Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Fara í innihald
WikipediaFrjálsa alfræðiritið
Leit

Ösp

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
(Endurbeint fráPopulus)
Ösp
Lauf blæaspar
Vísindaleg flokkun
Ríki:Jurtaríki (Plantae)
Fylking:Berfrævingar (Angiospermae)
Flokkur:Tvíkímblöðungar (Eudicotyledoneae)
(óraðað)Rosidae
Ættbálkur:Malpighiales
Ætt:Víðisætt (Salicaceae)
Ættflokkur:Saliceae[1]
Ættkvísl:Populus
L.
Einkennistegund
Populus tremula
Tegundir

Sjá grein

Ösp (fræðiheiti:Populus) erættkvísl 25 – 35 tegundalauftrjáa sem vaxa ánorðurhveli jarðar. Þær eru meðal mikilvægustu lauftrjáa áNorðurslóðum. Aspir verða yfirleitt 15-50 metra háar og getur trjástofn stærstu tegunda orðið allt að 250 cm í þvermál. Venjulega ertrjábörkur ungra aspa frá hvítum lit upp í grænleitt. Í eldritrjám helst mýkt barkarins hjá sumum tegundum en hjá öðrum verður börkurinn dökkbrúnn og sprunginn.[2] Allar tegundir innanvíðiættar (Salicaceae), en asparættkvíslin tilheyrir henni, erueinkynja. Trén eru því annaðhvort karl- eða kvenkyns. Aspartegundir eru líka notaðar til timburframleiðslu.

Ræktun á Íslandi

[breyta |breyta frumkóða]

Helstu aspir sem ræktaðar eru á Íslandi erualaskaösp (Populus trichocarpa),balsamösp (Populus balsamifera) ogblæösp (Populus tremula)Einnig hafanöturösp (Populus tremuloides) oggráösp (Populus canescens) verið reyndar.

Flokkun

[breyta |breyta frumkóða]

ÆttkvíslinPopulus hefur vanalega verið skipt í sex deildir á grundvelli einkenna blaða og blóma;[3][4] þessari flokkun er fylgt hér fyrir neðan. Nýlegar erfðarannsóknir hafa að mestu stutt þessa flokkun, staðfest nokkrar grunaða "reticulate" þróun vegna kynblöndunar (og erfðaflæðis til baka) milli hópa. Nokkrar tegundir (nefndar að neðan) hafa mismunandi tengsl eftri því hvort kjarna DNA (erfist í karllegg) og grænukorna DNA raðir (erfist í kvenlegg) sé að ræða, greinilegt merki þess að um sé að ræða blendingsuppruna.[5] Blöndun er algeng í ættkvíslinni, með blendinga á milli tegunda í mismunandi deildum.[6][7]

Vistfræði

[breyta |breyta frumkóða]

Aspir afbalsamaspardeild eru oft votlendis tegundir.Blæaspir eru oft mikilvæg lauftré íbarrskógabeltinu.[6][3]

Aspir eru mikilvægar tegundir fyrirlirfur fjöldaLepidoptera tegunda.Pleurotus populinus, asparostruvængur, finnst einvörðungu á dauðum viði aspa íNorður-Ameríku.

Valdar tegundir

[breyta |breyta frumkóða]
Populus nigra að hausti
BlöðPopulus lasiocarpa

Tilvísanir

[breyta |breyta frumkóða]
  1. „GenusPopulus (poplars).Taxonomy. UniProt. Sótt 4. febrúar 2010.
  2. Getið þið sagt mér allt sem hægt er að vita um aspir? vísindavefur. Skoðað 3. febrúar 2016.
  3. 3,03,1Rushforth, K. (1999).Trees of Britain and rope. Collins ISBNKerfissíða:Bókaheimildir/0-00-220013-9.
  4. Eckenwalder, J.E. (1996). „Systematics and evolution ofPopulus“. Í R.F. Stettler; H.D. Bradshaw; P.E. Heilman; T.M. Hinckley (ritstjórar).Biology ofPopulus and its implications for management and conservation. Ottawa: NRC Research Press, National Research Council of Canada.ISBN 9780660165066.
  5. Hamzeh, M., & Dayanandan, S. (2004). Phylogeny ofPopulus (Salicaceae) based on nucleotide sequences of chloroplast TRNT-TRNF region and nuclear rDNA.Amer. J. Bot. 91: 1398-1408. Availableonline
  6. 6,06,1Meikle, R. D. (1984).Willows and Poplars of Great Britain and Ireland. BSBI Handbook No. 4. ISBNKerfissíða:Bókaheimildir/0-901158-07-0.
  7. Eckenwalder, J.E. (2001). „Key to species and main crosses“. Í D.I. Dickmann; J.G. Isebrands; J.E. Eckenwalder; J. Richardson (ritstjórar).Poplar culture in North America. Ottawa: NRC Research Press. bls. 325–330.ISBN 978-0-660-18145-5.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Ösp&oldid=1852197
Flokkur:
Falinn flokkur:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp