| Нага | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
2 млн. | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Нага - туыстас таулы тайпалар мен ұлттар тобы (ангами, ао, сема, лхота, барлығы 20-дан астам). Көпшілігі Нагаланд штатында,Үндістанның солтүстік-шығыс бөлігіндегі Манипур, Аруначал-Прадеш және Ассам штатында, сондай-ақМьянманың солтүстік-батысында қоныстанған. Нагалардың жалпы саны 2 миллион адамнан асады.[1]
Олар қытай-тибет отбасының орталық тобына жататыннага тілдерінде сөйлейді.Ассам,хинди жәнеағылшын тілдерінде де сөйлейді.[2]
Нагалардың дәстүрлі нанымдары бар, оның ішінде дәстүрлібас аулаумен байланысты культтердің қалдықтары бар (20 ғасырдың басында британ билігі тыйым салған). Нагалардың шамамен 60%христиандар болып саналады, негізінен баптисттік шіркеуге жатады.[3]
Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын және суармалыегіншілік (күріш,тары,жүгері,бұршақ,көкөністер).Буйволдар,шошқалар,үй құстары өсіріледі. Орман кәсіптері (аңшылық, бағалы ағаштарды өндіру,терушілік) жәнебалық аулаумен айналысады. Қолөнердің ішінде тоқымашылық және ағаш ою өнері дамыған.[4]
Ауылдық қауымдастық бірқатарпатрилинейлік отбасы топтарынан тұрады. Ұлдары некеден кейін бөлек тұрады (тек кенже ұлдан басқа). Наганың дәстүрлі ғұрыптарының ішінде егіншілік культі, қасиетті тастар мен ағаштарды қастерлеу басым. Қауымдастықты басшы, діни қызметкер және ақсақалдар кеңесі басқарады. Туысқандық неке, көп әйелдік жәнебас аулау дәстүрі болды.[5]
Ауылдар (10-нан 100-ге дейін немесе одан да көп үйлер) әдетте төбелерде орналасады. Көптеген ауылдарда бекіністердің іздері бар. Бұрын туыстас топтар мекендеген кварталдардың схемасы сақталған. Рамалық типтегі үйлер көбінесе жерде, кейбіреуі - биікіргетаста немесеқадаларда орналасқан. Мьянмадағы нагаларда шатыры бар бір бөлмелі қадаларда орналасқан үйлер басым. Ерлер үйлері үлкендігімен және ою-өрнектерімен ерекшеленеді. Қазіргі уақытта тұрғын үйлерге жаңа құрылыс материалдары - қалайы, цемент т.б. материалдар қолданылуда.[6]
Дәстүрлі киім – жамылғы киім, ерлерде жамбасқа ораған мата, әйелде тізеге дейін тігілмегенбелдемшелер. Бояулары жолақты, түстер әртүрлі топтарда ерекшеленеді. Еуропалық үлгідегі киімдер таралуда.[7]
Негізгі тағам –күріш. Олар сондай-ақ басқа дәнді дақылдарды, етті (мерекелерде ит етін қоса) және күріш сырасын пайдаланады.[8]
Бай фольклоры бар. Билер әдетте мерекелер мен діни шараларда орындалады. Жауынгер билері кеңінен танымал, негізінен ер адамдар орындайды және спорттық және жауынгерлік стильде.[9]
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар:Нага
