| Эбзе შვა̈ნ | |
|---|---|
 Эбзеде джай | |
| Къралы: |  Гюрджю |
| Регионла: | Самегрело — Земо-Сванети, Рача-Лечхуми эмда Квемо-Сванети |
| Ара шахары: | Местиа,Лентехи |
 | |
| Майданы: | 4 389 км² |
| Халкъыны саны: | 23 000 |
| Басыннганы: | 5,2 адам/км² |
| Статусу: | Тарих-география регион |
тюрлендириу  | |
Эбзе (гюрдж.სვანეთიСванети,эбз.შვა̈ნШван) —Гюрджюню шимал-кюнбатыш джанында орналгъан тау тарих-география регионду. Эбзе,Кавказ тауланы къыбыла тиклеринде эмдаИнгури блаЦхенисцкали сууланы ёзенлеринде орналады. Эбзеде джашагъан тамырлы миллет —эбзелиледиле. Тарихге эмда географиягъа кёре регионОгъары Эбзе блаТёбен Эбзеге бёлюнеди, бу эки бёлгени бири-биринденЭбзе аркъа айырады.
Огъары Эбзе (гюрдж.ზემო სვანეთიЗемо-Сванети), Ингури сууну ёзенинде орналады, шималдаРоссия (Къарачай-Черкес,Къабарты-Малкъар) бла чеклешеди. Административ халда Огъары Эбзе,Самегрело — Земо-Сванети (недаМалгар бла Огъары Эбзе) деген регионнуМестиа районун къурайды, аралыгъы даМестиа посёлокду.
Тёбен Эбзе (гюрдж.ქვემო სვანეთიКвемо-Сванети), Цхенисцкали бла аны джетеги Хеледула сууланы ёзенлеринде орналады. Административ халда Тёбен Эбзе,Рача-Лечхуми эмда Квемо-Сванети (недаРача-Лечхум эмда Тёбен Эбзе) деген регионнуЛентехи районун къурайды, аралыгъы даЛентехи посёлокду.
Бизни эраны биринчи ёмюрлеринде Эбзе,Колхида патчахлыкъны (Эгриси) кесеги болгъанды, андан сораАбхаз патчахлыкъгъа киргенди. XI—XV ёмюрледе Эбзе,Гюрджю патчахлыкъны эристаулукъларындан (saeristavo) бири болады (башчылыкъ этгенни чыны —эристау болгъанды).
XVI ёмюрню ортасында Гюрджю патчахлыкъ чачылгъанындан сора Тёбен ЭбзеМалгар бийликни къурамына киргенди, Огъары Эбзени уа кюнбатыш джанындаДадешкелиани бий тукъумну бойсунмагъанбийлиги къуралгъанды, Огъары Эбзени бу кесегиБийли Эбзе ат бла танылгъанды. Огъары Эбзени къалгъан (эм уллу) кесегинде кишиге да бойсунмагъан эркин эл джамагъатла джашагъандыла, ол себебли бу кесек —Эркин Эбзе деб танылгъанды. Огъары Эбзени эки кесеги даРоссия империягъа киргендиле (Эбзе бийлик — 1833 джылда, Эркин Эбзе — 1840 джылда). 1859 джылдаЭбзе бийлик къоратылгъанды.
Огъары Эбзе, сейирлик пейзажлары эмда архитектура хазнасы бла бек белгилиди. IX—XII ёмюрледе ишленнген адамла джашагъан къалала кёб санда сакъланнгандыла. Дагъыда буруннгу таш православ клисала сакъланнгандыла. Огъары Эбзе —ЮНЕСКО-ну Бютеудуния осуйлукъ объектлени тизимине киреди.
.jpg)
 Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз:Эбзе. |
 Бу,тамамланмагъан статьяды.Бу статьяны тюзетиб эмда информация къошуб, проектге болушургъа боллукъсуз. |
