Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

შინაარსზე გადასვლა
ვიკიპედიათავისუფალი ენციკლოპედია
ძიება

ტაივანი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ჩინეთის რესპუბლიკა
中華民國 (Zhōnghuá Mínguó)
ტაივანი
ჩინეთის რესპუბლიკის
'ჰიმნი: '«中華民國國歌»
ჩინეთის რესპუბლიკის მდებარეობა
დედაქალაქიტაიბეი[1]
25°02′ ჩ. გ.121°32′ ა. გ. / 25.033° ჩ. გ. 121.533° ა. გ. /25.033; 121.533
ოფიციალური ენაჩინური[2]
მთავრობაუნიტარულინახევრად საპრეზიდენტო რესპუბლიკა
 - პრეზიდენტილაი ცინგ დე
ფართობი
 - სულ35 980 კმ2 (134)
 - წყალი (%)10,3
მოსახლეობა
 - 2011 შეფასებით23 174 528[3] (47)
 - სიმჭიდროვე700 კაცი/კმ2 
მშპ (მუპ)2011 შეფასებით
 - სულ$489.387 მილიარდი (24)
 - ერთ მოსახლეზე39 245 (20)
აგი (2005)0.932 (მაღალი) (23)
ვალუტაახალი ტაივანური დოლარი (NTWD)
დროის სარტყელიUTC+08:00
Internet TLD.tw
სატელეფონო კოდი886

ტაივანი, თან. გაქ.[ა]თაივანი[ბ](ტრად. ჩინ. 臺灣 ან 台灣), ოფიციალურადჩინეთის რესპუბლიკა (ტრად. ჩინ. 中華民國) — კუნძული და ქვეყანააღმოსავლეთ აზიაში.[5][6][7][8] მდებარეობსაღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვისა დასამხრეთ ჩინეთის ზღვების კვეთაზე,წყნარი ოკეანის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. ჩრდილო-დასავლეთითჩინეთის სახალხლო რესპუბლიკა, ჩრდილო-აღმოსავლეთითიაპონია, ხოლო სამხრეთით -ფილიპინები ესაზღვრება. კუნძული, რომელიც ევროპელებისთვის ცნობილი იყოფორმოზას სახელით, აღმოსავლეთით მთიანი რელიეფით გამოირჩევა. კუნძულის დასავლეთი ნაწილი გამოირჩევა ურბანიზაციის მაღალი დონით. კუნძულის მოსახლეობა შეადგენს 23.45 მილიონ ადამიანს და არის პლანეტის ერთ-ერთი ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ტერიტორია.

მონაცემები

[რედაქტირება |წყაროს რედაქტირება]
  • ფართობი — 35 980 კვ. კმ. უმაღლესი მწვერვალი — იუშანი 3997 მ; კლიმატი — ტროპიკული.
  • მოსახლეობა — 23,1 მილიონი.
  • ენა:ჩინური.
  • ქალაქები (ათ.) —ტაიბეი. ტაივანი ეკონომიკურად მაღალგანვითარებული ქვეყანაა.
  • ეროვნული შემოსავალი:მოცულობა — 283 მლრდ $ (მე-19 ადგილი);1 სულ მოსახლეზე — 13 060 $;სტრუქტურა (%) — სოფლის მეურნეობა 3, მრეწველობა 35, მომსახურება 62;
  • ექსპორტი — ელექტრომოწყობილობანი, მანქანათმშენებლობის ნაწარმი, საფეიქრო ნაწარმი.

ისტორია

[რედაქტირება |წყაროს რედაქტირება]

ჩინეთის რესპუბლიკა (ტაივანის ერთგვარი წინამორბედი) დაარსდა1911 წელს და აკონტროლებდა კონტინენტალური ჩინეთის დიდ ნაწილს და მონღოლეთს (1917-1921).მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ რესპუბლიკის კონტროლის ქვეშ მოექცა ადრე იაპონური ტაივანი და სხვა უფრო პატარა კუნძულები. ჩინეთის სამოქალაქო ომში კომუნისტებთან დამარცხების შემდეგ გომინდანის პარტია ტაივანში გადავიდა და დროებით დედაქალადტაიბეი გამოაცხადა. მათი კონტროლის ქვეშ ასევე დარჩა პენხუ, ცზინმენი, მაცზუ და ტაივანთან ახლოს მდებარე სხვა პატარა კუნძულები. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთის რესპუბლიკას ამ ტერიტორიაზე მხოლოდ ფაქტობრივი იურისდიქცია ჰქონდა, 1970-იანებამდე მას აღიარებდნენ, როგორც მთელი ჩინეთის კანონიერ მმართელს. ასე, რესპუბლიკის წარმომადგენელი1971 წლამდეგაეროში ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის წარმომადგენელის მაგივრად იყო.

ამ დროისთვის ტაივანი არის დემოკრატიული სახელმწიფო ნახევრადპრეზიდენტული სისტემით, ხმის მიცემა კი ქვეყნის ყველა მოქალაქეს აქვს. რესპუბლიკის ეკონომიკა მსოფლიოში მე-19 ადგილზეა, მისი ტექნოლოგიური ინდუსტრია კი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს გლობალურ ეკონომიკაში. ცხოვრების დონე საკმაოდ მაღალია, ერთ სრულ მოსახლეზე მშპ კიჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას 4-ჯერ აღემატება.

შენიშვნები

[რედაქტირება |წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ჩინური ენის მარცვალთა სისტემის გაქართულების თანამედროვე სისტემის სანახავად, იხ.:ჩინური ენის მარცვალთა სისტემის ქართულ ენაზე ტრანსკრიფცია-ტრანსლიტერაციის წესები.
  2. ↑„ტაივანი“ ქართულ ენაში დამკივდრებული არასწორი ფორმაა, რომელიც თანდათან უნდა ჩანაცვლდეს ფორმით „თაივანი“ ჩინური ენის მარცვალთა სისტემის ქართულ ენაზე ტრანსკრიფცია-ტრანსლიტერაციის თანამედროვე წესების შესაბამისად.[4]

სქოლიო

[რედაქტირება |წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑Yearbook 2004. Government Information Office of the Republic of China (2004). დაარქივებულიაორიგინალიდან — 2011-07-27. ციტატა: „Taipei is the capital of the ROC“ ციტირების თარიღი: 2011-12-28.
  2. ↑Taiwan (self-governing island, Asia). Britannica Online Encyclopedia (1975-04-05). ციტირების თარიღი: 2009-05-07.
  3. ↑MOI Statistical Information Service. დაარქივებულიაორიგინალიდან — 2014-03-29. ციტირების თარიღი: 2011-06-22.
  4. ↑ბიულეტენი II. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი (2019–2020). ციტირების თარიღი: 18 აპრილი, 2023
  5. ↑Fell, Dafydd (2018)Government and Politics in Taiwan. London: Routledge, გვ. 305.ISBN978-1317285069. „Moreover, its status as a vibrant democratic state has earned it huge international sympathy and a generally positive image.“ 
  6. ↑Campbell, Matthew (7 January 2020).„China's Next Crisis Brews in Taiwan's Upcoming Election“.Bloomberg Businessweek (4642): 34–39.ISSN 0007-7135. ციტირების თარიღი:24 September 2020.ციტატა: „Much has changed in Taiwan since Chiang's day, but this liminal quality has never really gone away. By almost any functional standard, it's a sovereign country“
  7. ↑„Japan's PM refers to Taiwan as country, draws fire from China“.Kyodo News. 10 June 2021. ციტირების თარიღი:25 October 2021.ციტატა: „Japanese Prime Minister Yoshihide Suga referred to Taiwan as a country, immediately drawing fire on Thursday from mainland China, which regards the island as a renegade province.“
  8. ↑Kuhn, Anthony (2 August 2021).„After Being Silent For Decades, Japan Now Speaks Up About Taiwan — And Angers China“.npr. ციტირების თარიღი:25 October 2021.ციტატა: „'We have to protect Taiwan, as a democratic country,' Japan's deputy defense minister, Yasuhide Nakayama, said in a conference in June.“
ტაივანის დროშაეს სტატიატაივანისა დატაივანელების შესახებ ჯერჯერობითესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მისშევსებაში.
ხ • გ • რ
გაერო-ს წევრი ქვეყნები
გაერო-ს
არაწევრი ქვეყნები
აღიარებული გაერო-ს
წევრი-ქვეყნების მიერ
აღიარებული გაერო-ს
არაწევრი ქვეყნების მიერ
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ტაივანი&oldid=4902181“-დან
კატეგორია:
დამალული კატეგორია:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp