Datt DorpUe'pen (amplisch:Olpe) imBerjischen Land leht in d'r südöstlischen Jemarkung vun deKüürdener Jemeend janz imOsten vomRheinisch-Berjischen Kräis, su 25 km östlich vumhuhhillijen Kölle unn hätt hück unjefähr 800 Inwohner. Ett is jett affseits von denn jrußen Verkehrswäjen - wie zum Bäispill deB 506 - jelähjen unn jilt villen als jröhnes Häzz vunKüürden unn würd in Böchern unn sünstijen Schriften oft als Kleenod vum Berjischen Land jenannt. ZumKierchspill Ue'pen, datt ett aff 2010 nimmie jävven deht, jehühren uußerdemm 45Weiler unn kleenereBuurenhöff. Uch wenn de Modernisierung uch vür Ue'pen nitt haalt jemaht hätt, würd uch hück noch enn Jrußdeel von de jesamtenJemarkungsfläche land- unn böschwiertschaftlich jenutzt.

D'r Ue'tsname vun Ue'pen deht sich zum eenen vunOl udderOhl föhr sumpfijes Jelände unn zum anderen vum aaltfränkischen Wue'tapa udderepe föhr Wasser affleiten. Su setzt sich de Ue'tsname uus zwäi Wue'tstämmen zesammen, die beeds upp Wasser verwiesen dehten, watt Rückschlüsse upp denn Zoostand vun demm Jelände zoo d'r Zigg vun d'r ierschten Besiedlung zoolöäßt.

• ... dat deScheffsschruuvefabrik Ostermann dä Propeller för e Atomscheff gemaht hätt?
• ... datPutin chuilo! ze basch schlemmer wieDo Pimmel! es?
• ... dat et1-Billion-Mark-Stöck vun de Provinz Wässfale gar nit zom Bezahle wor?
• ... dat deSchmitze Süül ene ech kölsche Erennerung aan de eetste Mondlandung es?
• ... dat dä§ 175 vum Strofgesetzboch nur Schwule un kein Lesbe en de Knass brenge sollt?
• ... dat deÖöcher Dom ene Rus es?

• Akademie för uns kölsche Sproch
• LVR-Institut für Landeskunde und Regionalgeschichte
• Dat Portal
• Podcast „So geht Rheinisch“

• Sprachforscherin bringt Bönnsch in die Zukunft (27.04.)

DeWikipedia es e freiNokixel em Opbou, en rond300 Sprooche, wo Ühr jet nohlesse künnt övver:

• Bejreffe,Usdrök,Bezeischnunge,Wööt, un wat se bedügge,
• wichtije un berüümpteLück,
• etlijeTeemekreis,
• Veedelle,Pläz,Städt,Länder,Flöss,Berje,Burje unwat nidd all,
• forjangeJohr,
• Püngelle vun anndere Saache.

Metmaache kann he jede, dä ein vun unsripoarische Sproche kann,dä Loss am Schrieve hät, un weiß, wie mer för eNohkixel schrieve deit.Wanns De metmaache wells, kanns De Dichaanmeldeunn et ochblieve losse.Bei deHülp kiss De verzallt wie et jeit.OmSpillplatz un däSpillwiss künnd Er unjstührt eröm probeere,un erussfinge, wie mer et määt.

Also, nix wie raan an et Schrieve, un denk emmer draan:

• Et es wie et es !
• Et kütt wie et kütt !
• Un et hätt noch emmer joot jejange !

Av un aan, su es dat och bei andere Wikipedias, kumme angascheete Metmaacher bei enem Stammdesch zosamme. Dobei künne se nevve däm Klaafe och e Bierche, Wingche oder söns e lecker Jesöffs drenke.