaustro autumnus. Sol in linea aequinoctiali per caeli verticem iter diei facit.
21 Iunii: Solstitium (aestivum). Sol in circuloCancri (solstitiali aestivo) iter per caeli verticem facit, diem longissimum et aestatem incipiens in septentrionalibus, diem brevissimum et hiemem incipiens in australi.
22 Septembris: Aequinoctium (autumnale). Sol in linea aequinoctiali iter per caeli verticem facit. In septentrionibus incipit autumnus, in austro ver.
Primum "ortusTelluris" - photographema ab astronautis exastronaviApolline 8 factum
Allen, Clabon Walter, et Arthur N. Cox.2000.Allen's Astrophysical Quantities. Springer.ISBN 0387987460.
Butler, R. F.1992. Paleomagnetism: Magnetic Domains to Geologic Terranes. Blackwell Scientific Publications.ISBN 0-86542-070-X.
The Cambridge Atlas of Astronomy.1985. Cantabrigiae: Cambridge University Press & Newnes Books.
Campbell, W. H.2003.Introduction to Geomagnetic Fields. Novi Eboraci: Cambridge University Press.ISBN 0-521-82206-8.
Canup, R., et E. Asphaug.2001. "Origin of the Moon in a Giant Impact near the End of the Earth's Formation."Nature 412: 708–12.
Comins, Neil F.2001.Discovering the Essential Universe. Editio secunda. W. H. Freeman.ISBN 0-7167-5804-0.
Dalrymple, G .B.1991.The Age of the Earth. Stanford University Press.ISBN 0-8047-1569-6.
Dalrymple, G. B.2001. "The Age of the Earth in the Twentieth Century: A Problem (Mostly) Solved." InGeological Society Special Publications 190: 205–221.
Dole, S. H.1970.Habitable Planets for Man. Editio secunda. American Elsevier Publishing Co.ISBN 0-444-00092-5.
Doolittle, W. F.2000. "Uprooting the Tree of Life."Scientific American 282 (6): 90–95.
Dutch, S. I.2002. "Religion as Belief versus Religion as Fact."Journal of Geoscience Education 50 (2): 137–44.
Edis, T.2003.A World Designed by God: Science and Creationism in Contemporary Islam. Amherst: Prometheus.ISBN 1-59102-064-6.
Emilliani, Cesare.1992.Planet Earth: Cosmology, Geology, and the Evolution of Live and Environment. Cantabrigiae: Cambridge University Press.ISBN 0-521-40949-7.
Fowler, C. M. R.1990.The Solid Earth: An Introduction to Global Geophysics. Cantabrigiae: Cambridge University Press.ISBN 0-521-38590-3.
Gould, Stephen Jay.1994. "The Evolution of Life on Earth."Scientific American.
Harrison, R. M., et R. E. Hester.2002.Causes and Environmental Implications of Increased UV-B Radiation. Royal Society of Chemistry.ISBN 0-85404-265-2.
Hillebrand, H..2004. "On the Generality of the Latitudinal Gradient."American Naturalist 163 (2): 192–211.
Kasting, J. F.1988. "Runaway and Moist Greenhouse Atmospheres and the Evolution of Earth and Venus."Icarus 74: 472–94.
Kelley, Kevin W., ed1989.Der Heimatplanet. Frankfurt am Main: Zweitausendeins.ISBN 3-86150-029-9.
Kirschvink, J. L.1992. "Late Proterozoic Low-Latitude Global Glaciation: The Snowball Earth." InThe Proterozoic Biosphere: A Multidisciplinary Study, ed J. W. Schopf, C. Klein, et D. Des Maris, 51–52. Cambridge University Press.ISBN 0-521-36615-1.
Laskar, J., P. Robutel, F. Joutel, M. Gastineau, A. C. M. Correia, et B. Levrard, B..2004. "A Long-Term Numerical Solution for the Insulation Quantities of the Earth."Astronomy and Astrophysics 428: 261–85.
Liu, S. C., et T. M. Donahue.1974. "The Aeronomy of Hydrogen in the Atmosphere of the Earth."Journal of Atmospheric Sciences 31 (4): 1118-36.
Liungman, C. G.2004.Symbols: Encyclopedia of Western Signs and Ideograms. Novi Eboraci: Ionfox AB.ISBN 91-972705-0-4.
Macdougall, J. D.2000.Eine kurze Geschichte der Erde. Econ Taschenbuchverlag.ISBN 3-612-26673-X.
Mill, H. R.1893. "The Permanence of Ocean Basins."The Geographical Journal 1 (3): 230–34.
Morbidelli, A., J. Chambers, J. I. Lunine, J. M. Petit, F. Robert, G. B. Valsecchi, et K. E. Cyr.2000. "Source Regions and Time Scales for the Delivery of Water to Earth."Meteoritics & Planetary Science 35 (6): 1309–20.
Moran, J. M.2005.Weather, in het World Book Online Reference Center. NASA/World Book.
Morgan, J. W., et E. Anders.1980. "Chemical Composition of Earth, Venus, and Mercury."Proceedings of the National Academy of Sciences 71 (12): 6973–77.
Mullen, L..2002. "Salt of the Early Earth."NASA Astrobiology Magazine.
Murphy, J. B., et R. D. Nance.1965. "How Do Supercontinents Assemble?"American Scientist 92: 324–33.
Raup, D. M., et J. J. Sepkoski.1982. "Mass Extinctions in the Marine Fossil Record."Science 215 (4539): 1501–03.
Rona, P. A.2003. "Resources of the Sea Floor."Science 299 (5607): 673–74.
Ross, M. R.2005. "Who Believes What? Clearing up Confusion over Intelligent Design and Young-Earth Creationism."Journal Of Geoscience Education 53 (3): 319.
Sackmann, I.-J., A. I. Boothroyd, K. E. Kraemer.1993. "Our Sun: III: Present and Future."Astrophysical Journal 418: 457–48.
Schröder, K.-P., et R. C. Smith.2008. "Distant Future of the Sun and Earth Revisited."Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Scott, M.2006.Earth's Big Heat Bucket. NASA Earth Observatory.
Shiklomanov, I. A., ed.1999.World Water Resources and Their Use Beginning of the 21st Century. Sancti Petersburgi: UNESCO & State Hydrological Institute.
Stanley, S. M.1999.Earth System History. Novi Eboraci: W. H. Freeman & Co.ISBN 0-7167-2882-6.
Tinetti, G., A. Vidal-Madjar, M.-C. Liang, J.-P. Beaulieu, Y. Yung, S. Carey, R. J. Barber, J. Tennyson, I. Ribas, N. Allard, G. E. Ballester, D. K. Sing, et F. Selsis.2007. "Water Vapour in the Atmosphere of a Transiting Extrasolar Planet."Nature 448: 169–171.
Ward, P. D., et D. Brownlee.2004.The Life and Death of Planet Earth: How the New Science of Astrobiology Charts the Ultimate Fate of Our World. H. Holt & Co.ISBN 0-8050-7512-7.
Ward, P. D., et D. Brownlee.2000.Rare Earth: Why Complex Life is Uncommon in the Universe. Novi Eboraci: Springer-Verlag.ISBN 0387987010.
Williams, D. M., et J. F. Kasting.1996. "Habitable Planets with High Obliquities."Lunar and Planetary Science 27: 1437–38.
.jpg)
.gif)
.jpg)
