Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Мазмунга өтүү
Википедия
Издөө

Ворух

39°51,12′ с. ш. 70°34,37′ в. д.HGЯO
Википедия — ачык энциклопедия
Отурукташкан жай
Ворух
Герб
Герб
Өлкө[[ Тажикстан]] Тажикстан
РайонИсфара району
Координаттар39°51,12′ с. ш. 70°34,37′ в. д.HGЯO
Тарыхы жана Географиясы
Убакыт аралыгыUTC+5
Калкы
Расмий тилиТажик тили
Калкы45000 адамды
Улуттук курамыкыргыздар,тажиктер
Диний курамыИслам
Сандык идентификаторлор
Телефон коду+992 3462
Почта индекси735932
Автоунаа коду02
Викиказына түрмөгүндө:Ворух

Ворух (согд.Wārōx ;таж.Ворух) — Тоолуу айыл,Кыргызстандын аймагы менен курчалганТажикстандын эксклавы. Ворух - айылдык жамаат (таж.ҷамоат ), ТажикстандынСогд облусунун Исфара районунун курамына кирет. Калкы: 45000 адам , анын 99,99%тажиктер, 0,01%кыргыздар . Каравшин дарыясынын оң куймасыКшемыш дарыясында жайгашкан. Каравшин менен Ворухтун четинде, тажик-кыргыз чек арасында биригип, Кшемиш Исфара дарыясын түзөт.

Этимологиясы

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Чыгыш таануучу Лури П. Б. Согдий топоними ( согд.Wārōx ) башка ирандык тил боюнча * vāra - "сепил" дегенди түшүндүрүшү мүмкүн

Административдик бөлүнүү

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Төмөнкү махаллалар Ворухта жайгашкан (дарыянын төмөн жагында): Сари-Дашт, Тидон, Кучай-Боло, Сари-Курум, Гузар, Навабад, Кишлак, Майдан, Сари-Канда, Таги-Махалла, Калача, Точикон Санг- туда. Өз кезегинде, дээрлик бардык махаллалар чакан бөлүктөргө бөлүнөт, мисалы: Тидон - Кучай-Кози, Кучай-Шикори, Мугоки; Гузар - Гузардын өзүнө, Кучай-Кози, Заровон, Кодон жана башкалар.

Бир эле айылдын ичинде тажик тилинин эки башка диалектиси колдонулуп жатканы таң калтырат; темперамент, сүйлөө маданияты, жүрүм-турум жолу боюнча, ворухеттер тигил же бул адамды кайсы махалладан экендигин дароо аныктай алышат. Жогорку Ворухтар Гарм диалектисине жакын тилди, ал эми төмөнкүлөрү - Матча диалектине жакын тилди колдонушат ]

Тарыхы

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Ворухтун түндүк-батыш четинде, сайлардын каналдары кескен чөлдүү тоо этектеринин аймагында, жергиликтүү калкка "гури-муг" деген ат менен белгилүү болгон ири коргон бар жана Исламга чейинки мезгилдерге таандык. Мүрзөлөрдү казуу учурунда (Карабулак, Тураташ, Исфара, Ворух) кооздолгон чийилген кызыл-оймо идиштердин ири сериясы алынган . Ошондой эле Ворухта ислам окумуштуулары жана ыйык касиеттүү адамдар (Мазори Чимиргон, Мазори Балогардон ж.б.) көптөгөн сөөктөр (мазарлар) бар.

Топоними

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Кээ бир жерлердин атысогд тилинен келип чыккан, мисалы, Ровути Об, Ростровут (ровут - азыр колдонулбай калган сөз, ал "капчыгай" дегенди билдирет, тиешелүүлүгүнө жараша - Ровути Об - "суу бар капчыгай", ал эми Ростровут - "түз капчыгай").

Климаты

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Ворух жана ага жакын жайгашкан аймактар Исфара шаарына караганда кыйла нымдуу жана кыйла салкын. Ворухта бардык жер-жемиштер Исфара шаарына караганда эки жумадан кеч бышаары мүнөздүү .


Дагы караңыз

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Эскертмелер

[түзөтүү |булагын түзөтүү]

Адабият

[түзөтүү |булагын түзөтүү]
  • Варух // Большая советская энциклопедия : в 66 т. (65 т. и 1 доп.) / гл. ред. О. Ю. Шмидт. — М. : Советская энциклопедия, 1926—1947. — Т. 9. — Стб. 26.


 
ТажикстанИсфара районунун калктуу конуштары
Борбор шаарыИсфара
ШаарчаларыНефтиабад  •Нурафшан  •Шураб
Ворух жамаатыВорух  •Майдан  •Тидон
Күлканд жамаатыГулистан  •Күлканд  •Офтобру
Лаккон жамаатыДахана  •Лаккон
Навгилем жамаатыКүмбази  •Кушдевор  •Навгилем  •Офтобруй  •Шуртаңг
Сурх жамаатыСароб  •Сурх  • Чарбак
Ханабад жамаатыБаланд  •Заркух  •Зархок  •Ханабад  •Хушабад  •Яккачынар
Чилгазы жамаатыБогдори  •Чилгазы
Чоркух жамаатыСомониён  •Хожай-Аало  •Чоркух
Зумрад жамаатыЗумрадшах  •Калъачаи-Мазар  •Махпари  •Чордех  •Шахрак
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Ворух&oldid=472185" булагынан алынды
Категория:
Жашыруун категория:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp