Sèl saraf utawaneuron yaiku pérangan paling cilik kang nyusunsistem sarafmanungsa kang ndarbèni sipat béda saka sèl-sèl awak liyané.[1] Kagunan saka sèl saraf yaiku ngirimaké pesen(impuls) kang wujud rangsang utawa tanggapan.[2]
Jaringan saraf kawangun saka sèl-sèl saraf (neuron) kang ndarbèni ciri kusus, yaiku ndarbèni ploloransitoplasma kang dawa.[1] Kajaba kasusun saka neuron, sèl saraf uga kasusun saka sèlneuroglia kang ana ingsistem saraf pusat.[1] Sèl saraf dumunung nyebar ing kabèh awak manungsa.[1] Ing jero siji sèl saraf, sitoplasmané ngandhutribosom,badan golgi,retikulum endoplasma, lanmitokondria.[1] Neuron éntuk sedhiyan panganan liwat sèl neuroglia kang ngubengi. Neuron kasusun sakaawak sèl,dendrit, lanakson.[1] Neuron ndarbèni wangun lan ukuran kang manéka warna. Miturut wanguné, neuron bisa dibédakaké dadi telu, yaiku neuron unipolar, bipolar, lan multipolar.[3] Inginvertebrata, awak sèl padatan ndarbèni ukuran cilik (dhiamèter < 0,1 mm) lan kandelé srabut saraf < 0,01 mm.[3]
Saben neuron kawangun saka siji awak sèl kang ing jeroné ana sitoplasma laninti sèl. Saka awak sèl metu rong jijis srabut saraf, yaikudendrit lanakson(neurit).[2] Kagunan awak sél yaiku dadi papan kanggo sintésis neurotransmitter, yaiku senyawa kimia kang wigati kanggo mbiyantupenjalaran impuls kang ngliwatisinaps.[3] Saka awak sèl katon sawatara brenjolan sitoplasmik tumuju njaba lan mbentuk struktur kang diarani dendrit lan akson.[3] Dendrit yaiku brenjolan sitoplasmik kang methungul saka awak sèl saraf, ukurané cendhak udakara 1 mm.[3] Gunggungé dendrit akèh lan nyabang. Kagunan saka dendrit yaiku nampa rangsang lan nggawa rangsang mau tumuju awal sèl.[3] Déné akson yaiku brenjolan sitoplasmik kang methungul uga saka awak sèl kang ndarbèni kagunan nerusaké rangsang tumuju bongkot akson.[3] Ukuran akson paling dawa kanthi bongkot nyabang banget. Akson ana kang digubetislubung meielin lan ana sing ora kagubet.[3]
Rangsang kang ditampa déning sèl saraf résèptor banjur ditampa déning sel saraf sènsoris kanggo diterusaké tumuju utek.[1] Pawarta(informasi) kang wis tekan utek banjur diolah,diinterpretasi banjur mènèhi wangsulan marang pawarta kang ditampa mau.[1] Nalika mènèhi wangsulan kang wis ditampa, lakuné pawarta mau digawa saka utek tumuju sèl-sèl saraf motorik banjur kadadèn rèspon wujud obahé awak.[1] Ing obah rèflèks, impuls liwat dalan cendhak utawa dalan jujugan, Diwiwiti saka rèsèptor panampa rangsang, banjur diterusaké déning saraf sènsoris tumuju saraf pusat.[1] Rangsang mau ditampa déning sèl saraf panggandhèng (konèktor) tanpa diolah ing jero utek langsung dikirim tumuju saraf motorik kanggo dikirim menyang èfèktor, yaiku otot lan klanjer.[1] Tuladahané obah rèflèks yaiku nalikamripat kedhèp.[1]
