| AUKUS | |
|---|---|
  | |
| შეიქმნა | 15 სექტემბერი,2021 |
| სტატუსი | მოქმედი |
| ტიპი | სამხედრო ალიანსი |
| მიზანი | კოლექტიური თავდაცვა |
| მდებარეობა | აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა, South Pacific Ocean, Indo-Pacific და territorial claims in Antarctica |
| წევრები |  ავსტრალია.svg) გაერთიანებული სამეფო აშშ |
| ატარებს სახელს | ავსტრალია, გაერთიანებული სამეფო და აშშ |
AUKUS (წარმოიქმნება წევრი ქვეყნების სახელწოდებების მიხედვით:Australia,UnitedKingdom,UnitedStates) — სამმხრივი თავდაცვითი ხელშეკრულება, რომელიც დაიდოავსტრალიას,გაერთიანებულ სამეფოსა დააშშ-ს შორის.[1]
უსაფრთხოების საგანგებო პაქტის ფარგლებში, რომელიცაშშ-ის პრეზიდენტმაჯო ბაიდენმა,გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრმაბორის ჯონსონმა დაავსტრალიის პრემიერ-მინისტრმასკოტ მორისონმა დააანონსეს, ნათქვამია რომ შეერთებული შტატები და ბრიტანეთი ავსტრალიას ბირთვული წყალქვეშა ნავების განლაგების ტექნოლოგიითა და შესაძლებლობით უზრუნველყოფენ, რომელიც ინდო-წყნარი ოკეანის რეგიონში ჩინეთის მზარდი ზეგავლენის აღსაკვეთად გამოიყენება.[2]
შეთანხმება ავსტრალიას საშუალებას მისცემს, ამერიკული ტექნოლოგიების გამოყენებით პირველად ისტორიაში ააგოს ბირთვული წყალქვეშა ნავები. შედეგად, ავსტრალია გახდება მეშვიდე ქვეყანა —აშშ-ის,გაერთიანებული სამეფოს,საფრანგეთის,ჩინეთის,ინდოეთისა დარუსეთის შემდეგ — რომელიც ბირთვული წყალქვეშა ნავების ოპერირებას დაიწყებს. შეთანხმება, ასევე, ითვალისწინებს ხელოვნური ინტელექტის, კიბერ და კვანტური ტექნოლოგიების გაზიარებას. ახალი პაქტით, ავსტრალიამ გაწყვიტა 31-მილიარდევროიანი შეთანხმება 12 წყალქვეშა ნავის მშენებლობის შესახებ, რომელსაც საფრანგეთთან2016 წელს მოეწერა ხელი.[3]
ჩინეთმა გააკრიტიკა სამი ქვეყნის მიერ დაანონსებულ პარტნიორობა, რომელიც ინდო-წყნარი ოკეანის რეგიონში ჩინეთის მზარდი ზეგავლენის აღსაკვეთად მოწინავე ტექნოლოგიების გაზიარებას ითვალისწინებს და აღნიშნულ ქვეყნებს„ცივი ომის“ მენტალიტეტის მოშორებისკენ მოუწოდა.[4]
ტაივანის ვიცე-პრეზიდენტილაი ჩინგ-ტე მიესალმა პაქტის ხელმოწერას და მას უწოდა „დემოკრატიის, მშვიდობისა და კეთილდღეობის პოზიტიური განვითარება რეგიონში“.[5]
ანალიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ AUKUS არის სამ ერს შორის გაფორმებული ყველაზე მნიშვნელოვანი უსაფრთხოების მექანიზმიმეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, მათივე აზრით ავსტრალიაში ამ წყალქვეშა ნავების განთავსება კრიტიკულად მნიშვნელოვანია რეგიონში აშშ-ის გავლენის განმტკიცებისთვის.[6]