Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Here naverokê

zevî

Ji Wîkîferhengê

Binêre herwiha:zêvîûzevi

Kurmancî

[biguhêre]

Bilêvkirin

[biguhêre]

IPA^(kilîd):/zɛˈviː/
Deng (Bidlîs)^ⓘ
Kîtekirin: ze·vî

Navdêr

[biguhêre]

Tewandinazevî
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zevî	zevî
Îzafe	zeviya	zeviyên
Çemandî	zeviyê	zeviyan
Nîşandera çemandî	wêzeviyê	wanzeviyan
Bangkirin	zeviyê	zeviyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zeviyek	zeviyin
Îzafe	zeviyeke	zeviyine
Çemandî	zeviyekê	zeviyinan

zevîmê

(çandinî)erdêçandinê,
axa kudexlûdan (genim /ceh ûhwd) lê têçandin:
zeviyekeçandî,zeviyekekêlayî,zeviyekedirûyî /dirûtî
- Adar go: - Dilê min mêrg û zevî
  Xezalê, canê, kuda direvî...
  Hergê bilbilî, ez - gula kezî,
  Gulê dihêlî, kuda dibezî... — (Fêrîkê Ûsiv:Dengê Şero)
(biberfirehkirinê)erd,ax,zemîn,telan
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bi alfabeyên din

[biguhêre]

Herwiha

[biguhêre]

zêvî
(Reşwî)zevi

Jiproto-hindûewropî*dʰéǵʰōm(“ax, erd”). Hevreha soranîزه‌وی‎(zewî),kurdiya başûrîzeẅi, hewramîzemîn, farisî berêزمی‎‎(zemî) û nihaزمین‎(zemîn), pehlewîzemîg, osetîзӕхх (zæxx), avestayî𐬰𐬆𐬨‎ (zəm) û𐬰𐬃‎ (zā̊), sanskrîtîज्मः (jmáḥ) ûक्षम् (kṣám), latviyayîzeme, lîtwanîžẽmė, çekîzemě, slovakîzem, polonîziemia, bulgarîземя́ (zemyá) rûsîземля́ (zemlyá), latînîhumus, yûnaniya kevnχθών (khthṓn), toxarî Bkeṃ, toxarîtkaṃ, hîtîtî𒋼𒂊𒃷 (te-e-kán /tēkan/), albanîdhe.Cotrehêzemîn.

Ji heman rehî herwiha peyvaproto-hindûewropî *ǵʰm̥mṓ (mirov, mêr, "axî, kesên ji axê çêbûyî") ku serekaniya peyvên bi wateyamirov yanmêr yên hinek zimanên hindûewropî ye, bo nimûne: latînîhemō ûhomō (bidin ber latînîhumus ankuax, zevî, erd), lîtwaniya kevnžmuõ û lîtwaniya nûžmogùs, inglîziya kevnguma.

Bodiyardeya çêkirina peyvên bi wateyamêr, mirov ji peyvên bi wateyaax, erd bidin ber îbranîאדם (adám:mêr,mirov,benîadem,ademîzad) ûאדמה (adamá:ax,erd, zevî).

Çavkanî:

Chyet, Michael L. (2003):Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî,Yale University Press.
Horn, Paul. (1893):Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
Kloekhorst, Alwin (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill.
Lubotsky, Alexander.Indo-Aryan inherited lexicon.University of Leiden.
The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî):http://starling.rinet.ru/
Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em