Sahrawi-lýðveldið (arabíska: الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطيةal-Jumhūrīyah al-'Arabīyah aṣ-Ṣaḥrāwīyah ad-Dīmuqrāṭīyah;spænska:República Árabe Saharaui Democrática) er land sem nýtur viðurkenningar víða um heim og gerir tilkall tilVestur-Sahara, en ræður í reynd aðeins yfir um fimmtungi landsins austast.Marokkó hefur lagt undir sig meirihluta svæðisins frá 1979. Frá 1884 til 1975 var landið spænska nýlendanSpænska Sahara. Sahrawi-lýðveldið er annað tveggja Afríkulanda þar sem spænska er töluð að ráði. Hitt erMiðbaugs-Gínea.
SjálfstæðishreyfinginPolisario lýsti yfir stofnun sjálfstæðs lýðveldis íBir Lehlou 27. febrúar 1976. Samtökin ráða nú yfir um 20-25% þess landsvæðis sem þau gera tilkall til.[1] Þau kalla landið sem þau stjórna „frelsuðu landsvæðin“ eða „Frísvæðið“. Marokkó kallar landið í Vestur-Sahara sem það ræður yfir „Suðurhéruðin“. Polisario lítur svo á að þau héruð séu hernumin. Yfirlýst höfuðborg Sahrawi-lýðveldisins er fyrrum höfuðborg nýlendunnar,El Aaiún en tímabundin höfuðborg var flutt frá Bir Lehlou tilTifariti árið 2008. Raunverulegt stjórnarsetur Sahrawi-lýðveldisins er í flóttamannabúðum viðTindouf íAlsír.
Sahrawi-lýðveldið á formlegum samskiptum við um 30 ríki og er fullgildur meðlimurAfríkusambandsins.
OrðiðSahrawi kemur úr arabískuṢaḥrāwī صحراوي og merkir „eyðimerkurbúi“.Ṣaḥrāwī صحراوي er aftur dregið af arabíska orðinuṢaḥrā' (صحراء) sem þýðir „eyðimörk“.
StaðaVestur-Sahara var umdeild löngu áður en Spánverjar drógu sig þaðan.Marokkó ogMáritanía gerðu bæði tilkall til svæðisins, auk þess sem sjálfstæðishreyfinginPolisario barðist fyrir sjálfstæði þess. Í kjölfarGrænu göngunnar í Marokkó 4. nóvember 1975 gerðu Spánn, Marokkó og MáritaníaMadrídarsáttmálann, þar sem Spánverjar hugðust hverfa alveg frá landinu og því yrði síðan skipt milli Marokkó og Máritaníu. Sex dögum síðar lésteinræðisherra Spánar,Francisco Franco, og samningurinn var aldrei lögfestur á Spáni. Marokkó og Máritanía innlimuðu engu að síður landsvæðið. Í febrúar 1976 tilkynnti spænska stjórninSameinuðu þjóðunum að Spánn hefði dregið sig að fullu frá Vestur-Sahara. Hvorki Marokkó né Máritanía nutu alþjóðlegs stuðnings í því að leggja svæðið undir sig og Polisario hóf vopnaða baráttu gegn þeim. Sameinuðu þjóðirnar líta svo á að Polisario sé lögmæt stjórn landsvæðisins í umboði íbúa þess.[2]
Daginn eftir yfirlýsingu Spánar hjá Sameinuðu þjóðunum lýsti Polisario yfir stofnun sjálfstæðs lýðveldis. Yfirlýsingin kom frá útlagastjórn íBir Lehlou þar sem Marokkó hafði tekið við stjórnartaumunum í gömlu höfuðborginni, El-Aaiún, frá Spánverjum. Máritanía dró sig út úr átökum í Vestur-Sahara og viðurkenndi stjórn Polisario árið 1979. Árið 1991 sömdu Marokkó og Polisario umvopnahlé gegn því að haldin yrði þjóðaratkvæðagreiðsla um framtíð Vestur-Sahara. Sú þjóðaratkvæðagreiðsla hefur enn ekki farið fram vegna deilna um það hverjir megi kjósa. Polisario hélt yfirráðum yfir Bir Lehlou þar til árið 2008 að tímabundna höfuðborgin var flutt tilTifariti.[3][4] Dagleg stjórn lýðveldisins fer fram íflóttamannabúðum Sahrawa íTindouf-héraði í Alsír.
.svg)
