Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Here naverokê
WîkîpediyaEnsîklopediya azad
Lêgerîn

Kartaca

36°51′9.209″Bk10°19′24.460″Rh / 36.85255806°Bk 10.32346111°Rh /36.85255806; 10.32346111
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Çavkaniya vê gotarêtine ye. Ji bopêşvexistina vê gotarê ji kerema xwe reçavkaniyên pêbawer lê zêde bike. Naverokên bêçavkanî dibe ku werin îtirazkirin ûjêbirin.
Çavkaniyê lê bigere: "Kartaca" – pirtûk ·zanyar ·archive.org ·nûçe ·wêne(îlon 2024)
Kartaca
𐤒𐤓𐤕𐤇𐤃𐤔𐤕 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Bajar-welat, emporion û bajarê kevnare Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Kartaca li ser nexşeyê
Map
Kartaca li ser nexşeya Tûnis nîşan dide
Kartaca
Kartaca
Koordînat:36°51′9.209″Bk10°19′24.460″Rh / 36.85255806°Bk 10.32346111°Rh /36.85255806; 10.32346111
ParzemînAfrîka Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
DewletTûnis, Vandal Kingdom,Împeratoriya Romê, Ancient Carthage,Împeratoriya Bîzansê, Xelîfetiya Emewiyan,Fatimî Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Li beşa îdarî
  • Exarchate of Africa Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Paytexta
  • Vandal Kingdom
  • Exarchate of Africa
  • Ancient Carthage (814b.z. – 146b.z.) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dema avabûnêSedsala 9anb.z. Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge
Xopanên Kartacayê

Kartaca an jîKartago (bi latînî:Carthago; bi erebî:قرطاج‎; bi yewnaniya kevn:Καρχηδών,lat. Karkēdōn; bi zimanêfînîkî: קרת חדשת ,Qart-Hadašt ango bi kurdî "dewleta Nû"[çavkanî hewce ye]) dewleteke demaAntîk liAfrîkaya Bakur nêzî îrojTûnis serfirazî ajotî bû. Paytexta Kartacayê bi hevşêwe navê bû. Niştêwarên Kartacayê ji aliyêromayiyan de wekpûnikan (ji Fînîkyayê hat afirandî bû) dihat navandin. Ew dera Kartacayê serfirazî ajotî bû îroj di fransî de wekCarthage,erebî jî wek قرطاجQartaca) tê navandin û liTûnis e.

Erdnîgarî

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Bajarê Kartaca li beravênDeryaya Navîn 10 km li rojhelata paytextaTûnisê îroj bi hevşêwe navî diketî bû. Kartacakoloniyekefînîkiyan bûn. Ji bo şûna xweya nêziTengava Sîcîlya wan derya navîn kontrol dikir.

Ziman

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Li Kartacayê zaravayekîzimanê fînîkî dihat axaftin.

Dîrok

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Sazî

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]
Nexşeya Dewleta Kartacayê di 264 b.z. de

Dewleta Kartacayê disedsala 9em b.z. ansedsala 8em b.z. ji aliyê fînîkiyan ve li bajarêSûrê (Tyre,Libnan) hatî bû sazandin. Ew wekQart-Hadast ango wekdewleta Nû hatî bû navandin. Gorî hin arkeolojîk delîlan saziya wê wek814 b.z. tê diyarkirin.

Dema fînîkiyan

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Di herdu sedsalên pêşin kartaciyan li Sûr serbixwe bûn. Paş welatê fînîkiyan di6em sedsala b.z. de ji aliyêpersan ve hat dagirkirin şûnda ewna ji fînîkiyên kevin bi tûnî bû bûn. Ji pê re wan bi komkeştiya xwe ya bihêz liSîcîlya,Sardînya,Korsîka,Balear, beravênAfrîkaya Bakur, beravênSpanyaya li başûrDeryaya Navînkolonî peyda kirin. Dema biYewnanistana Kevn têkoşîn kirin jî wan hêza xwe dewam kirin. Wan bietrûskan ve li ser yewnanan bandoreke mezin kir.

Dewletê hêza xwe ji komeştîyen xwe distand. Di4em sedsala b.z. û3em sedsala b.z. de kartaciyan bi 400.000 nitewarên xwe ve dewleta herî dewlemenda dorDeryaya Navîn de bû.

Di navbera 280 b.z. û 275 b.z. de navbera Roma û koloniyên kartaciyan deCenga Pirrî derket.

Şerê Pûnîk ê yekem

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Ji pê sêCengên Pûnîk li dijîromayan re dewleta Kartaca ya hilweşî bûn.Şerê Pûnîk ê yekem (264 b.z. - 241 b.z.) romayiyan ji kartaciyanSardînya ûKorsîka standin.

Şerê Pûnîk ê duyem

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

DiŞerê Pûnîk ê duyem de (218 b.z.– 202 b.z.) ji pê derketina seferaHannibal (Hanîbal) ser Romayê re derket. Wî bi artêşa xwe ve li Îtalyayê êrîşa Romayê kir û gelek cengan de bin xistin. Ceng li Afrîkayê dewam kir û Romayê bi dawî artêşa Hannibal li wir bin xist.

Şerê Pûnîk ê sêyem

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Şerê Pûnîk ê sêyem (149 b.z. - 146 b.z.) bi dorpêçkirina romayiyan a bajarê Kartacayê re dest pê kir. Ji pê dorpêçkirineke sê salan re Romayê bi serdariyaPublius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus Kartaca di 146 b.z. de paytexta dewletê dagir kir. 50.000 dimatiyên dana romayan û ji pê re jî weksklav hatin firotin. Bajar bi tûnî hat talan û xopan kirin.122 b.z. de kartaciyan dîsa li dijî Romayê serîhildan. Bi dawîJulius Caesar pê derbaza textê bû re46 b.z. de Kartaca şûnda saz kir. Di29 b.z. 3000 kes li Kartacayê bicih bûn.

Mijarên têkildar

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî

[biguhêre |çavkaniyê biguhêre]
Navneteweyî
Neteweyî
Cografî
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Kartaca&oldid=1839918" hatiye standin.
Kategorî:
Kategoriyên veşartî:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp