Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Jump to content
VicipaediaLibera encyclopaedia
Quaerere

Biologia

Latinitas bona
E Vicipaedia
Biologia ad studiumvitaeorganismos vivos valet.
Acidum desoxyribonucleicum, scriptio vitalis, quae organismi proprietates statuit

Biologia (-ae,f.)[1] estscientia naturalis, quaevitam etorganismosvivos describit et investigat, ut eorumanatomia,physiologia, auctus,origines,propagatio, ettaxinomia sciantur,[2] systema vitaeterrestris meliusintellegatur, melioriaremedia reperiantur, etagricultura proferatur.

Biologia multos ramos, quaestiones, doctrinas comprehendit, quarum inter gravissimas res sunt quinque principia, quae fortasse suntaxiomata biologiae hodiernae[3]:

  1. Cellulae sunt principales vitae monades (theoria cellularum).
  2. Novae species et proprietates hereditariae sunt opus evolutionis (evolutio).
  3. Gena sunt principales hereditatis monades (genetica).
  4. Organismus circumiecta interiora temperat, ut condicio stabilis continuaque conservetur (homoeostasis).
  5. Organismi vivi energiam consumunt et commutant (energia).

Scientia in biologia ad res structurales, physiologicas, evolutionis, systematum,regnorum spectat. Eis cum rebus hodiernae biologiae tamen plurimaequaestiones inexplicabiles restant.

Biologiae hodiernae quoque plures subdisciplinae sunt, vetustiores utanatomia veltaxinomia, noviores utinformatio genetica,epigenetica,astrobiologia.

Etymologia

[recensere |fontem recensere]

Nomen de verbis Graecisβίος,vita,-λογία, studium, emanavit. In lingua Latina "biologia" coniunctus primo anno 1736 abSuecico medicoCarolo Linnaeo in opere suoBibliotheca Botanica adhibebatur.

Historia

[recensere |fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiamHistoria biologiae.

Quamquam notio uniusdisciplinae cohaerentis biologiaesaeculo undevicesimo orta est, scientiae biologicae exmoribusmedicinae ethistoriae naturalis emerserunt, qui adAyurvedam, medicinamAegypti antiquae, operaAristotelis etGaleni extenduntur. Haec scientia antiquamedio aevo elaborata est amedicisphilosophisqueMusulmanis, inter quos insigniterAvicenna. PerrenascentiamEuropaeam etnovum aevum,cogitatio biologica tempus rerum novarum subiit, propter novumempirismi studium etinventionem multorumorganismorum novorum.

Res biologiae principales

[recensere |fontem recensere]

Systemata naturae vivae (Systematica)

[recensere |fontem recensere]

Ob nomenclaturam biologicamCarolus Linnaeussystema naturae commentus est. Secundum hoc systema omnis vita hodie est divisa in tres regiones:Archaea,Bacteria,Eucaryota. Olim Archaea et Bacteria sub imperioProcaryota subsummata erant, quia illi organismi nucleum non habent, sed nucleoidem.Virus etiam est res biologica, sed utrum vivat incertum est.

  • Regio "Archaea" sive Archaebacteria
  • Regio "Bacteria"
  • Regio "Eucaryota":
    • Regnum "Animalia": heterotrophica et multicellularia sunt; motiliaque sunt aliquando incirculo vitae.
    • Regnum "Plantae": autotrophicae et multicellulares sunt; habentque durasparietes cellulares et perchloroplasta capiunt lucem.
    • Regnum "Fungi": heterotrophici et saepissime multicellulares sunt, quandam cellularum specializationem intexturas ostendentes; parietes cellulares habent et propagunt vegetative.
    • Regnum "Protista": unicellularia sunt et, cum colonias componunt, nullam specializationem in texturas ostendunt; sunt heterophica et autotrophica.

Disciplinae biologicae

[recensere |fontem recensere]

Biologia ex multis disciplinis constat, inter quas sunt sequentes.

Pinacotheca

[recensere |fontem recensere]

Nexus interni

Notae

[recensere |fontem recensere]
  1. ↑Ebbe Vilborg,Norstedts svensk-latinska ordbok, editio secunda (2009).Vocabulum "biologia" Nova Aevo creatum est.
  2. ↑Redigerens definitionem exAquarena Wetlands Project glossarium.
  3. ↑Avila, Vernon L. (1995). Biology: Investigating life on earth. Boston: Jones and Bartlett. pp. 11–18. ISBN 0-86720-942-9 .

Bibliographia

[recensere |fontem recensere]
  • Alberts, Bruce, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, et P. Walter.2002.Molecular Biology of the Cell. Ed. 4a. Garland.ISBN 978-0-8153-3218-3. OCLC 48122761 57023651 69932405 145080076 48122761 57023651 69932405.
  • Almquist, Ernst.1931.Große Biologen. Monaci: J. F. Lehmann Verlag.
  • Asimov, Isaac.1968.Geschichte der Biologie. Francofurti: Fischer.
  • Bäumer, Änne.Geschichte der Biologie.
  • Bäumer, Änne1997.Bibliography of the history of biology / Bibliographie zur Geschichte der Biologie. Francofurti: Peter Lang.ISBN 3-631-32261-5.
  • Begon, Michael, C. R. Townsend, et J. L. Harper.2005.Ecology: From Individuals to Ecosystems. Ed. quarta. Blackwell Publishing.ISBN 978-1-4051-1117-1. OCLC 57675855 62131207 57639896 57675855 62131207.
  • Campbell, Neil A.2004.Biology. Ed. septima. Benjamin-Cummings Publishing Company.ISBN 0-8053-7146-X. OCLC 71890442.
  • Campbell, Neil A., et Jane B. Reece.2006.Biologie. Ed. sexta. Monaci: Pearson Studium.ISBN 3-8273-7180-5.
  • Colinvaux, Paul.1979.Why Big Fierce Animals are Rare: An Ecologist's Perspective. Princeton University Press.ISBN 0-691-02364-6. OCLC 24132192 10081738 24132192.
  • Göldenboog, Christian.2003.Das Loch im Walfisch: Die Philosophie der Biologie. Stutgardiae: Klett-Cotta.ISBN 3-608-91991-0.
  • Hoagland, Mahlon.2001.The Way Life Works. Jones and Bartlett Publishers inc.ISBN 0-7637-1688-X. OCLC 45487537 223090105 45487537.
  • Jahn, Ilse, ed.2002.Geschichte der Biologie: Theorien, Methoden, Institutionen, Kurzbiographien. Ed. tertia. Heidelbergae: Spektrum. (Et Kassel 2004.)ISBN 3-8274-1023-1.
  • Janovy, John, Jr.2004.On Becoming a Biologist. Ed. secunda. Bison Books.ISBN 0-8032-7620-6. OCLC 56964280 55138571 56964280.
  • Johnson, George B.2005.Biology, Visualizing Life. Holt, Rinehart, and Winston.ISBN 0-03-016723-X. OCLC 36306648.
  • Klämbt, Dieter, Horst Kreiskott, et Bruno Streit.1991.Angewandte Biologie. Wenhemii: VCH.ISBN 3-527-28170-3.
  • Mayr, Ernst.2000.Das ist Biologie: Die Wissenschaft des Lebens. Heidelbergae: Spektrum.ISBN 3-8274-1015-0.
  • Mayr, Ernst. (1984)2002.Die Entwicklung der biologischen Gedankenwelt: Vielfalt, Evolution und Vererbung. Berolini: Springer.
  • Penzlin, Heinz.2009.Die theoretischen Konzepte der Biologie in ihrer geschichtlichen Entwicklung.Naturwissenschaftliche Rundschau 62 (5): 233–43. ISSN 0028-1050.
  • Purves, William K., et al.2006.Biologie. Ed. septima. Heidelbergae: Spektrum.ISBN 3-8274-1630-2.
  • Scherf, Gertrud.2006.Wörterbuch Biologie. CD ROM. Berolini: Directmedia Publishing.ISBN 978-3-89853-840-4
  • Tobin, Allan, et Jennie Dusheck.2005.Asking About Life. Ed tertia. Belmont Californiae: Wadsworth.ISBN 0-534-40653-X.
  • Toepfer, Georg.2011.Historisches Wörterbuch der Biologie: Geschichte und Theorie der biologischen Grundbegriffe. 3 vol. Stutgardiae: Metzler.ISBN 978-3-476-02316-2.

Nexus externi

[recensere |fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae adbiologiam spectant.
Scientiae naturales et artes mathematicae

Scientia ·Astronomia ·Biologia ·Chemia ·Geologia ·Mathematica ·Medicina ·Physica


Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Biologia&oldid=3826483"
Categoriae:
Categoriae celatae:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp