| |||||||||||||
| Tlatah mawa cacah jiwa akèh | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 OkinawaKagoshima (Amami) Taiwan Pilipina Brasil Peru California (AS) Hawaii (AS) | |||||||||||||
| Basa | |||||||||||||
| Kulawarga Basa Ryukyu,Basa Jepang | |||||||||||||
| Agama | |||||||||||||
| Agama Ryukyu,Buda,Shinto | |||||||||||||
| Golongan ètnik magepokan | |||||||||||||
| Wong Yamato,Wong Yayoi[1][2] | |||||||||||||
Wong Ryukyu utawaLewchewan[3] (琉球民族,Ryūkyū minzoku?,Okinawa:Ruuchuu minzuku) yaiku wongpribumi ingkang manggon ing Kapuloan Ryukyu, ingkang letakipun wonten ing antarane pulo Kyushu lan pulau Taiwan. Wong Ryukyu umume dipérang dadi sawetara sub-suku, yaiku Amami, Okinawa, Miyako, Yaeyama, lan Yonaguni.[4] Secara administratif, dheweke manggon ingPréfèktur Okinawa lanPréfèktur Kagoshima.
Basa-basané kalebuKulawarga Basa Ryukyu, salah siji saka rong cabang basa kulawarga Japonik, lan cabang liyane yaikubasa Jepang lan dialek-dialekipun.[4] Populasi pulau kasebut kira-kira ana 1,4 yuta wong (2014).[5] Uga ana 300.000 wong keturunan Ryukyu sing makarya ing puloHonshu,[6] umume keturunane diaspora Okinawa sing bali sakaAmérikah Latin.[6][7]
Sacara genetis, wong Ryukyu pribumi raket banget karo wong Ainu, lan sedulur liya sing cedhak yaiku karowong Jepang lan wong Korea.[8] Wong Ryukyu uga paling cedhak nomer loro sing paling cedak karowong Jomon, sawise wong Ainu. Nanging, ditemokake uga bagean gen sing asale saka Asia Selatan kuna.[9]
Jeneng Ryukyu pisanan muncul ing serat babad Cina ing taun 605, saka Dinasti Sui.[10] Sajrone pirang-pirang abad sawise, Cina umume nyebut jeneng Ryukyu kanggo area sing kalebu Kapuloan Ryukyu lan pulo Formosa.[10]
Pendhudhuk Kapuloan Ryukyu njaga hubungan apik karo Cina sajroneWangsa Ming.[11] Ing taun 1392, yaiku nalika papréntahaneKaisar Hongwu, pangadeg Dinasti Ming, 36 kulawarga Tionghoa sakaFujian diundang Chūzan, sawijining panguwasa ing pulau Okinawa, kanggo mapan ing plabuhan Naha lan kerja dadi utusan, penerjemah, lan pejabat pamrentah.[11] Antarane para pejabat Ryukyu, sing sabanjure katah keturunan saka imigran Tionghoa iki, lair ing China, utawa duwe simbah-simbah Tionghoa.[11] Dheweke menehi kontribusi kanggo kamajuan pribumi Ryukyu ing teknologi lan hubungan diplomatik.[12][13][14]
Ing taun 1429, Hashi ngedegake Kerajaan Ryukyu kapusat ing pulo Okinawa, lan terus njaga hubungan apik karo China.[14] Ing taun 1609, Kerajaan Ryukyu ditaklukake karo Domain Satsuma Kyushu, kanthi izin sakaKeshogunan Tokugawa.[14] Wiwit iku, kerajaan kasebut entuk perintah sakadaimyo Satsuma,[14] nganti akhire papréntahan kerajaan dibubarake kanthi resmi lan dadi bagean integral saka Jepang dadiPréfèktur Okinawa ing jaman Kaisar Meiji.[10] Raja Shō Tai kepeksa pindhah menyangTokyo lan dadi bangsawan luhur ing Kekaisaran Jepang.[15]
Masarakat Ryukyu cenderung nganggep awake dhewe saling rumaket amarga pulau ingkang dipanggoni, lan utamane generasi tuwa asring nganggep awake dhewe iku wong Okinawain lagi wong Jepang.[16][17][18]
Masakan Ryukyu cukup jelas nampilake pengaruh Cina lan Jepang.[19] Wong Ryukyu seneng macem-macem masakanbabi, isa saka daging utawa bagean awak liyane.[19][20] Salah sawijining masakan sing terkenal yaiku Rafutei, yaiku pundhak lan weteng babi kang direndhem karo kecap, gula, lan Awamori (minuman keras lokal).[19] Conto masakan liyane yaiku Nakami-no-suimono (sup irisan usus lan lambung babi), Mimikawa-sashimi (selada sunomono karo kuping babi), lan Ashitebichi (rebusan kikil daging babi).[19][20] Kajaba iku, daging babi uga asring digawe duduh kaldu.[19] Wong Ryukyu ora mangan akeh iwak kaya wong Jepang liane, nanging umume nggunakake rumput laut kelp, kayata Konbu-iirichi yaiku tumisan rumput laut lan daging babi.[19] Panganan laut khas liyane yaiku Irabu (sajenis ula laut), kang diasapi lan dimasak alon-alon nganti setengah dina karo rumput laut lan kikil babi, lan dipangan minangka sup.[19][20] Panganan liyane sing misuwur kanggo turis yaiku Champuru, yaiku tumis sayuranbestru,paré, gluten gandum, lan sōmen.[20]
Agama pribumi masarakat Ryukyu yaiku kalebuanimisme, lan negesake banget kanggo nyembah leluhur.[21] Kabeh ibadah lan ritual nggunakake basa lokal, dianakake dening para pandhita wanita sing diaraniNuuru, lan uga ana dukun wanitaYuta kanggo ngobrol karo roh leluhur.[21] Upacara prakarsa pandhita Izaihoo dianakake saben 12 taun saben taun jaran, nanging taun 1978 dadi upacara terakhir dianakake amarga ora ana sing ngerti kepiye maneh.[21] Umume, praktik agama pribumi Ryukyu saiki wis mudhun banget.[21]
Karaté minangka seni bela dhiri sing saiki misuwur asale saka Ryukyu, luwih tepate ing pulau Okinawa.[22][23] Wiwitane, Karate dikembangake minangka seni beladiri rahasia kanggo masarakat Okinawa, amarga larangan nggawa senjata sawise penaklukan Ryukyu dening klan Satsuma.[22][23] Seni bela dhiri iki wiwitane dikembangake ing Shuri, Tomari, lan Naha, minangka gabungan seni beladhiri Okinawa asli lan ditambah pengaruhseni beladiri Cina.[22][23] Tokoh sing dianggep bapak saka Karate modern yaiku Higaonna Kanryō lan Ankō Itosu.[22] Ing wiwitan taun 1900an, loro guru seni beladhiri kasebut kabuka nampa siswa lan mulang Karate ing sekolah-sekolah umum.[22][23]
Ing ngisor iki yaiku tokoh saka suku Ryukyu:
(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
{{cite journal}}:|access-date= requires|url= (pitulung){{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link){{cite book}}: CS1 maint: uses authors parameter (link){{cite book}}: CS1 maint: uses authors parameter (link)