Agir agir nêr
Germahî ûronahiya kupeyda dibe dema tiştekdişewite ankudisuje .Agir tiştek talûke ye.
Kuçk yanargûn yantebax .Çayekê dane seragirî .
Şewat ,bûyera şewitîna ankusotina tiştekî.Tevaya mala wan diagirî de şewitî.
Berdana fîşekan yantopan .coş ,coşdarî ,enerjî Agirê dilê min.
ta ,tagerm Ji* adir , jiproto-hindûewropî *h₁eh₂ter- ( “ agir ” ) . Hevreha soranîئاگر ( agir ) , hewramîayir ,awir ,ar ,êr , zazakîadir , farisîآذر ( azer ) /آدر ( ader ) ûآتش (ateş), tacikîозар (ozar), pertî𐭀𐭕𐭓𐭅 (adur), pehlewî𐭠𐭲𐭥𐭥𐭩 (atur), hexamenişî𐎠𐎫𐎼 ( ātar- ) ,𐎠𐎫𐎼 ( ātr- ) , medî𐎠𐎫𐎼 (*ātr-),𐎠𐎰𐎼 (*āθr-), avestayî𐬁𐬙𐬀𐬭𐬱 ( aterş ) , lurîteş , osetîарт (art) , peştûyîاور ( اvr ) (or), sanskrîtîअथर्वन् ( athervan ) , ermenîայրեմ ( ayrem ,“ sotin ” ) , sirbîва̏тра (vatra: agir), çekîvatra , albanîvatër , îrlendîáith , weylsîodyn , umbriyayîatru , latînîāter (reş, tarî). Bo guherrîna d>g bide berجگە ( cige ) ,digan .
Ev peyv jizimanên îranî bi berfirehî ketiye zimanêntirkîkî û cihê peyva[skrîpt hewce ye] ( ot ,“ agir ” ) ya tirkiya kevn girtiye yan jî li gel wê tê bikaranîn: osmanîآتش ( âteş ) ûآذر ( âzer ) , tirkîateş ("od " ya tirkiya xwemalî hema-hema êdî qet nayê bikaranîn), azerîatəş (li gelod ya esil-tirkîkî ), ozbekîotash (li geloʻt ya xwemalî), kirgîzîаташ (ataş - li gelот /ot/ ya xwemalî).
Ji bilî zimanêntirkîkî , heman peyv herwiha ketiye ermenî (աթաշ ( atʻaš /atʿaş/ ) ) û gelek zimanên Hindistan û Pakistanê jî: ûrdûyîآتش ( atiş ) , hindîआतिश ( atiş ) ...
Abxazî :амца ( āmcā ) Açehî :apuy Açeyî :tata Adîgeyî :машӏо ( māṣ̂o ) Afarî :gira Afrîkansî :vuur → af Akadî :𒉈 m ( išātu ) Akanî :ogya ,egya Aklanon :kaeayo Albanî :zjarr → sq n Almaniya bilind a kevn :fiur Almaniya navendî ya rojhilat :Feier Almaniya Pennsylvania :Feier Almanî :Feuer → de nt Elmanîşî :Füür nt Altayiya başûrî :от ( ot ) Amanayé :tata Amayî :ta Amharî :እሳት n ( ʾəsat ) ,ቃጥሎ ( ḳaṭlo ) Amîs :namal Amondawayî :tata Andî :цӏа Angaatahayî :sisɨha Anuta :api Apalayî :apoto Apiaká :tata Aragonî :fuego Aramî :Îbranî:נורא m ( nūrā’ ) Siryanî:ܢܘܪܐ m ( nūrā’ ) Arawak :ikihi Arçî :оцӏ Argobbayî :ኢሳት ( isat ) Aromanî :foc Arrernteyiya rojavayî :ure Asamî :জুই ( zui ) Asî :kayado Astûrî :fueu → ast n ,llume n Aukanî :faya Avarî :цӏа ( c̣a ) Avestayî :𐬁𐬙𐬀𐬭 ( ātar ) Awadhî :आगि ( āgi ) Aymarayî :nina → ay Aynuyî :アペ ( ape ) Azerî :od → az ,atəş → az Badagayî :ಕಿಚ್ಚು Bahnarî :ŭnh Bai:Bayiya başûrî :xui³³ Bakungî :apuy Balantak :apu Balînî :api Baskî :su → eu Başkîrî :ут ( ut ) Batakiya karo :api Kashmiri:Keşmîrî :اۆگُن ( ogun ) Keşmîrî :ऒगुन ( ogun ) Bataktobayî :api Batsbî :წე ( c̣e ) Bau bidayuh :apuy Baureyî :yaki Belarusî :аго́нь n ( ahónʹ ) Belûçî :آس ( ás ) ,آچ ( ác ) Bengalî :আগুন → bn ( agun ) ,অগ্নি → bn ( ôgni ) Bîkoliya naverast :kalayo Bojpûrî :आगि ( āgi ) ,भउर ( bhaur ) Bonanî :xal Bororoyî :joru Bretonî :tan → br n Bruneyî :api Bruyiya rojhilatî :ũih Buduxî :цӏа ( cʼa ) Bugî :api Bukidnon manoboyiya rojavayî :hapuy Bulgarî :о́гън → bg n ( ógǎn ) Burmayî :မီး → my ( mi: ) ,တေဇော → my ( tejau: ) Buryatî :гал ( gal ) Buyî :fix Conxayî :མེ ( me ) Çamicuroyî :kajchi Çamoroyî :guafi Çaxatayî :اوت ( ōt ) Cham:Çamiya rojhilatî :ꨀꨚꨶꨬ ( apwei ) ,ꨚꨶꨬ ( pwei ) Çeçenî :цӏе ( c̣e ) Çekî :oheň → cs n ,hoření → cs nt Çepangî :म्हेः Çerokî :ᎠᏥᎳ → chr ( atsila ) ,ᎦᎵᎬ ( galigv ) Çeyenî :ho'ësta Çîçewayî :moto Çîkasawî :lowak Çînî :Kantonî :火 ( fo2 ) Dunganî :хуә ( huə ) Hakkayî :火 ( fó ) Mandarînî :火 → zh ( huǒ ) Min dongî :火 ( huōi ) Minnanî :火 → zh-min-nan ( hóe, hé ) Wuyî :火 Çukçî :йынйын ( jynjyn ) Çuvaşî :вут ( vut ) ,ҫулӑм ( śulăm ) Dalmatî :fuc n Danmarkî :ild → da g Daurî :galy Divehî :އަލިފާން ( alifān̊ ) Dogriyî :अग्ग ( agg ) Dolganî :уот ( uot ) Dongşîangî :khan Drungî :tvmi Duunî :sa Elfdalî :jäld n Emilî :fûg n Endonezyayî :api → id Engayî :ita Erebî :نَار → ar m ( nār ) Erebiya misrî :نار m ( nar ) Erebiya kendavî :نار m ( nār ) Erebiya hîcazî :نار m ( nār ) Erebiya başûrê şamê :نار m ( nār ) Erebiya fasî :عافية m ( ʕāfya ) ,نار m ( nār ) Ermenî :հուր → hy ( hur ) ,կրակ → hy ( krak ) Erzayî :тол ( tol ) Esperantoyî :fajro → eo Estonî :tuli → et Etiyopiya klasîk :እሳት ( ʾəsat ) Etrûskî :𐌅𐌄𐌓𐌔𐌄 ( verse ) Evenî :тог ( tog ) Evenkî :того ( togo ) Extremaduranî :huegu Falayî :fogu n Farefareyî :bugum Farisî :آتش → fa ( âtaš ) ,آذر → fa ( âzar ) Farisiya navîn :𐭭𐭥𐭥𐭠 ( nʿʿʾ /ādur/ ) Farisiya kevn :[skrîpt hewce ye] tneg( ātar ) Fatalukuyî :aca Fenîkî :𐤀𐤎 ( ʾs ) Ferî :eldur → fo n Fîjî :buka Fînî :tuli → fi Frankoprovansî :fuè n Fransî :feu → fr n Fransiya kevn :fu n ,feu n Fransiya navîn :feu n Friyolî :fûc n Frîsiya bakur :ial nt Frîsiya saterlandî :Fjuur nt Frîsî :fjoer → fy nt Gaelîka skotî :teine n Gagawzî :ateş Galîsî :lume → gl n ,fogo → gl n Gotî :𐍆𐍉𐌽 nt ( fōn ) Gujaratî :આગ m ( āga ) Gurcî :ცეცხლი ( cecxli ) ,ალი → ka ( ali ) Guwaranî :tata Haîtî :dife Harsusiyî :śeweṭ Hawayî :ahi Hawsayî :wuta → ha Hindî :आग → hi m ( āg ) ,अग्नि → hi n ( agni ) ,आतिश → hi m ( ātiś ) ,जलन → hi m ( jalan ) ,अगनी → hi m ( agnī ) ,अगन → hi n ( agan ) ,आगि → hi m ( āgi ) ,शोला → hi n ( śolā ) Hîlîgaynonî :kalayo Hîtîtî :𒉺𒀪𒄯 nt ( paḫḫur ) Hmongî :hluav taws Holendî :vuur → nl nt Hreyî :ùnh Hunsrikî :Feier nt ,fayer Iriga bikolanoyî :kalayō Isanî :ไฟ Îbanî :api Îbranî :אֵשׁ → he m ( esh ) Îdoyî :fairo → io Îgboyî :ọku Îlokanoyî :apoy Îngilîziya kevn :fȳr nt ,ǣled n ,ād n ,āl → ang nt Îngilîzî :fire → en Îngûşî :цӏи ( c̣i ) Înterlîngua :foco ,incendio → ia Înuîtî :ᐃᑯᒪ Îranunî :apui Îrlendî :tine n Îrlendiya kevn :teine n Îstriyotî :fògo n Îstro-romanyayî :foc n Îtalî :fuoco → it n Îtelmenî :химԓх Îu mienî :douz Îzlendî :eldur → is n ,bál → is nt Japoniya kevn :火 ( ひ, pi2 ) Japonî :火 → ja ( ひ, hi ) Jarayî :apui Javayiya kevn :agni Javayî :ꦒꦼꦤꦶ → jv ,ꦭꦠꦸ → jv K'içe' :q’aq’ Kabardî :мафӏэ ( māf̣ă ) Kalalîsûtî :inneq Kalmîkî :һал ( hal ) Kamasauyî :wase Kambaatayî :gira Kanelayî :cuhy Kannadayî :ಬೆಂಕಿ → kn ( beṅki ) ,ಅಗ್ನಿ → kn ( agni ) ,ಕಿಚ್ಚು → kn ( kiccu ) Kanuriyî :kánnu Karaçay-balkarî :от Karakalpakî :ot Karelî :tuli Kaşûbî :òdżin n Katalanî :foc → ca n Katawbayî :impi Katuyiya rojhilatî :óih Kayingangî :pĩ Keçwayî :nina → qu Kelabît bariyoyî :apuy Ketî :бо’к ( boˀk ) Kinaray-ayî :kalayo Kirgizî :от → ky ( ot ) Kitemboyî :muliro Kîkûyûyî :mwaki 1 Kîlîvîlayî :kova Kîngalî :ගින්න ( ginna ) ,අග්නිය ( agniya ) ,කර්කය ( karkaya ) ,කෘශානුව ( kr̥śānuwa ) ,පාථය ( pāthaya ) Komançî :kuuna Komî-zîriyî :тылкӧрт ( tylkört ) Koreyî :불 → ko ( bul ) Kornî :tan n Korsîkayî :focu → co n Kreyoliya fransî ya karipúna :djife Kreyoliya guinea-bissau :fugu Kreyoliya portugalî ya korlai :fog Kristangî :fogu Krî :ᐃᔥᑯᑌᐤ ( ishkotew ) Kumikî :от ( ot ) Ladînî :fech ,fesc Lampungî :apuy Latgalî :guņs m Latînî :ignis → la n ,focus n ,flamma → la m Latviyayî :uguns → lv m ,guns → lv m Lawa:Lawayiya rojhilatî :งอ ( ngoa ) Lawayiya rojavayî :งอ ( ngoa ) Lawsî :ໄຟ → lo ( fai ) Lazî :დაჩხირი ( dačxiri ) Lepçayî :ᰕᰧ ( mi ) Lezgînî :цӏай ( c̣aj ) Limbuyî :ᤔᤡ ( mi ) Lingalayî :mɔ̌tɔ 9 an 10 Lîgûrî :feugu n Lîmbûrgî :vuur → li nt Lîtwanî :ugnis → lt m Lîvonî :tuļ Lombardî :foeugh n Lueyî :ᦺᦝ ( fay ) Luksembûrgî :Feier → lb nt Lundayehî :afui Luşûtsîdî :hud Mòçenoyî :vaier nt Madurayî :apoy Magahî :𑂄𑂏𑂱 ( āgi ) Maguindanaoyî :apuy Maithilî :आगि Makanîzî :fogo Makasaeyî :ata Makasarî :pepe Makedonî :оган n ( ogan ) Makyaniya rojava :ipi Malagasî :afo → mg Malayalamî :തീ → ml ( tī ) ,അഗ്നി → ml ( agni ) Maleku jaikayî :kúe Malezî :api → ms ,pawaka → ms Maltayî :nar m Mançûyî :ᡨᡠᠸᠠ ( tuwa ) Mandarî :api Mangghuerî :ghar Manipurî :ꯃꯩ Manksî :çhenney n Mansî :уля ( ulâ ) ,на̄й ( nāj ) Maorî :ahi → mi Mapuçî :kütral ,kvxal Maranaoyî :apoy Maratî :अग्नि n ( agni ) Marî:Mariya rojhilatî :тул Marşalî :kijeek Mayayiya yukatekî :kʼaʼajaleʼ ,kʼáakʼ Mazenderanî :تش ( taš ) Mbya guaraniyî :tata Mecarî :tűz → hu Megleno-romanyayî :foc Megrelî :დაჩხირი ( dačxiri ) Melanauyiya navendî :apui Mentawaî :api Miskitoyî :pata Misrî : (sḏt m ), (ḫt m ), (nsrt m )Mizoyî :mei Mînangkabawî :api Mîrandî :fuogo n Mohegan-pequotî :yoht Mokşayî :тол ( tol ) Mongghulî :ghal Mongolî :гал → mn ( gal ) Monî :ဗမတ် ( kəmot ) Moreyî :bùgúm Mulamî :fi¹ ,fai¹ Munjî :yūr Muongî :cúi Murikî (Gîneya nû) :auur Mwanî :moto Nafaanrayî :kanhun Nahuatl:Naharî :tletl Klasîk:tletl Nahwatliya klasîk :tletl Nanayî :тава Nanticokeyî :tunt Napolîtanî :fuoco n Navajoyî :kǫʼ Naxî :mi Nedersaksî :Füer → nds Nenetsiya tundra :ту Nepalî :आगो → ne ( āgo ) Newarî :मि ( mi ) Ngajuyî :apuy Nganasanî :туй Ngarrindjerî :keni Nîvxî :тʼуғр̌ ( tʼuꜧř ) Nkonyayî :ogya Nogayî :от ( ot ) Norsiya kevn :eldr n Norwecî :Norweciya bokmålî :ild → no n Norweciya nînorskî :eld n Ojibweyî :zaka'igewin ,ishkode Oksîtaniya kevn :fuoc Oksîtanî :fuòc → oc n ,huec → oc n Oriyayî :ଅଗ୍ନି → or ( ôgni ) Oromoyî :abidda ,ibidda Osetî :арт ( art ) Osmanî :آتش ( ateş ) ,نار ( nar ) ,آذر ( azer ) ,اود ( od ) Oygurî :ئوت ( ot ) Ozbekî :oʻt → uz ,otash → uz Pa'o karen :မေး Pacohî :uih Palawî :ngau ,seseb Palî :aggi n Palueyî :abi Paraçî :âṛ Paumarî :siho Pelayî :mi³¹ Peştûyî :اور → ps n ( or ) Piedmontîsî :feugh n ,feu n Pîpîlî :tit Pîttcantcatcarayî :waṟu Plodîşî :Fia nt Polabî :viďėn Polonî :ogień → pl n Portugalî :fogo → pt n Prusiya kevn :panno ,ugnis m Pumpokolî :buč Puncabî :ਅੱਗ → pa m ( agga ) ,ਅਗਨ → pa n ( agan ) Puyumayî :apue ,asi Qazaxî :от ( ot ) Qiptî :ⲭⲣⲱⲙ n ( khrōm ) ,ⲥⲁϯ m ( sati ) ,ⲕⲣⲱⲙ n ( krōm ) ,ⲥⲁⲧⲉ m ( sate ) Rajasthanî :अगनी ,अगन Rapanuyî :ahi Rohingyayî :ooin Romagnolî :fug n Romancî :fieu n ,fö n ,fiug n Romanî :jag m Romanyayî :foc → ro nt Rusî :ого́нь → ru n ( ogónʹ ) Rusînî :оге́нь n ( ohénʹ ) ,ва́тра m ( vátra ) S'gaw karenî :မ့ၣ် ( maỳ ) ,မ့ၣ်အူ ( maỳ ʼoo ) Saanîçî :ĆOḰEȽ ,SĆEḰEU¸SE¸ Saekî :วี๊ Sahoyî :gira Sama: Samî:Samiya înarî :tullâ Samiya kildînî :то̄лл ( tōll ) Samiya lule :dållå Samiya bakurî :dolla Samiya skoltî :toll Samiya başûr :dålle Samoayî :afi → sm Samogîtî :ognės m Samoyî :dolo Sangoyî :wâ → sg Sanskrîtî :अग्नि → sa n ( agni ) ,भारत → sa n ( bhārata ) ,पृथु → sa n ( pṛthu ) ,हरि → sa ( hari ) ,यज्ञ → sa n ( yajña ) ,तीर्थ → sa nt ( tīrtha ) ,सरल → sa n ( sarala ) Santalî :ᱥᱮᱝᱜᱮᱞ ( seṅgel ) Sardînî :fócu n ,focu ,fogu Sarikolî :yuc Sasakî :api Sebwanoyî :kalayo Sedangî :on Sicîlî :focu → scn ,focu → scn n Sidamoyî :gira Sindhî :باھِ m ( bāhi ) Sirananî :faya Sirboxirwatî :Kirîlî:ватра m ,огањ n Latînî:vatra → sh m ,oganj → sh n Sivandî :ūīr Sîlhetî :ꠀꠉꠥꠁꠘ ( aguin ) Skotî :fire Slaviya kevn :Kirîlî:огнь n ( ognĭ ) Glagolîtîk:ⱁⰳⱀⱐ n ( ognĭ ) Slaviya rojavayî ya kevn :огнь n ( ognĭ ) Slovakî :oheň → sk n Slovenî :ogenj → sl n Somalî :dab → so n Soqotrî :ڛياط ( ŝiyáṭ ) Sorbî:Sorbiya jêrîn :wogeń n Sorbiya jorîn :woheń n Sotoyiya başûr :mollo Spanî :fuego → es n ,incendio → es n Sundanî :seuneu Sûmerî :𒉈 ( NE ) Svanî :ლემესგ ( lemesg ) Swahîlî :moto → sw Swêdî :eld → sv g ,brand → sv g Şanî :ၽႆး ( pháy ) ,ၾႆး ( fáy ) Şerpayî :མེ Şonayî :moto Şorî :от ( ot ) Şughnî :йоц ( yōc ) Tàyî :fầy Tabasaranî :цӏа ( c̣a ) Tacikî :оташ → tg ( otaš ) Tae' :api Tagalogî :apoy → tl Tahîtî :auahi Tajioyî :api Talişî :آرا ( ârâ ) Tamîlî :நெருப்பு ( neruppu ) ,தீ ( tī ) Taosî :phà’áne Tarantinoyî :fuèche n Tarifitî :timessi m Tausugî :api ,kayu Tay dam :ꪼꪡ Tayiya bakurî :ᨼᩱ Tayî :ไฟ → th ( fai ) Tayî nüa :ᥜᥭᥰ ( fäy ) Telûgûyî :అగ్ని → te ( agni ) Temazîxtiya atlasa navendî :ⴰⴼⴰ n ( afa ) ,ⵜⵉⵎⵙⵙⵉ m ( timssi ) Ter samî :toll Ternateyî :uku Teteriya krîmî :ot Teterî :ут → tt ( ut ) ,ялкын → tt ( yalkın ) Tetûmî :ahi Tidoreyî :uku Tigrînî :ሓዊ ( ḥawi ) ,ባርዕ ( barʿ ) Tirkî :ateş → tr ,od → tr Tirkmenî :ot Tîbetî :མེ ( me ) Tlingitî :xh'aan Tokelawî :afi Tokpisinî :paia → tpi Tongî :afi Torangî :fieuy Toxarî A :por Toxarî B :puwar Tswanayî :molelo → tn Tuaregî :temse m Tumbukayî :moto Tuvanî :от ( ot ) Tûpiya kevn :atá Tzotzîlî :kʼokʼ Udmurtî :тыл ( tyl ) Ugarîtî :𐎛𐎌𐎚 ( ỉšt ) Urdûyî :آگ → ur m ( āg ) ,آتش → ur m ( ātiś ) ,اگنی ( agní ) Ûkraynî :вого́нь → uk n ( vohónʹ ) ,ва́тра → uk m ( vátra ) Vaghrî :અગ્ગ ( agg ) Venîsî :fogo → vec n Vepsî :tuli Viyetnamî :lửa → vi Volapûkî :fil → vo Voroyî :tuli Votî :tuli Vuresî :ev Walonî :feu → wa n Wappoyî :hél Warayî :kalayo Weylsî :tân → cy n ,ufel n Wîlamowî :faojer nt Wolofî :safara → wo ,sawara → wo Xakasî :от ( ot ) Ximêrî :ភ្លើង → km ( pləəng ) ,អគ្គិ → km ( ʼɑkkiʼ ) Xosayî :umlilo 3 an 4 Yagnobî :олов Yakanî :ebbut Yakutî :уот ( uot ) Yamanayî :puSak ,pušaki Yazghulamî :yec Yidghayî :yūṛ Yidîşî :פֿײַער n an nt ( fayer ) Yiyiya siçuwayî :ꃆꄔ Yorubayî :iná Yukaghiriya bakurî :лачил ( lațil ) Yupîkiya navendî :keneq Yûnanî :φωτιά → el m ( fotiá ) Kevn:πῦρ nt ( pûr ) Zêlandî :vier nt Zhuangî :feiz Zouyî :mei Zuluyî :umlilo 3 an 4 ǃKungî :daá ǃXóõ :ǀʻàã
agir
kirin xebitîn ,xebat kirintesîr lê kirin