Мемлекетпарламенттік жүйе бойынша басқарылады және сол себептенПрезидент көбіне салтанатты рөлге ие. Елдің Парламенті бірпалаталықКувенди деп аталады. ОғанПремьер-министр басшылық етеді. Кувендиде 140 депутат бар, олардың 100 депутаты мажоритарлық жүйе бойынша бірмандаталық округтерден сайланады. Қалған 40 депутаттар партиялық тізім бойынша сайланады. Барлық депутаттар 4 жылға сайланады.
АлбанияБалқан түбегінің оңтүстігінде орналасқан. ОңтүстігіндеГрекиямен, солтүстігіндеЧерногория мен дүние жүзі бойынша жартылай мойындалғанКосовомен, шығысындаСолтүстік Македониямен және батысындаИон менАдрия теңіздерімен шектеседі. БасқаЖерорта теңізімен шектесетін мемлекеттерден айырмашылығы: Албанияның аралдары аз, тек 7–10. Аралдардың көбі өте майда және оларда адам тұрмайды; мысалыСазани жәнеСтилло аралдары.
Албания жерінің 70 пайызы таулы және тек 25 пайызы ауыл шаруашылығы мен егіншілікке келеді. Албанияның халқының 47.8% ауыл шаруашылығымен айналысады. Жемістерден басқа тағы Албаниядатемекі өсіріледі.
Жердің көп бөлігі тау жоталары менүстіртті аймақта орналасқан. Таулы аңғарларынан құлай аққан тасқынды өзендер теңізге қарай құлаш ұрады. Бұл өзендерАдрия теңізін жиектей 150 км-ге созылып жатқан құнарлы жазық алқап арқылы өтеді. Алқаптың ені 15 км-ден 35 км-ге дейін барады. Бұл жактың ауа райы жұмсақ. Таулы аудандарда сәл қаталдау. Қыста жиі боран соғып, аяз 20 градусқа дейін барады.
Халық саны 2 831 741 (2011 жылғы халық санағы бойынша),[5] ал 2001 жылғы халық санағы бойынша халық саны 3 069 275 адам: он жыл ішінде халық саны 7,7%-ға азайды. Халық санының азаюының негізгі себебі — ауқымды көші-қон және туу көрсеткішінің төмендеуі. Албанияның туу көрсеткіші Еуропаның ең кіші көрсеткіштерінің бірі болып келеді.
Тұрақты халық: 1 421 810, соның ішінде ерлер – 50,2%, және әйелдер – 49,8% құрайды. Жылдық өсім – 0,3% (елдегі эмиграцияның деңгейі жоғары).
Қала халқы – 53,7% (2011 жылғы санақ), ауыл халқы – 46,3%. Санақ тарихында алғаш рет (2011) албандар ауылдық жерлерге қарағанда қалаларда көбірек тұратын.
Албания халқының шамамен 60%-ы зайырлымұсылмандар және шамамен 20%-ыхристиандар (католик немесеправослав). 1945–1992 жылдардағы коммунист билігінде Албания ресми дінінатеизм қылған тұңғыш мемлекет болғанымен, қазіргі күні дін сақталған.
Албанияда адамның алғашқы іздері орта және кейінгіпалеолит дәуірлеріне жатқызылады және олар Дзарре ауылында (Сарандадан алыс емес жерде) жәнеДайти тауында (Тирана маңында) табылды.[6] Дайти тауындаориньяк мәдениетіне ұқсас тас құралдары табылған.
Елдің өнеркәсіп және мәдениет орталығы, Албанияның елордасы –Тирана. Мұнда көпзауыт-фабрикалар орналасқан. Албания шаруашылығының басты саласы —ауыл шаруашылығы. Құнарлы жері бүкіл территориясының тек қана бір бөлігін алып жатқандықтан, албандар батпақты жерлерді құрғатып, тау төскейлерін бақ отырғызыға пайдаланады. Оларбидай,күріш,арпа,сұлы егеді,бұршақтар тұқымдасты өсімдіктер,лимон,жүзім сондай-ақзәйтүн ағашын отырғызынады.2005 жылғы деректерге сәйкес Албанияның Жалпы Ішкі Өнімі (ЖІӨ) 6,9 млрд еуро құраған. Адам басына шаққанда – 1 900 еуро. АлбанияЕуропаның ең кедей мемлекеттерінің бірі.
2008 жылғы дерекке сәйкес ауыл шаруашылық саласында жұмысшылардың 58% істеген, өндіріс саласында – 15%, қызмет көрсету саласында 27%. Жұмыссыздық деңгейі 12,5% тұрақталды. 2008 жылы экспорт – 1,3 млрдАҚШ долларын құрады.
Албания мемлекетінің және халқының рәміздері оның тарихымен және мәдениетімен тығыз байланысты. Осыған мысал ретінде қара және қызыл түстерін,қыранын, мерекелерде киілетінфустанела,кече,опинга сияқты киімін жәнезәйтүн менкөкнәр сияқты өсімдіктерін айтуға болады.
Албания байрағы — ортасында қара қыран салынған қызыл ту. Қызылалбан халқының батылдығын, күшін және айбынын, ал қара қаһармандығын мен бостандығын білдіреді. Қыран құсы албандардың рәмізі болуынОрта ғасырларда бастады, олАрберия мемлекетінің және оның бірнеше династияларының рәмізі болатын. Екі басты қыраносмандарға қарсы күрескенЕскендір Бейдің да ту мен мөрінде бейнеленген болатын.
Албанияның әр мәдени және географиялық регионының өзінің киім стилі, түсі және материалы өзгеше. Қазіргі заманда албан ұлттық киімдері тек ұлттық рәсімдер, мерекелер және тойларда киіледі. Кейбір қарттар күнделікті өмірлерінде де ұлттық киімдерін кие береді. Киімдер жергілікті материалдардан жасалады:зығыр,жүн,жібек,кендір талшығы жәнебылғары. Албан киімінің ең танымалының ішіненфустанела киімін, джублета белдемшесі,кече ерлер бас киімін, капица әйелдер бас киімін жәнеопинга аяқ киімін айтып кетуге болады.
Теңізге (Адрия менИон) тиетін региондарында балық пен шаянтәрізділердің тағамға қосылуын байқауға болады. Албанияның христиандарына да, мұсылмандарына дақой еті ас үлестеріндегі ең басты ингридиенттерінің бірі болып келеді.
Тава коси албандардың басты тағамы болып саналады. Олқой етінен (кейдетауық еті де қолданылады) жәнейогурт пенжұмыртқа қоспасымен пісірілген тағам. Ол тағы Грекияда, Солтүстік Македонияда және Түркияда танымал, сол елдерде оныЭлбасан қаласынын атыменЭлбасан тава деп атайды.
Албанияның сәулет және бейнелеу өнері көптеген түрлі мемлекет пен халықтардын әсерін көрген. Сурет салу, құмыра өндіру, скульптура, керамика жасау және архитектура — барлығы да түрлі стильдерді қамтиды және албан халқының бай тарихын баяндайды.
Албания архитектурасыАнтикалық дәуірден басталады. Қазіргі Албания қалаларында түрлі замандардың, түрлі стильдердегі ғимараттарды табуға болады. Ірі қалаларының көбісі бекініс пен қамалдардан бастау алған, осыны тұрғын үйлерде, діни және коммерциялық ғимараттарда байқауға болады. Ғасырлар бойы қалалардың келбеті сол заманға сай өзгере беретін. Алайда 20-ғасырдың коммунистік кезеңінде ежелден келе жатқан діни ескерткіштер жаппай бұзылды.
Албан халық музыкасы албандардың сәйкестігінде үлкен рөл атқарады және заманауи албан музыкасына үлкен әсер етеді. Халық музыкасын жиі үш топқа бөледі: солтүстіктегі Гег диалектінің музыкасы және Лаберия мен Тоск диалекттерінің музыкалары. Оңтүстіктің әндері дөрекі істелітімен және солтүстіктің әндері байсалды үнімен танымал.
.jpg)
