Apud Romanos antiquosCarmentalia erant feriae in honorem deaeCarmentae diebus11 et15 Ianuarii (id est die tertio anteIdus et die tertio post Idus) a matronis Romanis celebratae. Id sacrumflamen Carmentalis et pontifices peragebant in sacello deae interCapitolium etTiberim sito, prope portam Carmentalem. Quod festumAugustus, poetis adiuvantibus, cum cetera vetere religione renovavit.
Hanc fabulam narravitOvidius, cur illae feriae institutae essent[1]. Antiquitus matronis Romanis carpento[2] vehi licebat. Cum senatores hoc ius mulieribus adimere voluissent, illae coniuravere ne liberos in posterum maritis ederent. Tum senatus ius priscum restituere coactus est et Carmentalia bina instituerunt (infantibus maribus et femineis), in honorem deae quae parientibus mulieribus favebat. Quae fabula ad usum puerorum inventa ex similitudine verborumCarpentum etCarmenta ducta est. Adeo vera origo huius festi ob vetustatem iam aequalibusAugusti ignota erat !
De ritibus perpauca scimus nisi quod a precante sacerdotePorrima (velProsa vel Antevorta) etPostvorta invocabantur. Quae utrum fuerint comites Carmentae et aliaeCamenae[3], ut dicitOvidius, an cognomina ipsius Carmentae parturientes adjuvantis, in incerto est. Commentatores tam antiqui quam moderni haec nomina diverse interpretati sunt : alii ad positionem infantis in utero parturientis pertinere adfirmabant[4] (sive pedes prorsus erant sive caput), alii ad vaticinandi potestatem illa referebant, tamquam Postverta praeterita caneret, Antevorta vero futura[5].
Praeterea nefas erat quicquam ex corio factum illi sacello inferre, quod tamquam ex animali mortuo productum infelix omen fuisset ad deam nascenti vitae praepositam.
Adonia •Agonalia •Ambarvalia •Amburbium •Argei •Armilustrium •Ludi Apollinares •Augustalia •Bacchanalia •Sacra Bonae Deae •Brumalia •Ludi Capitolini •Caprotinia •Caristia •Carmentalia •Cerealia •Compitalia •Consualia •Divalia •Eponalia •Equirria •Equus October •Faunalia •Februa •Feralia •Floralia •Fontinalia •Fordicidia •Furrinalia •Hilaria •Ieiunium Cereris •Iovis epulum •Iuturnalia •Larentalia •Feriae Latinae •Lemuralia •Liberalia •Lucaria •Lupercalia •Matralia •Matronalia •Meditrinalia •Megalesia •Mercuralia •Navigium Isidis •Nemoralia •Neptunalia •Opalia •Opiconsivia •Parentalia •Parilia •Portumnalia •Poplifugia •Ludi Plebeii •Quinquatria •Quinquatrus minusculae •Quirinalia •Regifugium •Robigalia •Ludi Romani •Saturnalia •Sol invictus •Rosalia •Ludi Saeculares •Sementivae •Septimontium •Ludi Taurii •Terminalia •Tubilustrium •Veneralia •Sacra Veneris Genetricis •Vertumnalia •Vestalia •Vinalia •Vitulatio •Volturnalia •Vulcanalia