Binêre herwiha: şar sar
tişta/êpileya germaya wînizm Zivistansar e lê havîn germ e. Berfsar e lê agir kel e. Da 'etaya padişahan bê hed û ijmar-i bit — (Melayê Cizîrî Dîwana Melayê Cizirî ~1640 ) proto-hindûewropî gel- / *gol - ("sar, sar bûn") (di zimanên arî de k/g yaproto-hindûewropî s ûl diber )
proto-îranî avestayî :ser'te - ("sar")pehlewî :serd - ("sar")partî :s'rd - ("sar")sogdî :s'rt - ("sar")farisî :serd ("sar")belûçî :sert ("sar")osetî :seld ("sar")kurmancî :sar ("sar")soranî :sard ("sar")hewramî :serd ("sar")zazakî :serd ("sar")latînî :gelū ("sar")almanî :kalt ("sar")îngilîzî :cold ("sar")
Afrîkansî :koud → af Albanî :ftohtë → sq Almanî :kalt → de Amharî :ቀዝቃዛ ( ḳäzḳaza ) Andî :содо Aromanî :aratsi aratse Asamî :চেঁচা ( sẽsa ) ,ঠাণ্ডা ( thanda ) ,শীতল ( xitol ) Astûrî :fríu → ast Aynuyî :ヤㇺ ( yam ) Azerî :soyuq → az Baskî :hotz Başkîrî :һыуыҡ ( hïwïq ) Bayerî :koid Belarusî :хало́дны → be ( xalódny ) ,зі́мні ( zímni ) Bengalî :ঠান্ডা ( ṭhanḍa ) ,শীত → bn ( śit ) ,শৈত্য → bn ( śoitjô ) ,হৈম → bn ( hoim ) Bretonî :yen → br Bruneyî :sajuk Bulgarî :студе́н → bg ( studén ) Burmayî :အေး → my ( e: ) ,ချမ်း → my ( hkyam: ) Conxayî :ཁོད་སི་སི། ( khod si si ) Çamicuroyî :me'sawa Çeçenî :шийла ( šīla ) Çekî :studený → cs ,chladný → cs Çerokî :ᎤᏴᏜ ( uyvdla ) Çîçewayî :zizira Çînî :Kantonî :凍 ( dung3 ) Dunganî :лын ( lɨn ) ,бин ( bin ) ,хан ( han ) Mandarînî :冷 → zh ( lěng ) ,寒 → zh ( hán ) Minnanî :冷 ( léng ) Wuyî :冷 ( lan ) Çuvaşî :сивӗ ( sivĕ ) Danmarkî :kold → da Endonezyayî :dingin → id Erebî :بَارِد ( bārid ) Erebiya misrî :برد ( bard ) Ermenî :սառը → hy ( saṙə ) ,պաղ → hy ( paġ ) Esperantoyî :malvarma Estonî :külm → et Evenî :гилси ( gilsi ) Evenkî :иӈинипчу ( iŋiņipçu ) Farisî :سرد → fa ( sard ) Ferî :kaldur → fo ,kølin Fîjî :batabata → fj Fînî :kylmä → fi Fransî :froid → fr Friyolî :frêt frêd Frîsî :ferkâldzjen kjeld kâld → fy Gaelîka skotî :fuar Galîsî :frío → gl Gotî :𐌺𐌰𐌻𐌳𐍃 ( kalds ) Gujaratî :ઠંડું ( ṭhaṇḍũ ) Gurcî :ცივი ( civi ) Guwaranî :ro'y Haîtî :frèt Hawayî :anu anuanu koʻekoʻe huʻihuʻi Hawsayî :sansanya Higaononî :matino Hindî :ठंडा → hi ( ṭhaṇḍā ) ,शीत → hi ( śīt ) ,शीतल → hi ( śītal ) ,हिम → hi ( him ) ,सर्द → hi ( sard ) Holendî :koud → nl ,fris → nl ,koel → nl Îbranî :קַר → he ( kar ) ,צוֹנֵן ( tsonén ) Îdoyî :kolda → io Îlokanoyî :ék Îngilîziya kevn :ċeald Îngilîzî :cold → en Îngriyî :kylmä Îngûşî :шийла ( šīla ) Înterlîngua :frigide Îrlendî :fuar dearóil Îrlendiya kevn :úar Îstriyotî :frido Îşkaşimiyî :سرد ( sard ) Îtalî :freddo → it ,gelato → it ,gelido → it Îzlendî :kaldur → is Japonî :冷たい → ja ( つめたい, tsumetai ) ,寒い → ja ( さむい, samui ) Javayiya kevn :aḍom Javayî :adhem → jv Kalalîsûtî :nillertoq Kaloyî :barojil Kannadayî :ತಣ್ಣನೆಯ → kn ( taṇṇaneya ) Kapampanganî :dimla Kapverdî :friu Katalanî :fred → ca Keçwayî :qasa ciri gasa chiri Kirgizî :салкын → ky ( salkın ) ,суук → ky ( suuk ) Kîngalî :සීතල → si ( sītala ) Koreyî :찬 → ko ( chan ) ,차다 → ko ( chada ) ,춥다 → ko ( chupda ) Ladînoyî :frio yelado kalade Latgalî :solts soltons Latînî :algidus frigidus → la Latviyayî :auksts salts → lv Lawsî :ໜາວ ( nāo ) Lîtwanî :šaltas → lt Lombardî :fredd fregg Luksembûrgî :kal Mòçenoyî :khòlt Maguindanaoyî :matengaw Makedonî :сту́ден → mk ( stúden ) ,ла́ден ( láden ) Malayalamî :തണുത്ത ( taṇutta ) ,ശീത → ml ( śīta ) Malezî :sejuk → ms Maltayî :kiesaħ Mançûyî :ᠪᡝᡳᡴᡠᠸᡝᠨ ( beikuwen ) ,ᡧᠠᡥᡡᡵᡠᠨ ( šahūrun ) Maorî :kōpeke mātao hōtoke māeke makariri anu anuanutanga Maranaoyî :matenggaw Maratî :थंड ( thaṇḍa ) Mecarî :hideg → hu Mîrandî :friu Mongolî :хүйтэн → mn ( hüjten ) ,хөндий → mn ( höndij ) Nanayî :гичиси Napolîtanî :friddo Navajoyî :hakʼaz sikʼaz Nepalî :चिसो ( ciso ) ,ठण्डा ( ṭhaṇḍā ) Nîvxî :тивдь ( tivd̦ ) Normandî :fraid Norwecî :kald → no Ohloniya bakur :káw̄i' Okînawanî :ふぃじゅるさん ( fijurusan ) ,ふぃーさん ( fīsan ) Oksîtanî :freid → oc ,fred → oc ,freg → oc Oriyayî :ଶୀତଳ → or ( śītôḷô ) Osetî :уазал ( wazal ) Oygurî :سوغۇق ( soghuq ) Ozbekî :sovuq → uz Papyamentoyî :fríu Pelayî :kjaʔ³¹ Peştûyî :سوړ → ps ( soṛ ) Piedmontîsî :frèid Pîttcantcatcarayî :wari Plodîşî :kolt Polonî :zimny → pl Portugalî :frio → pt ,gelado → pt Puncabî :ਠਂਡਾ ( ṭhaṇḍā ) Qazaxî :салқын ( salqyn ) ,суық ( suyq ) Rapanuyî :takeo Romancî :fraid Romanî :śilalo Romanyayî :rece → ro Rusî :холо́дный → ru ( xolódnyj ) ,студёный → ru ( studjónyj ) Samoayî :maalili Samogîtî :šalts Sanskrîtî :शीत → sa ( śīta ) Santalî :ᱥᱤᱛᱳᱞ ( sitol ) Sardînî :fríghidu Sebwanoyî :bugnaw Sicîlî :friddu → scn Sirboxirwatî :Kirîlî:хла́дан сту̀ден Latînî:hládan → sh ,stùden → sh Skotî :cauld Slaviya kevn :хладьнъ ( xladĭnŭ ) Slovakî :studený chladný Slovenî :mrzel → sl ,hladen → sl Somalî :qabow Sorbî:Sorbiya jêrîn :zymny Sorbiya jorîn :zymny → hsb ,chłódny Spanî :frío → es Sundanî :tiis Swahîlî :baridi → sw Swêdî :kall → sv ,frusen → sv Şîngazîcayî :-a ɓariɗi Tacikî :хунук → tg ( xunuk ) Tagalogî :lamig Tamîlî :குளுழு ( kuḷuḻu ) ,பணி → ta ( paṇi ) Tarantinoyî :fridde Tarifitî :asemmiḍ n Tayî :เย็น → th ( yen ) ,หนาว → th Telûgûyî :శీతల ( śītala ) ,చల్లని → te ( callani ) Teteriya krîmî :suvuq Teterî :салкын ( salkın ) Tetûmî :malirin Tirkî :soğuk → tr Tirkmenî :sowuk Tîbetî :གྲང་མོ། ( grang mo ) Tongî :mokomoko Toxarî B :krośce Tupînambayî :ro'y Tuvanî :соок ( sook ) Udî :ми ( mi ) Udmurtî :кезьыт ( kezʹyt ) Urdûyî :ٹھنڈا → ur ( ṭhaṇḍā ) Ûkraynî :холо́дний → uk ( xolódnyj ) ,зи́мний ( zýmnyj ) Venîsî :fredo → vec ,fret → vec Viyetnamî :lạnh → vi (冷 lạnh lẽo → vi ,nguội → vi Volapûkî :koldik → vo Weylsî :oer → cy Ximêrî :រងា → km ( rɔngiə ) ,ត្រជាក់ → km ( trɑcĕək ) Yagnobî :сорт Yidîşî :קאַלט ( kalt ) Yûnanî :κρύος → el ( krýos ) Kevn:ψυχρός ( psukhrós ) Zêlandî :waerm
Binêre herwiha:şar