Fritz Albert LipmannPremio Nobel per la medicina 1953 Fritz Albert Lipmann (Königsberg ,12 giugno 1899 –Poughkeepsie ,24 luglio 1986 ) è stato unbiochimico tedesco naturalizzato statunitense ,premio Nobel per la medicina nel1953 , insieme aHans Adolf Krebs , per la scoperta delCoenzima A [ 1] .
Lipmann e Krebs al conferimento del Premio Nobel per la medicina, 9 dicembre 1953 Lipmann nacque a Königsberg, all'epoca facente parte dellaPrussia , in una famiglia di origine ebrea da Leopold, avvocato, e Gertrud Lipmann (nata Lachmanski).
Studiò medicina nelleUniversità di Königsberg , diBerlino e diMonaco , laureandosi a Berlino nel 1924. Proseguì gli studi di chimica a Königsberg, sotto la guida del professorHans Meerwein .
Nel 1926 si unì aOtto Fritz Meyerhof presso laSocietà Kaiser Wilhelm per l'Avanzamento delle Scienze aDahlem (Berlino) per il suo dottorato, del quale discusse la tesi nel 1927. Successivamente seguì Meyerhof adHeidelberg all'Istituto Kaiser Wilhelm per la ricerca medica .[ 2]
Nel 1939 Lipmann si trasferì negliStati Uniti . Fino al 1941 lavorò come ricercatore associato presso il Dipartimento di Biochimica allaWeill Cornell Medicine diNew York ed in seguito, dapprima come ricercatore nel Dipartimento di Chirurgia alMassachusetts General Hospital diBoston , e poi dirigendo un proprio gruppo di ricerca biochimica all'interno dell'ospedale.
Dal 1949 al 1957 fu professore di biochimica allaHarvard Medical School e dal 1957 continuò l'attività di insegnamento e ricerca allaRockefeller University di New York.
Nel 1953 ricevette ilPremio Nobel per la medicina "per la scoperta del Coenzima A e la sua importanza nel metabolismo" insieme aHans Adolf Krebs .[ 1]
Nel 1966 fu insignito dellaNational Medal of Science , proseguendo gli studi alla ricerca di una molecola variante del Coenzima A, oggi nota comePantetina . Fu eletto membro dellaAmerican Academy of Arts and Sciences , dellaNational Academy of Sciences e dellaAmerican Philosophical Society .
Lipmann introdusse il simbolo ~ per indicare il fosfato ad alto contenuto energetico in biomolecole ricche di energia come l'ATP nel suo saggio "Metabolic Generation and Utilization of Phosphate Bond Energy";[ 3] di questo articolo disse "che nel campo della biosintesi abbiamo un raro esempio di progresso che porta alla semplificazione".[ 4]
Nel 1931 sposò Elfreda M. Hall, dalla quale ebbe un figlio, Steven.[ 5]
Morì a Poughkeepsie nel 1986[ 6] , sua moglie morì nel 2008 all'età di 101 anni.[ 7]
^ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953 , sunobelprize.org .^ Fritz Lipmann - Biographical , sunobelprize.org .^ Fritz A. Lipmann,Metabolic Generation and Utilization of Phosphate Bond Energy , inAdvances in Enzymology - and Related Areas of Molecular Biology , vol. 1, 1º gennaio 1941,DOI :10.1002/9780470122464.ch4 . ^ Biosynthetic mechanisms , sudigitalcommons.rockefeller.edu .^ Fritz Albert Lipmann-1899-1986-German-American Biochemist , suencyclopedia.com .^ Fritz A. Lippmann, biochemist, dies , sunytimes.com .^ Freda Elfriede Lipmann (Hall) , sugeni.com .Lipmann, Fritz Albert , suTreccani.it – Enciclopedie on line ,Istituto dell'Enciclopedia Italiana .Lipmann, Fritz Albert , susapere.it ,De Agostini .(EN )Fritz Albert Lipmann , suEnciclopedia Britannica , Encyclopædia Britannica, Inc. (EN )Fritz Albert Lipmann , sunobelprize.org . Vincitori del Premio Nobel per la medicina 1901 - 1925 Emil Adolf von Behring (1901) •Ronald Ross (1902) •Niels Ryberg Finsen (1903) •Ivan Pavlov (1904) •Robert Koch (1905) •Camillo Golgi ,Santiago Ramón y Cajal (1906) •Charles Louis Alphonse Laveran (1907) •Il'ja Il'ič Mečnikov ,Paul Ehrlich (1908) •Emil Theodor Kocher (1909) •Albrecht Kossel (1910) •Allvar Gullstrand (1911) •Alexis Carrel (1912) •Charles Robert Richet (1913) •Robert Bárány (1914) •Jules Bordet (1919) •August Krogh (1920) •Archibald Vivian Hill ,Otto Meyerhof (1922) •Frederick Banting ,John James Rickard Macleod (1923) •Willem Einthoven (1924)1926 - 1950 Johannes Fibiger (1926) •Julius Wagner-Jauregg (1927) •Charles Nicolle (1928) •Christiaan Eijkman ,Frederick Hopkins (1929) •Karl Landsteiner (1930) •Otto Heinrich Warburg (1931) •Charles Sherrington ,Edgar Douglas Adrian (1932) •Thomas Hunt Morgan (1933) •George Whipple ,George Minot ,William Murphy (1934) •Hans Spemann (1935) •Henry Hallett Dale ,Otto Loewi (1936) •Albert Szent-Györgyi (1937) •Corneille Heymans (1938) •Gerhard Domagk (1939) •Henrik Dam ,Edward Adelbert Doisy (1943) •Joseph Erlanger ,Herbert Spencer Gasser (1944) •Alexander Fleming ,Ernst Boris Chain ,Howard Walter Florey (1945) •Hermann Joseph Muller (1946) •Carl Ferdinand Cori ,Gerty Cori ,Bernardo Houssay (1947) •Paul Hermann Müller (1948) •Walter Rudolf Hess ,Antonio Egas Moniz (1949) •Edward Calvin Kendall ,Tadeusz Reichstein ,Philip Showalter Hench (1950)1951 - 1975 Max Theiler (1951) •Selman Waksman (1952) •Hans Adolf Krebs ,Fritz Albert Lipmann (1953) •John Franklin Enders ,Thomas Huckle Weller ,Frederick Chapman Robbins (1954) •Hugo Theorell (1955) •André Frédéric Cournand ,Werner Forssmann ,Dickinson Richards (1956) •Daniel Bovet (1957) •George Wells Beadle ,Edward Lawrie Tatum ,Joshua Lederberg (1958) •Severo Ochoa ,Arthur Kornberg (1959) •Frank Macfarlane Burnet ,Peter Medawar (1960) •Georg von Békésy (1961) •Francis Crick ,James Dewey Watson ,Maurice Wilkins (1962) •John Carew Eccles ,Alan Lloyd Hodgkin ,Andrew Huxley (1963) •Konrad Bloch ,Feodor Lynen (1964) •François Jacob ,André Lwoff ,Jacques Monod (1965) •Francis Peyton Rous ,Charles B. Huggins (1966) •Ragnar Granit ,Haldan Keffer Hartline ,George Wald (1967) •Robert W. Holley ,Har Gobind Khorana ,Marshall W. Nirenberg (1968) •Max Delbrück ,Alfred Hershey ,Salvador Luria (1969) •Bernard Katz ,Ulf von Euler ,Julius Axelrod (1970) •Earl Wilbur Sutherland, Jr. (1971) •Gerald Edelman ,Rodney Robert Porter (1972) •Karl von Frisch ,Konrad Lorenz ,Nikolaas Tinbergen (1973) •Albert Claude ,Christian de Duve ,George Emil Palade (1974) •David Baltimore ,Renato Dulbecco ,Howard Martin Temin (1975)1976 - 2000 Baruch Blumberg ,Daniel Carleton Gajdusek (1976) •Roger Guillemin ,Andrew Schally ,Rosalyn Yalow (1977) •Werner Arber ,Daniel Nathans ,Hamilton Smith (1978) •Allan McLeod Cormack ,Godfrey Hounsfield (1979) •Baruj Benacerraf ,Jean Dausset ,George Snell (1980) •Roger Sperry ,David Hubel ,Torsten Wiesel (1981) •Sune Bergström ,Bengt Samuelsson ,John Vane (1982) •Barbara McClintock (1983) •Niels Kaj Jerne ,Georges Köhler ,César Milstein (1984) •Michael Stuart Brown ,Joseph Goldstein (1985) •Stanley Cohen ,Rita Levi-Montalcini (1986) •Susumu Tonegawa (1987) •James W. Black ,Gertrude B. Elion ,George Herbert Hitchings (1988) •John Michael Bishop ,Harold Varmus (1989) •Joseph Murray ,Edward Donnall Thomas (1990) •Erwin Neher ,Bert Sakmann (1991) •Edmond Fischer ,Edwin Krebs (1992) •Richard Roberts ,Phillip Sharp (1993) •Alfred Gilman ,Martin Rodbell (1994) •Edward Bok Lewis ,Christiane Nüsslein-Volhard ,Eric Wieschaus (1995) •Peter Charles Doherty ,Rolf Zinkernagel (1996) •Stanley Prusiner (1997) •Robert Furchgott ,Louis Ignarro ,Ferid Murad (1998) •Günter Blobel (1999) •Arvid Carlsson ,Paul Greengard ,Eric Kandel (2000)2001 - oggi Leland Hartwell ,Tim Hunt ,Paul Nurse (2001) •Sydney Brenner ,H. Robert Horvitz ,John Sulston (2002) •Paul Lauterbur ,Peter Mansfield (2003) •Richard Axel ,Linda Buck (2004) •Barry J. Marshall ,Robin Warren (2005) •Andrew Z. Fire ,Craig Mello (2006) •Mario Capecchi ,Martin Evans ,Oliver Smithies (2007) •Harald zur Hausen ,Françoise Barré-Sinoussi ,Luc Montagnier (2008) •Elizabeth Blackburn ,Carol W. Greider ,Jack W. Szostak (2009) •Robert Geoffrey Edwards (2010) •Bruce Beutler ,Jules Hoffmann ,Ralph Steinman (2011) •John Gurdon ,Shin'ya Yamanaka (2012) •James Rothman ,Randy Schekman ,Thomas Südhof (2013) •John O'Keefe ,May-Britt Moser ,Edvard I. Moser (2014) •William Cecil Campbell ,Satoshi Ōmura ,Tu Youyou (2015) •Yoshinori Ōsumi (2016) •Jeffrey Connor Hall ,Michael Rosbash ,Michael Warren Young (2017) •James Patrick Allison ,Tasuku Honjo (2018) •William Kaelin Jr. ,Peter John Ratcliffe ,Gregg L. Semenza (2019) •Harvey J. Alter ,Michael Houghton ,Charles M. Rice (2020) •David Julius ,Ardem Patapoutian (2021) •Svante Pääbo (2022) •Katalin Karikó ,Drew Weissman (2023) •Victor Ambros ,Gary Ruvkun (2024) •Mary Brunkow ,Fred Ramsdell ,Shimon Sakaguchi (2025)