da
- Demamirovtiştek dike ji bo ku tiştekdin çêbe.
- Hevmane:ji bo ku,daku
- (...) nîvê şevê ye, rabe û razê.Da tu sibê zû rabî, delaliya min." — (Sîma Semend, Xezal, WeşanênNûdem, 1996)
Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
da
- Guhartoyeke de.
- di ... da
da
- Dema borî yadan.
- Min pertûka xweda wê.
- Karwanda çîte bazarî.
da
- kurtkirina navê dayik.
- Da! ûda! ka tu?
da (cureyê peyvê?)
- (Badînan)Dema bihûrî adê (bêjoka bo dema bê),biramanademaniha amercî.
- Ezda bikim (Min dê bikira)
- Emda genimî çinîn (Em dê genimî biçiniyana)
- Her bi küseletîda min kete jin û paşî da min wergêrrîte rengê dêwan.
- Jiyana wan ser tîcaretê bî, ser hatin û çûnê bî,da çin bû xêr bajêr,da hinde tiştan bin wêrê, ûda hinde tiştan bizivirrîninve.
Unger, Christopher, 2012, Badini Kurdish modal particles dê and da: procedural semantics and language variation
da
- Xwedîtî nîşan dide lê piranî ji bo diyarkirina çawaniya hejmarî tê bikaranîn.
la glasoda vino ―qedehekê şerab
kilogramoda viando ―kîloyeke goşt
grupoda homoj ―komeke mirovan
skatoloda ĉokolado ―qûtiyeke çîqolata
da
- deh
Hejmarên sade yên talişî
da
- li
O şimdi odada. ―Ew vê gavê li menzelê ye.
Sokakta, çocuklarla beraber. ―Li kuçeyê li gel zarokan e.
- jî
Oda insan. ―Ew jî mirov e.
