Япэрей колонистуИберий хы тӀыгуныкъуэм щытахэрфиникийхэра . 237 гъэм, ди лъэхъэнэм щыкӀэдзауэИберий хы тӀыгуныкъуэр Карфаген хэкум хэт мэхъур, ауэ, яужым Карфагеныр щыхэкӀуадэм,Урымым хокӀуэ.Урым зэманыгъуэм щыгъуэ ПортугалымрэЭспаниэмрэ я ипшъэ лъэныкъуэхэр куейЛузитаниэм хэхьэхэт.
Урым империэр хэкӀуэда яужИберий хы тӀыгуныкъуэр джэрмэн лъэпкъхэм я ӀэнатӀэм кӀохьэ, яужым абым пэштыхь бжыгъэ яшъу.
711-716 гъэхэм ИбериэрХьэрып хэлифэтым еубыд. Яужым, Ибериэм и хуитыныгъэм шъхьэкӀэ екӀуэкӀа зауэмРеконкиста траӀуа.
868 гъэм Португалиэ графствэ къыхокӀыр,Леон пэштыхьейм и ӀэнатӀэм кӀэту. 1143 гъэм Португалиэр шъхьэхуит пэштыхьей мэхъур.
Васко да Гама XV лъэхъэнэм Португалыр шӀыпӀэ здыхэтым къышъхьэпэгъуэ къыхихурэ и колониэ империэр хегъахъуэАмерикэм (Бразил ). Хэкумэтхым къышъхьэпэгъуэ бжыгъи къашъэр (Индиэм нэс хыгъогу къагъуэтыр) ахэр къэзышъахэр Португалым щыщ хызекӀуэхэра.
1580 гъэм Португалым лъэпкъ униэ кӀетхэЭспаниэм , и ӀэнатӀашъхьэм кӀэт куей хъуа абым яуж. Хуитыныгъэр щигъуэтыжыр 1640 гъэм.
XIX лъэхъэнэм и пэмИберийр зауэм хэт наполеоныдзэмрэ антинаполеоныдзэмрэ я зэпэщытыным. Абым пэмыкӀыу а лъэхъэнэм револуциэ бжыгъи щокӀуэкыр, Португалым и ӀэнатӀэмБразилыр кӀокӀыр.
1910 гъэм револуциэм лъэхъэнэ бжыгъэкӀэ тета пэштыхьейр трахур. 1926 гъэм ПортугалымСалазар и диктатурэ ӀэнатӀашъхьэр тохьэ (1974 гъэм нэс).
1974 гъэм лъыгъажэ хэмыту револуциэ йокӀуэкӀ, диктатурэр трагъэкӀ, португал колониэхэрАфрикэмрэ Азиэмрэ хуит мэхъухэр.
1986 гъэм щыкӀэдзауэ ПортугалырЕуропэ зэгуэтым хохьэ.
Порто и метрополитэн Португалыр индустриэ-аграр къэралу щыт. Япэрей лэжьыгъэхэр - шэкӀ, идэ, пхъэ, тхылъымпэ, бдзэжьей, санэшъ. Туризмыми пӀэшхуэ еӀыгъ къэралым и экономикэм.
Ахъчэ зекӀуэр -еуро (2002 гъэм щыкӀэдзауэ), абым ипэ къэралым хэта ахъчэр португал эскудо.
Номинал ВКӀуП-ыр 2006 гъэм зэрыхъуар $229 881 млрд (зы цӀыхум - $22 677).