Konin |
---|
 |
Konin |
Klassans bewoniethek |
---|
Gwlaskor: | |
Fylum: | |
Klass: | |
Urdh: | |
Teylu: | |
Kinda: | Oryctolagus
|
 |
Mappa gwandrans: rudh - teythyek, rudhwynn - komendys |
Ankonin pokonin europek (Oryctolagus cuniculus) ew ehen a gonin teythyek dhe Worenys Iberia (Spayn,Portyngal haFrynk soth-west). Komendys ve en efan dhe delleryow erel, gen sewyansow fest distruys dhe vewvaow leel. Bettegens em dh'y dhifygyans en y wandrans teythyek (kawsys gen an kleves myksomatosis ha kalicivirus, keffrys ha gorhelghya ha koll bewvaow) kawsyes difygyans en y breydhoryon, lynks Iberia (Lynx pardinus) ha'n er emperourethek spaynek (Aquila adalberti).
Ma an mantedhednow kottha a'n konin ow tedhya a'nOos Pleistocen (nanj ew 500 mil vledhen).
Hwarhes ew an konin (en hen Rom e'n kensa le) ha senjys ew rag boos hag avel eneval dov.
Drefen na dheu dhort Breten e'n kensa dalleth, nag eus henwyn teythyek enyethow keltek poSowsnek. Konin (poconey en Sowsnek) harabbit ew geryow chevisys. Konin ew an ger a-varra, ow hwarvos e'n kynsa termyn e'n 13ves kansvledhen ha kompla y grohen. Ma an term 'rabbit' ow kompla an yonkers. An ger konin a dheu dhortFrynkek Normanconnil, liesplekconiz. Kens hedna o anHen Grekaκύνικλος, ha'nLatincuniculus. Possybyl ew dhe κύνικλος dhos dhort an yeth Keltoiberek poBaskekunchi.
Aswonys ew an konin rag palas rosweythyow a dell, gelwys godehow konin. Ena ev a spen an brassa radn a'y termyn pan nag uji ow tebri. An yonkers ew genys dall ha divlew. Le ew an konin ages anskovarnek gen garrow berra. Hys an kowldevesik ew 40cm, ha'y boos tredh 1,200 ha 2,000g. Ma varyans meur en aga liwyow, bes gell-loos ew kebmyn. Ma anjeo ow triga en teyluyow bian a 2-10 e'n keth toll. Nag era anjei ow kwaya moy ages 500m dhort an goda. Ma an re gorow ow tiskwedhes lieswragieth. Hes degyans ew 30 dedh. Tednys enjei dhort anvrodn woja 18-25 dedh ha gara an goda. Tawesik yenjei herwydh usadow.
Bewva moyha gerys konines ew gwelstiryow gen argelyow pekar ha tell, keow, gwydhegi pokarrygi ogas dhe diredhow debri. Gwels ew an chifboos. Chif preydhoryon ewlewern, mustelidae pekar hakonaow gwydn,lovennanes,eres habargoses.
An konin ew an udnik ehen a effeythys gen myksomatosis, lesys genhwann po [[[moskito]]]s.
Ball ew konines enOstrali haMordir Nowydh. Komendys veu konines dheVreten Veur gen an Normanes. Myksomatosis a dheuth dhe Vreten Veur en 1953 ha tardhow a hwer en Breten Veur terweythyow, bes ma dhe'n kevradh marow leheys a 99% dhe 5%.
Krogen pedn konin europek
Konines du ew moy kebmyn lebma thew fowt a breydhoryon tir, pekar ha war enesow
Lymnans gen George Edward Lodge,Maternal Instinct (c.1898).
Aswaow dhe woda konines
Konin ladhys gen konna gwydn
Konin effeythys gen myksomatosis
{
Ma an erthygel ma usya anFurv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.