Ieiunium est voluntariacibi et potusabstinentia, sive ex toto sive partim. Multis inreligionibus ieiunii praecepta inveniuntur variis de causis (ut puta ob praeparationem festorum aut conversionem morum), sed etiam ad valetudinem confirmandam adhibetur.
Ieiunium salutae promovendae sive rationibus religiosis commotum a temporibus antiquis notum est. Cuius iam inMahabharato et inUpanishadibus mentio fit. Olim praecipue inAsiae regionibus mediis atque austro-orientalibus diffusum perIslam etChristianismum toto orbe terrarum vulgatum est.
- Moses bis quadraginta diebus ac noctibus cibo aquaque se abstinuit (Dt. 9,7-21): Primo antequam accepit "tabulas pacti", deinde cum monte reversusIsraelitas, qui sibi "vitulum conflatilem" fecerant, a Deo deseruisse vidit.
- David rex ieiunium servavit, postquam filius eBethsabee natus morbo affectus est itapaenitentiam agens ob adulterium caedemque Uriae, Bethsabee mariti. Cum autem puer mortuus sit, ieiunium posuit (2 Sam. 12,15-25).
- David ieiunavit ad "animam humiliandam" (Ps. 35,13).
- Iosaphat rex ieiunium universoIudae indixit, ut filiosMoabAmmonque aggredientes deviceret (2 Par. 20,3).
- Ioel propheta ad ieiunandum incitavit ad Dei iudicium avertendum (Ioel 1,14; 2,12.15)
- Ninevitae verbisIonae prophetae commoto ieiunaverunt, ut iram Dei averterent (Iona 3,7).
- Iudaei inPersia exemplum Mardochaeum sequentes ieiunium servaverunt, cum Amon auctore epistulae in omnes Persiae provincias missae sint iubentes, ut omnes Iudaei a puero usque ad senem interficerentur.Esther omnibus Iudaeis ieiunium trium dierum indixit, antequam regem Ahasuerum quamvis non invitata adiit (Esther 4).
- Anna prophetissa, quaeIesum infantemMessias (i.e.Christum) esse affirmavit, in templo precari ac ieunare solebat (Luc. 2,37).
- Iesus quadraginta diebus in deserto ieiunansdiaboli temptationibus, ut saxa in panem mutaret, restitit. (Mat. 4,2; Luc. 4,2).
Paulus cibo potuque abstinuit per tres dies postquam in itinereDamasceno conversionem expertus est. (Act. 9,9)
- ProphetaIsaias Israelitas, quod falsis rationibus ieiunarent, vituperat. Hoc ieiunium Deo gratum vocat "dissolvere vincula iniqua, solvere funes iugi, dimittere eos, qui confracti sunt, liberos, et omne iugum dirumpere; (...) frangere esurienti panem (...), et egenos, vagos inducere in domum." (Isaias 58,3-13).
- Iesus discipulos praemonuit cavendum, ne ieiunarent, ut ab aliis laudarentur. (Mat. 6,16–18).
- Pharisaei etIoannis discipuli certis temporibus ieiunaverunt Iesumque interrogaverunt, cur discipuli eius minus. Iesusparabolen narrans respondit (Mat. 9,14-15, Mc. 2,18-20, Luc. 5,33-39, vide etiam Mc. 2).
Religio Iudaica nonnullos dies ieiunii novit:
InEcclesia Catholica Romana ieiunium, quod una cumoratione accaritate actuosa adpaenitentiam pertinet, semper magni aestimabatur.Constitutio ApostolicaPaenitemini[1] anni1966 haec argumenta affert:
- In germana (... ) paenitentiae virtute disciplina "asceseos", quae corporis etiam castigationem complectitur, nequit praetermitti, cum totus homo, anima scilicet et corpus ( ...) huic sacrae exercitationi se dedat oporteat, qua omnes creatae res sanctitatem Dei et maiestatem affirment.
- Praeterea corporis castigations necessitas clarius patet, si humanae naturae fragilitas perpenditur, cum post Adae peccatum caro pugnet adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem. Longe tamen abest, ut haec exercitatio Stoicorum placita sapiat: minime enim damnanda et reicienda dicitur caro, cum eam Dei Filius assumpserit. Quin etiam corporis maceratio eo spectat, ut liberetur homo, qui sensibus ob inordinatam concupiscentiam tamquam catena saepe devincitur, ut «corporali ieiunio» robur acquirat, ut denique "dignitas condicionis humanae per immoderantiam sauciata, medicinalis parsimoniae studio reformetur".
- In Novo Testamento et in Ecclesiae historia, licet paenitentiae officium ea ratione declaretur, qua quis Christo patienti assimulatur, tamen necessitas "asceseos", qua corpus castigatur et in servitutem redigitur, imprimis Christi exemplo instanter urgetur.
Praxis ieiunii, quae antea similis atque in ecclesiisOrthodoxis nec nonOrthodoxis Orientalibus fuit, anno1966 supradicta constitutione Apostolica "Paenitemini" mutata et praecepta maxime laxata sunt: Ex tunc tantumFeria quarta cinerum etFeria sexta in Parasceve fidelibus ieiunium stricte conservandum est.CIC/1983 praescribit:
- Can. 1250:Dies et tempora paenitentialia in universa Ecclesia sunt singulae feriae sextae totius anni et tempus quadragesimae.
- Can. 1251:Abstinentia a carnis comestione vel ab alio cibo iuxta conferentiae Episcoporum praescripta, servetur singulis anni sextis feriis, nisi cum aliquo die inter sollemnitates recensito occurrant; abstinentia vero et ieiunium, feria quarta Cinerum et feria sexta in Passione et Morte Domini Nostri Iesu Christi.
- Can. 1252:Lege abstinentiae tenentur qui decimum quartum aetatis annum expleverint; lege vero ieiunii adstringuntur omnes aetate maiores usque ad annum inceptum sexagesimum. Curent tamen animarum pastores et parentes ut etiam ii qui, ratione minoris aetatis ad legem ieiunii et abstinentiae non tenentur, ad genuinum paenitentiae sensum informentur.
Ad hoc venitIeiunium eucharisticum.[2]
Multaeepiscoporum conferentiae canonem 1250 mutaverunt[3] ieiunium in die sexta alio paenitentiae opere compensando.
Praxis antiqua exemploDecretorum synodalium dioecesis Augustanae anni 1693[4] videri potest. Ieiunium pro sequentibus temporibus sive diebus praescriptum fuit:
- Quadragesimae ieiunium:Tempus ad paenitentiam agendam peccatoribus proprie destinatum, quod feria quarta cinerum usque ad festumPaschatis protenditur quamvisDominicis nulla ut reliquis diebus ieiunatio sed a quibusdam tantum ciborum generibus abstinentia fiat.
- Ieiunia quattuor temporum:primum circa initium Quadragesimae, secundum in hebdomadaPentecostes, tertium in Septembri feria quarta postfestum exaltationis Sanctae crucis, postremum in Decembri feria quarta post festumLuciae.
- Feria quarta, feria sexta, sabbatum.
- VigiliaDominicae Nativitatis, Pentecostes,Assumptio Beatae Mariae Virginis, Nativitatis BeatiIoannis Baptistae.
- Dies pro festis SanctorumApostolorum exceptis Vigiliis SanctorumPhilippi etIacobi, tumIoannis Evangelistae.
- Vigilia SanctiLaurentiimartyris et ea, quae festumomnium Sanctorum antecedit.
- Ad hoc synodus alios ieinunii dies introducere velit:ProS. Marci et tribus Rogationum diebus etsi ieiunandi praeceptum ab Ecclesia universali non habetur, ex usu tamen et consuetudine antiqua servari solet praefatis diebus abstinentia a carnibus ...
Praxis anteConcilium Vaticanum Secundum in usu, quae a Decretis Augustanis supra commemoratis paene discedit, in canonibus 1250-1254Codicis Iuris Canonici anno 1917 promulgati[5] infra titulo XIV (De abstinentia et ieiunio) invenitur.
Etiamieiunium eucharisticum ante annum 1966 longius fuit; CIC/1917 praescripsit:
- Can 808.Sacerdoti celebrare ne liceat, nisi ieiunio naturali a media nocte servato.
Vide:Ramadan
- ↑In interrete:PAENITEMINI
- ↑Vide can. 919:Sanctissimam Eucharistiam recepturus per spatium saltem unius horae ante sacram communionem abstineat a quocumque cibo et potu, excepta tantummodo aqua atque medicina.
- ↑quod iis secundum canonem 1253 competit:Episcoporum conferentia potest pressius determinare observantiam ieiunii et abstinentiae, necnon alias formas paenitentiae, praesertim opera caritatis et exercitationes pietatis, ex toto vel ex parte pro abstinentia et ieiunio substituere.
- ↑Decretorum synodalium dioecesis Augustanae pars prima, Augustae Vindelicorum 1693.
- ↑Vide CIC/1917in interrete
Nexus interni
