 | ტერმინს „ყაზახი“ აქვს სხვა მნიშვნელობებიც, იხილეთყაზახი (მრავალმნიშვნელოვანი). |
| ქალაქი | |
|---|---|
| ყაზახი აზერ. Qazax | |
 | |
| ქვეყანა |  აზერბაიჯანი |
| რეგიონი | განჯა-ყაზახიგანჯა-ყაზახის რეგიონი|განჯა-ყაზახი |
| რაიონი | ყაზახი |
| კოორდინატები | 41°05′36″ ჩ. გ.45°21′58″ ა. გ. / 41.09333° ჩ. გ. 45.36611° ა. გ. /41.09333; 45.36611 |
| დაარსდა | 1909 |
| ფართობი | 10 კმ² |
| ცენტრის სიმაღლე | 381±1 მეტრი |
| მოსახლეობა | 28 000 (2019) |
| სასაათო სარტყელი | UTC+04:00 |
| საფოსტო ინდექსი | AZ 3500 |
  | |
ყაზახი (აზერ. Qazax) — ქალაქი დასავლეთაზერბაიჯანში,ყაზახის რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მდინარეაღსთაფაზე, ზღვის დონიდან 323 მეტრის სიმაღლეზე, აღსტაფის რკინიგზის სადგურიდან სამხრეთ-დასავლეთით, 9 კმ-ის სიშორეზე.
ქალაქის ფართობი შეადგენს 699 კმ².2019 წლის1 იანვრის მონაცემებით, მოსახლეობა შეადგენს 28 000 კაცს.[1]
ქალაქიVIII საუკუნეში, არაბი მხედართმთავრის,მარვან იბნ მუჰამედის მიერ დაარსდა. არაბულ წყაროებში ქალაქი „ქესალ“-ის სახელითაა ნახსენები.[2]
1909 წელს, დასახლებას ქალაქის სტატუსი მიენიჭა.[3] 1918 წელს,გორისამიერკავკასიის სამასწავლებლო სემინარიის ბაზაზე ქალაქში შეიქმნაყაზახის სამასწავლებლო სემინარია, რომლის პირველი დირექტორიფირიდუნ ბეი ქიოჩიარლი გახდა. 1930 წლიდან არისყაზახის რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი.[4]
ქალაქში არსებობს ხალიჩისა და ბამბის დამუშავების ქარხნები, ასევე კვების მრეწველობის ქარხანა, სოფლის მეურნეობის ტექნიკუმი, სამედიცინო სასწავლებელი და სახალხო თეატრი. საბჭოთა დროიდან ქალაქი ხალიჩების დამზადების ცენტრად ითვლებოდა.[3]
2013 წლის მონაცემებით, ქალაქში ცხოვრობდა 21 000 ადამიანი, აქედან 10 200 მამაკაცი და 10 800 ქალი იყო.[5]2019 წლის1 იანვრის მდგომარეობით, ქალაქის მოსახლეობამ 28 000 ადამიანი შეადგინა.[1]
ქალაქის ტერიტორიაზე განლაგებულია ისეთი არქიტექტურული ძეგლები, როგორიცააიუხარი ესქიფარა (V-VIII საუკუნე),შიაქიარგალას ტაძარი (XV საუკუნე),დაირავიგალა,დივან გალას კოშკი (VI-VII საუკუნე), ჯუმა მეჩეთი (XIX საუკუნე), მართლმადიდებლური ეკლესია (1897-1905), ჰაჯი მაჰმუდ ეფენდის მავზოლეუმი (XIX საუკუნე).[6]
განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობსდამჯილის დადაშსალაჰლის გამოქვაბულები, რომელიბიც მდებარეობსავეის მთაზე.[7] ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად, გამოქვაბულებში აღმოაჩინეს პალეოლიტის, ნეოლიტისა და შუა საუკუნეების დროინდელი ნაკეთები. შემდგომში აღნიშნული ტერიტორია გადაკეთდა სახელმწიფო ისტორიულ-კულტურულ ნაკრძალად.[4]
| ||||||||
