Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
VicipaediaLibera encyclopaedia
Quaerere

Croatia

E Vicipaedia
Wikidata Croatia
Res apudVicidata repertae:
Croatia: insigne
Croatia: insigne
Croatia: vexillum
Croatia: vexillum
Terra continens:Europa
Territoria finitima:Slovenia,Hungaria,Serbia,Bosnia et Herzegovina,Mons Niger,Liberlanda
Locus:45°15′0″N 15°28′0″E
Caput:Zagrabia

Populus

Numerus:3 871 833
Sermo publicus:lingua Croatica
Zona horaria:UTC+1
Moneta:euro

Commemoratio

Sigla

ISOHR,HRV,191;IOCCRO
Dominium interretiale:.hr
Praefixum telephonicum:+385
Siglum autoraedarum:HR

Tabula aut despectus

Croatia: situs
Croatia: situs

Croatia[1], pleniusRes publica Croatiae[2] (alia nomina:Chroaeia[3],Chroatia[3],Chrobatia[3],Croacia[3],Gruacia[3]) sive nomen antiqueLiburnia[1] (CroaticeRepublika Hrvatska), estcivitasEuropaea, ad finemMaris Mediterranei,Mediae Europae, etBalcaniae (antiquiHaemi) iacens,capiteZagrabia (antiquo Andautonia). SeptemtrioneSloveniaeHungariaeque, BoreorienteSerbiae, OrienteBosniae et Herzegovinae et MeridieMonti Nigro finitima est. OccidenteMari Hadriatico alluitur et maritimum limitem cumItalia,Sinu Tergestino, possidet.

Medio Aevo, saeculisnono etdecimo, Croatia fuitregnumliberum; postea, per saeculaundecimum adquartum decimum, subregnum in dicione Hungarica subiunctum. A saeculoquinto decimo usque adsaeculum undevicensimo, inImperio Austro-Hungarico fuitducatus Croatiae et Slavoniae, atque temporibus recentioribus (19181990), fuit una exrebus publicisIugoslaviae.

Croatia sociusConsociationis Nationum,Consociationis ex pacto Atlantico Septentrionali,Consociationis pro Securitate et Cooperatione in Europa,Consilii Europae, etConcilii Salutis Consociationis Nationum et praeterea candidatusUnionis Europaeae intrandae est.

Etymologia

[recensere |fontem recensere]

Toponymum "Croatia" eSlavonico vocabulohorvat "monticolas" significante venit.GentiliciumLatine "Croatus-i"substantivo masculino, "Croata-ae" feminino, "Croatum-i" neutro et "Croaticus-a-um"adiectivo est.

Historia

[recensere |fontem recensere]
Tabula Bescanovensis (Croatice:Baščanska ploča), antiquisimumScriptionis Glagoliticae documentum.

Aevum praehistoricum

[recensere |fontem recensere]

Praesentis Croatiae territorium ePraehistoria habitatum est. InPalaeolithico Medio,NeanderthalensesCrapinae (CroaticeKrapina) erant. IneunteNeolithicoculturaeGerontopolitana (Croatice:Starčevo),Vintzaica (CroaticeVinča),Pegepolitana (Croatice:Sopot),Lycocoeladica (CroaticeVučedol) etPharensis (CroaticeHvar) per hanc regionem patebant.Aetas Ferreaculturae Hallstatticae (Proto-Illyricorum) etculturae Tenicae (Proto-Celtarum) vestigia reliquit.

Aevum Antiquum

[recensere |fontem recensere]
Caesare Augustoimperatore,Romanumamphitheatrum inPietate Iulia aedificatum est.

Croatiae hodiernae territorium inAevo Antiquogentibus Illyricis (sensu lato) plerumque incultum erat:Histrii in paeninsulaHistria,Liburni inDalmatia septentrionali et insulis adiacentibus (CroaticeKvarner),Delmatae in media Dalmatia,Iapodes in vallibus intermontanis Croatiae mediae, atque gens PannonicaIasi nominata in Croatia septentrionali et gentes Celtici sicutScordisci adSavum flumen (CroaticePosavina) etBoii in extremo boreali ad flumenMuram. Etiam complures minores gentes cognitae sunt:Ortoplini,Parentini,Mannii,Pleraei, et aliae ad litusHadriaticum, atqueColapiani,Varciani,Segestani,Andizetes,Breuci, et aliae in Croatia media.Illyricum libera civitas erat usque adRomanam occupationem anno168 a.C.n..

Nicolaus Serinius, magnus Croaticus heros in bellis contraOttomanos.
Architectura Mediaevalis Croatiae,Iaderae.
MoeniaRagusiensia.

Imperio Romano Occidentali collapso, provinciaePannoniae etDalmatiae abHunnis captae sunt et postea abOstrogothis et aByzantinis.

PraesentisSlavae gentis maiores in Croatiasaeculo VII domicilium collocavere. Anno925 tunc DuxTomislavus rex Croatorum coronatus est, dum regnum terras inter flumenDravum (CroaticeDrava) etMare Hadriaticum (CroaticeJadransko more) comprehendens creatum est. Hoc regnum usque ad exeunssaeculum XI duravit, mortuo ultimo Croatorum rege, cumHungari reges Croatiam regere coepissent.

AbOttomanisBalcania capta, Croaticae terrae interMusulmanicum etChristianum mundos finitimae factae sunt (cum Septemtrione Croaticis manibus et Meridie Ottomanicis manibus).

Praesens Aevum

[recensere |fontem recensere]

AGermania Nazistica capta die6 Aprilis anni1941,Iugoslavia scissa est etfascistaAntonius Pavelić libertatis Croaticae Civitatis dux factus est. Quo duce, centeni miliumSerbiorum,Iudaeorum,Zingarorum et Croatorum adversorum regimini incampis concentrationis[4] deleti sunt.

Finitosecundo bello mundano,Iosephus Broz Tito non solumNazisticos invasores et suos complices vicerat sed etiam omnes Iugoslavicas respublicas circumcommunisticam civitatem coniunxerat. Saeculare odium inter Serbios et Croatos ab Iugoslavicis auctoritatibus reprimebatur.

Iosepho Broz Tito mortuo, anno1980, fragilizationis? processus in Iugoslavicarum rerumpublicarum unione coepit. Hic status adhuc gravior cumoeconomica crisi inEuropa Orientali Communisticorum regiminum dissolutionem et oeconomiae mercatus adaptationis difficultates comitata factus est. Croatia, cum sua oeconomia evolutissima inter Iugoslavicas respublicas, Nationalistica voluptate communi cum omnibus Iugoslavicis rebuspublicisi non effugit. Die25 Iunii anni1991, post plebiscita quae obruentem victoriam Separatistis dedere, Croati suam separationem abIugoslavia nuntiavere. Statim, Croaticum trritorium ab Exercitu Foederali invasum est, cuius dominium Serbii tunc habebant et qui pro Serbicis minoritatibus Croatiam incolentibus (circiter 10%) incolarum intervenit. Die23 Decembris 1991 Croatiae libertas aGermania probata est. Ob violentos conflictus inter Croatos et Serbios et Croaticum territorium a Serbicis militiis occupatum,Consociatio Nationum militariter ad pacem firmandam intervenere. Anno1992, respublica libera agnita est. Anno1995, in bene successa operatione militari, Croatia, sine adventicio auxilio, fere omnia sua a Serbiis occupata territoria recuperavit, quod fuit prima clades usque ad tunc terribilis invincibilisqueIugoslavici exercitus (CroaticeJugoslavenska narodna armija etSerbice Југословенска народна армија). Anno1998, sub forti internationali pressione, Iugoslavia ultimum Croaticum territorium occupatum,Sclavoniam Orientalem, reddidit.

Francisci Tudjman, primi praesidis electi, gubernatio controversa: dum suam nationem in libertatem ducebat et occupata territoria sine adventicio auxilio recuperabat etBosnios et Croatos in lucta proBosniae et Herzegovinae libertate adiuvabat, de rei pressoriae censura et Serbiorum Croatiam incolentium expulsione accusabatur. Quo mortuo, eius administratio anno1999 finivit. Ex illo tempore, quamquam problemata similia aliarumEuropae Orientalis nationum eis oppetit, Croatia vehemens oeconomicum incrementum experitur, cuius processus in infrastructurae modernizatione et in iuridici systematis transformatione quae democratiam et ingressum inUnionem Europaeam et inConsociationem ex pacto Atlantico Septentrionali consolidet consistit.

In praesenti, Croatia fortissimarum oeconomiarum unam inter antiquas Iugoslavicas respublicas et secundam inBalcanica regione, solum postGraeciam possidet.

Croatia Latina

[recensere |fontem recensere]
Partes Dalmatiae anno1774.

In Regno Croatiae mediaevali,lingua Latina fuitpublica, et documenta publica atqueinscriptiones regiae ex eo tempore plerumque Latini sunt, sed plebs etiamscripturam Glagoliticam et suamlinguam Slavam in forma archaicaChakaviana in usu habebat (haec sermoChakaviana mediaevalis hodie solum in insulis Adriaticis et paeninsula Histria in usu est).

Postea,Domo Habsburgensi imperante in ducatu Croatiae et Slavoniae saeculisquinto decimoundevicensimolingua Latina ut lingua publica servabatur, netheodisca velhungarica lingua in Croatia etSclavonia introduceretur. Ideo in Croatia usque ad annum1848lingua Latina unica publica fuit, et huius in contione ducali sermones obligatae Latinae in usu erant, atque leges novae solum in Latino editi sunt.Ephemerides Zagrabienses 'Acta Publica Hebdomadalis' in Zagabria ad annum1772 in Lingua Latina editi sunt.

Croatialinguam Latinam diutissime per totum millennium, id est asaeculo nono usque adundevicensimo, in usu publico perpetuo habuit. Postea,lingua neolatina aliquantulum mutata in Croatia inEcclesia Catholica Romana perstitit, atque etiam nobilitas Croatica sermonem Latinum saepe in eventis sollemnibus usurpavit. Etiam in Lingua Croatica syntaxis Romana et verba permulta Latina assimilata sunt, quam ob rem a ceteris linguis Slavicis haec Lingua Croatica classica saeculissexto decimoundevicensimo, propter lexicon semi-Romanum, maxime distinguebatur.

Ab anno1918, CroatiaIugoslaviae iuncta erat, et tum solum linguae Slavicaesaeculo vicensimo permissae erant. In linguam hybridam Serbocroatam introducta, syntaxis Romana et verba permulta Latina ex Croatia eiecta sunt, et verbis Turcicis vel Balcanicis commutata sunt. Postea lingua Latina sicut lingua aliena in scholis maioribus solum addocta est, praecipue in Collegio Classico Zagrabiae saeculissexto decimovicensimo. Anno1972, cum in Croatia systema educationis ministro Stephano Šuvar auctore secundum canones communisticos omnino reformatum sit, institutiolinguae Latinae est abolita. Iugoslaviae post dissolutionem anno1991 in Croatia libera scholae classicae complures gradatim renovatae sunt, et hodielingua Latina in hac civitate iterum addocta est.

Civilitas

[recensere |fontem recensere]
Croaticumparlamentum siveCongregatio (Croatice:Sabor).

Constitutione anno1990 decreta, Croatia estrespublicademocratica. Anno2000,semipraesidialis gubernationis systema proparlamentarismo reliquit.

CroatiaConsociationis Nationum,Consilii Europae,Consociationis pro Securitate et Cooperatione in Europa,Societatis pro Pace et aliarum consociationum socia est.

Praeses reipublicae (Croatice:predsjednik) estdux Civitatis, quinquenni mandato eligitus. Virum Armatorumarchistrategus est, et etiamprimum ministrum nominaturus est,parlamento assentiente, et aliquod ponderis in externa civilitate habet.

Parlamentum Croatiae siveCongregatio (CroaticeSabor) corpus legisferum cum 160deputatorum, qui populari suffragio ad quattuor annorum mandatum eliguntur, est. Sessiones plenariaeCongregationis locum e15 Ianuarii adIdus Iulios et e15 Septembris ad15 Decembris habent.

Gubernatio Croatiae (Croatice:Vlada), a primo ministro ducta, a duobus primis ministris vicariis et a quattuordecimministris cum muneribus de particulares activitatis campos integratur.Ramus exsecutivus est responsalis? proponendarum legislationis sumptuumque existimationis, exsequendarum legum, et determinandarum externarum internarumque reipublicae rationum.

Habet Croatia iudiciale trium graduum systema—in Tribunali Supremo, tribunalibus comitatus, et tribunalibus municipalibus consistens. Tribunale Constitutionale de rebus ergaconstitutionem relatis decernit.

Geographia

[recensere |fontem recensere]
ConfluentiaUlcae etDanubiiCornaci.

Croatia estEuropaaea respublica cuius territorium peculiarem formam, similem soleae ferreae, ostendit considerabili cum vicinarum civitatum numero;Slovenia,Hungaria,Serbia,Monte Nigro etBosnia et Herzegovina, praeter maritimum litus cumItalia inMari Hadriatico. Suumcontinentale territorium in partes duasPortu Noumensi, inBosnia et Herzegovina, dividitur.

Mari Hadriatico perfusum, litus Croaticum satis reductum est, cumpaeninsulis, sinibus et amplius milibus insularum quae topia pariaGraeco litori formant.

Una harum insularum,Pelagusa (Croatice:Palagruža) propiorItaliae (revera aliquibus occasionibus Italici litoris luces videri possunt) quam Croatico litori est.

Inter praecipuas Croaticas urbesZagrabia,Spalatum,Tarsatica,Mursa,Ragusium, etCarlostadium (Croatice:Karlovac) excellunt.

Inter Croatica flumina eminent:

NomenLatinumNomenCroaticumLongitudo intra Croatiam (km)Longitudo tota (km)Locus in quem influit
SavusSava562945Danubius
DravusDrava305749Danubius
ColapisKupa296296Savus
DanubiusDunav1882860Pontus Euxinus
BacuntiusBosut143186Savus
BoliaKorana109134Colapis
BathinusBednja133133Dravus
Lonia-TrebezumLonja-Trebež132132Savus
TzesmaČesma123123Lonia-Trebezum
OeneusUna120120Savus
UlcaVuka112112Danubius
DobraDobra104104Colapis
TillurusCetina100100Mare Hadriaticum
GlinaGlina82100Colapis
CarasisaKarašica9191Dravus
SutlaSutla8992Savus
OrliavaOrljava8989Savus
IlovaIlova8585Lonia-Trebezum
OdagraOdra8383Colapis
LicaLika7878
CrapinaKrapina7575Savus
TitiusKrka7373Mare Hadriaticum
PacraPakra7272Lonia-Trebezum
SuniaSunja6969Savus
TedaniusZrmanja6969Mare Hadriaticum
MuraMura67483Dravus
GlogounisaGlogovnica6666Tzesma
PlitvisaPlitvica6565Dravus
PolanusMrežnica6363Bolia
CuptzinaKupčina5656Colapis
QuaetusMirna5353Mare Hadriaticum
NaroNeretva20213Mare Hadriaticum
OeneusRječina1919Mare Hadriaticum

Inter lacusLacus Plitvicenses (Croatice:Plitvička jezera) excellunt.

Inter duodecim maximos montes in Croatia eminent:

Longissima Croatica iuga,Montes Velebiti (Croatice:Velebit).
NomenLatinumNomenCroaticumAltitudo (m)
Adrian OrosDinara1831
CamesnicaKamešnica1809
BiocovoBiokovo1762
Montes VelebitiVelebit1757
PliesevisaPlješevica1657
Magna CapellaVelika Kapela1533
RisniacumRisnjak1528
SvilaiaSvilaja1508
SnieznicumSnježnik1506
VisevisaViševica1428
Mons MaiorUčka1396
MosorMosor1339

InterarchipelagaCeladussae insulae (Croatice:Kornati) etBrevonae insulae (Croatice:Brijuni) excellunt.

Nomina geographica classica et antiqua

[recensere |fontem recensere]
Dalmatia (obscurior picta) in tabula Croaticae.

Aevi Antiqui nomina classica permulta in Croatia bene cognita sunt (confer infra: nomina antiqua et hodierna includens).

Regiones geographicae maiores

[recensere |fontem recensere]

Urbes et oppida

[recensere |fontem recensere]

Vide etiam:Urbes Croatiae

ForumRomanumIaderae.
Scaturigo Murae.

Insulae maiores incolonatae

[recensere |fontem recensere]
NaturalisBeruliae res.
Curictae pons maximam Croaticam insulam continenti conectens.

Vide etiam:Insulae Croatiae.

Divisiones administrativae

[recensere |fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiamRegiones Croatiae.

Croatia divisa est in 21comitatus siveregiones (Croatice:županije) qui sunt:

RegioLatineRegioCroaticeArea
km²[8]
Numerus incolarum[9]Caput LatineCaput CroaticeLocus in Croatia
ZagrabiaeZagrebačka županija3078309 696ZagrabiaZagrebsitus Zabrabiae in Croatia
Crapina ac ZacoriaKrapinsko-zagorska županija1230142 432CrapinaKrapinasitus Crapinae in Croatia
Siscia et MoslavinaSisačko-moslavačka županija4448185 387SisciaSisaksitus Sisciae et Moslavinae in Croatia
CarolostadiaKarlovačka županija3622141 787CarolostadiumKarlovacsitus Carlostadi in Croatia
VarasdinaVaraždinska županija1260184 769VarasdinumVaraždinsitus Varasdini in Croatia
Copriunisa et CrisiumKoprivničko-križevačka županija1734124 467CopriunisaKoprivnicasitus Copriunisae et Crisi in Croatia
Bellovar et BilogoraBjelovarsko-bilogorska županija2638133 084BellovariumBjelovarsitus Bellovaris et Bilogoris in Croatia
Litus et MonsPrimorsko-goranska županija3590305 505TarsaticaRijekasitus Litoris et Montis in Croatia
Iapudia et SeniaLičko-senjska županija535053 677GospitsumGospićsitus Iaupdiae et Seniae in Croatia
Viroviticza et PodravinaVirovitičko-podravska županija202193 389ViroviticzaViroviticasitus Varavizae in Croatia
Posega et SclavoniaPožeško-slavonska županija182185 831PosegaPožegasitus Posegae in Croatia
Marsonia et PosavinaBrodsko-posavska županija2027176 765MarsoniaSlavonski Brodsitus Marsoniae in Croatia
IaderaeZadarska županija3643162 045IaderaZadarsitus Iaderae in Croatia
Mursa et ValeriaOsječko-baranjska županija4149]330 506MursaOsijeksitus Mursae in Croatia
Sebenicum et TininumŠibensko-kninska županija2994112 891SebenicumŠibeniksitus Sebenici in Croatia
Cornacum et SirmiaVukovarsko-srijemska županija2448204 768CornacumVukovarsitus Cornaci in Croatia
Spalatum et DalmatiaSplitsko-dalmatinska županija4524463 676SpalatumSplitsitus Spalati in Croatia
HistriaIstarska županija2813206 344Castrum PisiniumPazinsitus Histriae in Croatia
Ragusa et NaroDubrovačko-neretvanska županija1782122 870RagusaDubrovniksitus Ragusae in Croatia
Murania MediaMeđimurska županija730118 426HalicanumČakovecsitus Muraniae Mediae in Croatia
Urbs ZagrabiaGrad Zagreb640779 145ZagrabiaZagrebsitus urbis Zagrabiae in Croatia
TOTA CROATIA: 56 5424 437 460   

Oeconomia

[recensere |fontem recensere]
Argentaria Nationalis Croatica (Croatice:Hrvatska narodna banka).

Croatiaeoeconomia indiaconiis etindustria, praesertim in chemico, navali et metallo-mechanico campis, fundatur.Periegesis magnus redituum fons.Productus domesticus grossus pro capite anno2008, propar acquirendi potestate, 18 575dollariorum Americanorum sive 63,2 centesimae mediae inUnione Europaea, secundumEurostat, fuit.

Post-Communistica Croatica oeconomia est. Exeuntedecennio 199, ineunte oeconomicaetransitionis processu, eius status beneficiosus erat sed graviter bello, anno1995 finito, nocitus est.

Inter praecipua problemata structuralisinopia operarum et oeconomicarum emendationum quantitates quas aliquae oeconomistae insufficientes putant sunt quia publicam repugnantiam adspicit. Imprimis sollicitans obsoletumsystema iudiciale est, maxime in eo quod attinet ad possessionem agrorum publicatorum per Communisticum perihodon. Verumtamen, talia problemata magnarum mobilitationum propositum sunt ut per legales emendationes ambitu actionum ad intrandum inUnionem Europaeam eventas resolvantur.

Ita natio oeconomicum incrementum rapidum experitur ad parandam adhaesionem Unioni Europaeae, quae iam Croatiae praecipua socia commercialis est, et Croatica oeconomia abAerario Monetario Internationali evoluta (magni reditus) putatur.

Demographia

[recensere |fontem recensere]
Pyramis incolaria Croatiae.
Incolarum numerus Croatiae, secundum data exOAA anno2005 (in milibus).

In censu anni2001 Croatia 4 437 460 incolarum habebat (numerus incolarum aestimatus Iunio anni2006 4 494 749 erat). E censis incolis, 4 399 364 (99.14 %) hominum ius civitatis Croaticum habebant, e quibus 44 340 (1%) duplex ius civitatis habebant. 17 902 (0.0%) hominum ius civitatis adventicium habebant,apolides 9811 (0.2 %) erant, dum e 10 383 (0.3%) hominum nationalitas ignorabatur.

Croatica emigratio stabilis fuit, Croati peregre incolentes amplius duo milliones sunt, e quibus numerosissima communitas domicilium inCivitatibus Foederatis habet (CroaticeHrvatska bratska zajednica nuncupata). Croatico in parlamento siveCongregatione aliqui deputati Croaticas communitates peregre (et CroatosBosniae et Herzegovinae autochthones) repraesentantes sunt.

Structura per aetatem
  • 0-14 annos nati: 16.2% (viri 373 638 / feminae 354 261)
  • 15-64 annos nati: 67% (viri 1 497 958 / feminae 1 515 314)
  • amplius 65 annos nati: 16,8% (viri 288 480 feminae 465 098)
Index incrementum numeri incolarum
  • -0,03%
Index fecunditatis totius
  • 1,4 natorum pro femina
Natalitas
  • 9,61 natorum pro 1000 incolarum
Mortalitas
  • 11,48 mortuorum pro 1000 incolarum
Index migrationis integrae
  • 1,58 immigrantium pro 1000 incolarum
Mortalitas infantilis
  • tota: 6,72 mortuorum pro 1000 natorum vivorum
  • virorum: 6,7 mortuorum pro 1000 natorum vivorum
  • feminarum: 6,74 mortuarum pro 1000 natarum vivarum
Exspectatio vitae
  • tota: 74,68 annorum
  • virorum: 71,03 annorum
  • feminarum: 78,53 annorum
Croatiae ethnica tabula.Rubro colore Croati;caeruleo coloreSerbii;russo coloreCechi;fuchsiaHungari etnigro coloreItali.

Croati (CroaticeHrvati) adSlavicam familiam pertinent. E praesentisUcrainae area oriundi, Croati in hodiernam Croatiam circitersaeculo septimo venerunt. Croaticae communitates autochthones etiamBosniam et Hezegovinam,Hungariam,Sloveniam,Serbiam (Voivodinam),Montem Nigrum (Sinum Risonicum) incolunt, praeterea historicae Croaticae coloniae inAustria (Burgenlandia) et inItalia (Molensi regione sunt.

Natio praesertim aCatholicae religionis Croatis (89.63%) incolitur. Inter allophylosOrthodoxae religionisSerbi (4,54%), (Islamicae religionisBosniaci (0.5%),Hungari (0.37%) et circiter 20 000Italorum (scilicet 0.45% circa) excellunt qui interHistriam,Tarsaticam,Dalmatiam (Iaderam,Spalatum),Sclavoniam (Posegam), etMoslavinam (Sisciam) sparguntur, quodItalicae praesentiae reliquum est quae ante secundum bellum mundanum in praesentibus Croaticis terris circa 300 000 hominum consummabat.

Serbi, aream esaeculo XVI incolentes, in praeterito aImperii Austro-Hungarici functionariis componebantur et militariscastae genus reliquis incolis parce insertum constituebant. Saeculis consumptis, status mutatus est et Serbicum ethnos Croaticis incolis insertum est. Primo bello mundano finito regnum Serbiorum, Croatorum et Sloveniorum constitutum est, et ethne inter multas convixerunt simultates, sicut anno1928 trium Croaticorum deputatorum in parlamento homicidium, quo facto omnes deputati Croatici cavaedium perpetue reliquerunt. Coniunctionum depravatio ad Serbiorum caedem per bellum mundanum secundum induxit, ubi libera Croatiae civitas, a dictatoreustasaAntonio Pavelić ducta, Serbicum ethnos insectata est. Ineuntibus ethnicisdecennii 200 bellis et Serbia et Monte Nigro Croatiam aggressis, Serbici incolae inCraenae (CroaticeKrajina) etSclavoniae zonis densabantur, et 12% totius numeri incolarum in Croatia constituebant. Craenae Serbii se liberae a Croatia proclamavere, eadem autodeterminationis iura exercere volere asserentes quae ad libertatis declarationem ipsius Croatiae induxerant. Recuperata Craena cum Operatione Tempestate, circiter 400 000 Serbiorum fugerunt, a Croaticis copiis instatorum et fabulis, aliquando praeconice inflatis, de caedibus a Croatico exercitu perpetratis conterritati. Ultimis Croaticae gubernationis annis,Unione Europaea incitante, aliquae res effectae sunt ut Serbii e Croatia fugituri redeant. Serbiorum pars redivit sed Serbiorum percentatio in Croatia adhuc fere duas tertias partes diminuta est.

Bosniam et Herzegovinam circiter 700 000 Croatorum incolunt, ubi trium ethniarum communitatum praecipuarum constituentiumque una sunt.

Incolarum compositio secundum nationalitatem declaratam in census anni 2001

1.Croati3 977 171(89,63%)7.Slovenii13 173(0.30%)
2.Serbii201 631(4.54%)8.Cechi10 510(0,24%)
3.Bosniaci20 755(0,49%)9.Zingari9463(0,21%)
4.Itali19 636(0,44%)10.Montinigrani4926(0,11%)
5.Hungari16 595(0.37%)11.Slovaci4712(0.11%)
6.Albani15 082(0,34%)12.Macedones4270(0.10%)

Fons:http://www.dzs.hr.

Itali in Croatia et aliiRomanice loquentes allophyli

[recensere |fontem recensere]

Croatiam anno2001 20 000 civium ad ethnicum circulumItalicum pertinentium inhabitant (censu anni2001 19 636 talis nationalitatis et 20 521 cumpatrio sermoneItalico declarati sunt), qui 51 Communitatibus Nationalibus Italicis localibus? vitam dant et in Unione Italica cum sedeTarsaticae dispositi sunt. Praesertim inHistriae,Tarsaticae,Liburnicarum insularum,Dalmatiae areis domicilium habet. Solum inHistriae (regionis Histrianae, quae nihilominus Boreorientalem paeninsularem partem non comprehendit,) parte,Tarsaticae et inApsori archipelago ab aliquibuscommunalibus statutis velut autochthonici incolae agnoscuntur, dum in ceterisLiburnicis etDalmaticis terris eis nullum particularem statum agnoscuntur. In taliItalico ethnico circulo tumVenetophoni autochthones incolae (in BoreoccidentaliHistria etDalmatia) tumHistriotophoni (in AustroccidentaliHistriano litore) adscribuntur. Persaeculum undevicensimum considerabilisItalorum opificum numerus inZagrebiam et inSclavoniam (Posegam) habitaturi iverunt ubi eorum descendentium multi in praesenti vivunt. Semper inHistria (inValli Arsiae et inSeiani (Croatice:Šušnjevica etŽejane, respective) parvaIstroromanorum ethnica communitas, eRomania oriunda, adest, cuius lingua,Latinae originisDacoromanicae similis, fere obCroaticam extincta est. Alius ethnicus circulus originarieRomanice loquensNigri Latini (CroaticeMorlaci) est, incolae consimiles Istroromanorum hodie solum ab aliqua parva communitate repraesentati, quorum lingua fere exstincta est.

Lingua publicaCroatica,Slavica circuli Meridionalis lingua est, quaeabecedario Latino utitur. Quinque centesimae incolarum aliis linguis (Serbice,Hungarice etItalice) loquitur. InRegione Histriana,lingua Italicapublica est, quamquam tutelae gradusItalici nationalis allophyli dissimillimus inter zonas est.

Praecipua religioChristiano-Catholica (73,53% secundum Catholica rationaria[11]) est, quemChristiano-Orthodoxa (4.4%) etIslamo-Sunnitica (1.3%) sequuntur.

Sanctipatroni CroatorumSanctus Hieronymus etSanctus Iosephus sunt.

Cultura

[recensere |fontem recensere]
Coquina MediterraneaDalmatiae.

Croaticacultura in longa historia, tumultuosa et varia, fundatur e qua multa monumenta etartificiosascientificaque opera servavit. Croatia septem monumentaPatrimonium Mundanum putata et octoconsaepta nationalia habet.Focale sivecroata, popularevestiarium frustulum, praecise e Croatia oritur.

Croatia mundo multos praeclaros homines,scriptores,musicos,pictores,sculptores,architectos,scientistas,philosophos etmilites dedit. Inter quos maximi ponderis sunt tresPraemio Nobeliano laureati:Ivus AndrićPraemio Nobeliano Litterarum laureatus etVladimirus PrelogLeopoldusque RuzickaPraemio Nobeliano Chemiae laureati.

TextusCroatice esaeculo tredecimo scriptus.

Croaticaelitterae longam decem saeculorum traditionem habent, inventis primis textibussaeculo undecimo, qui eSlavonica lingua conversiones,Abecedario Glagolitico scriptae, (liturgica scripta,hagiographiae etapocrypha) erant, inSlavicis etByzantinisMediaevalibus litteris inspiratae, velutMissale Kioviense (saeculo undecimo),Tabula Bescanovensis (anno1100) etLex Vinodolensis (anno1288). De eo quod ad synchronas Croaticas litteras attinet, auctores excellere possunt velut:Drago Kekanovič;Petrus Budak (1919);Ioannes Aralica (1930);Marianus Matković (19151985),RealisticiSocialistici generis cum "Casus graduati Wagner" (Croatice:Slučaj maturanta Wagnera,1953), "Saltatio circum mortem" (Igra oko smrti,1955), "Mercatus somniorum" (Croatice:Vašar snova,1959), et "Dei etiam patiuntur" (Croatice:I bogovi pate); etBorgesianiGoranus Babič,Paulus Pavličić (1946),Stephanus Čuić (1945),Goranus Tribuson (1948),Vlatco Pavletić (1930),Ivus Frangeš (1920) etSunimirio Majdak (1938).

Croaticushymnus nationalisLijepa naša domovino (Latine: "O pulchra nostra patria") nominatur. Textus,Antonii Mihanović, primum anno1835 inchronographicoDánica ("Luciferum" significante) cum tituloHrvatska domovina (Latine: "patria Croatica") editus est.Musicadecennio 185 abIosepho Runjanin scripta est.

Postea, anno1861,partitura varias parvas mutationes, abVatroslavo Lichtenegger effectas, experta est. Anno1891 cantio ut hymnus publica in expositione aSocietate Oeconomica Croatico-SlavicaZagrabiae perfecta canta est. Quia Croatiasaeculo undevicensimoImperii Austro-Hungarici partem formabat, sicut hymnum nationalemAustriacum habebat.Pridie Kalendas Martias anni1972 prima Constitutionis Croaticae emendatio hanc cantionem velut publicum reipublicae hymnum enuntiavit (quamquam in hoc momento temporis Croatia adhucIugoslaviae partem formabat). Croatiae libertate anno1990 capta, textus levibus mutationibus adfectus est.

Feriae et diei festi

[recensere |fontem recensere]
Feriae et diei festi in Republica Croatica[12]
DiesNomen LatinumNomen Croaticum
Kalendis IanuariisAnnus NovusNova godina
6 IanuariiSancti MagiSveta tri kralja
Die postPaschamLunae dies PaschaeUskrsni ponedjeljak
Kalendis MaiisDies LaborisPraznik rada
Die 60 postPaschamCorpus DominiTijelovo
22 IuniiDies Pugnae AntifascisticaeDan antifašističke borbe
25 IuniiDies NationalisDan državnosti
Nonis AugustisDies Victoriae et Gratias Agendi NationalisDan pobjede i domovinske zahvalnosti
15 AugustiAssumptio MariaeVelika Gospa
8 OctobrisDies LibertatisDan neovisnosti
Kalendis NovembribusSollemnitas Omnium SanctorumSvi sveti
25 et26 DecembrisChristi NatalisBožićni blagdani

Ludus athleticus

[recensere |fontem recensere]
Davor Šuker (dextera), pedilusor cum maximo follium numero in porta in repraesentationis pediludicae Croaticae historia et cum Calceo Aureo in Certamine Mundano Pediludico anno 1998.

Ludi athletici populo gratissimi in Croatia suntpediludium,manufollium,canistriludium,alsulegia aquatica etteniludium.Repraesentatio pediludica Croatica (Croatice:Hrvatska nogometna reprezentacija) tertia inCertamine Mundano Pedilusorio anni 1998 perfecit etDavor Šuker Calceum Aureum velut lusor cum maximo follium numero in porta consecutus est. Repraesentatio pediludica Croatica nuper quintum locum inClassificatione Mundana FIFA attigit, quamquam in praesenti decimo loco est. Civitas iuxta cumHungaria in instruendoCampionatu Europaeo Pediludico anni 2012 defecit, ubi ad ultimum gradum advenit sed coniuncta petitioPolono-Ucrainana electa est. Gradu societatum societasNK Dinamo Zagreb campio inCantharus Expositionum perihodi19661967 fuit.

Blanca Vlašić

Repraesentatio manufollica Croatica (Croatice:Hrvatska rukometna reprezentacija) mundi campio anno2003 fuit et bis victrix inOlympiis anni 1996 etanni 2004.Ioannes Balić multot optimus manufollii lusor in mundo putatus est. SocietasRK ZagrebEuropae campio bis fuit et societasRK Bjelovar semel eodem campionatum consecuta est.

Repraesentatio canistriludica Croatica (Croatice:Hrvatska košarkaška reprezentacija) tertia inCampionatu Mundano Canistriludico anni 1994, secunda inOlympiis anni 1992 et tertia inCampionatu Europaeo Canistriludico annis1993 et1995 perfecit. Croaticae canistriludicae turmae quinquies campiones Europae coronatae sunt: ter societasKK Split et bisKK Cibona. Tertia celeberrima canistriludii societasKK Zadar est.

Repraesentatio alsulegiae aquaticae Croatica (Croatice:Hrvatska vaterpolska reprezentacija) praesens campio in mundo est. SocietasMladost Europae campio septiens fuit et cum titulo Optimae Societatis Saeculi XX aLiga Europaea Natationis assignata est.Repraesentatio teniludica Croatica (Croatice:Hrvatska teniska reprezentacija) inCantharo Davis anno2005 vicit.

TenilusorGoranus Ivanišević inclitissimorum lusorum unus anno2001Grande SlamumWimbledonense vincens est, utIva Majoli victrix inCertamine Rolandi Garros anno1997 fuit. Alii praeclari lusores sunt:Ioanna Kostelić etIvitsa Kostelić innartatione;Blanca Vlašić inludo gymnico campestri;Doimus Draganja,Sania Jovanović etDurđitsa Bjedov innatatione;Drazenus Petrović,Crasimir Ćosić,Antonius Kukoč etDino Rađa incanistriludio;Matthias Ljubek incaudica;Zelico Mavrović etMatthaeus Parlov inpugilatu;Branco Cikatić etMirco Filipović, "Cro Cop" celebriter nuncupati, inkick-boxing;Goranus Reljic inartibus martialibus mixtis; etTamara Boroš inteniludio mensali.

Bibliographia

[recensere |fontem recensere]

Notae

[recensere |fontem recensere]
  1. 12Ebbe Vilborg,Norstedts svensk-latinska ordbok, editio sunda, 2009.
  2. Vide e.g.[nexus deficit]
  3. 12345J. G. Th. Graesse,Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909.Brunsvici, 1972, 3 voll.)1 (A–D),2 (E–M),3 (N–Z)
  4. David Morgan,Lexicon Latinum/PDF.
  5. 1234567en.wikipedia
  6. Antonio Sciarretta's Toponymy - Ancient Toponymy: Illyricum URL www.asciatopo.altervista.org
  7. Antonio Sciarretta's Toponymy - Ancient Toponymy: Illyricum URL www.asciatopo.altervista.org
  8. Statistički ljetopis Republike Hrvatske 2008., str. 63
  9. Popis stanovništva iz 2001., Izvor: http://www.dzs.hr
  10. World Factbook - Croatia
  11. Statistics by Country, by Catholic Population [Catholic-Hierarchy]
  12. "Zakon o blagdanima, spomendanima i neradnim danima u Republici Hrvatskoj (pročišćeni tekst)".Narodne novine 136/2002.2002-11-21 
  13. books.google.de:A Review of Croatian History.

Nexus interni

Nexus externi

[recensere |fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae adCroatiam spectant.
LegeΧροατία ("Croatia") apudVicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam
Situs geographici et historici:Locus:45°15′0″N 15°28′0″E OpenStreetMap GeoNames Thesaurus Getty • CommentatioTheodisce,Francogallice,Italice apudLexicon historicum Helveticum Store norske Lexikon Treccani Большая российская энциклопедия
Civitates

Albania ·Andorra ·Armenia ·Atropatene ·Austria ·Batavia ·Belgica ·Bohemia ·Bosnia et Herzegovina ·Britanniarum regnum ·Bulgaria ·Civitas Vaticana ·Croatia ·Cyprus ·Dania ·Dioclea ·Estonia ·Finnia ·Francia ·Georgia ·Germania ·Graecia ·Helvetia ·Hibernia ·Hispania ·Hungaria ·Islandia ·Italia ·Lettonia ·Lichtenstenum ·Lituania ·Luxemburgum ·Lusitania ·Macedonia Septentrionalis ·Melita ·Moldavia ·Monoecus ·Norvegia ·Polonia ·Romania ·Ruthenia ·Ruthenia Alba ·Serbia ·Sanctus Marinus ·Slovacia ·Slovenia ·Suecia ·Turcia ·Ucraina

Civitates statu dubio

Abascia ·Carabachia Superior ·Cyprus septentrionalis ·Donetskensis ·Kosovia ·Luganskensis ·Ossetia Meridionalis ·Transnistria

Territoria obnoxia et statu dubio

Acroterium et Decelea ·Caesarea insula ·Crimaea ·Faeroae ·Gibraltaria ·Lisia ·Riduna ·Monapia ·Sargia

Capsae cognatae:Africa America Asia Oceania
Civitates sociaeUnionis Europaeae

~ (10K)

Croatia : politica
Croatia : geographica
Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Croatia&oldid=3886914"
Categoriae:
Categoriae celatae:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp