Oxun er ferli í efnafræði sem skilgreint er sem missirrafeinda í oxunar-afoxunarhvarfi. Hægt er að skilgreinaoxunartölu frumefnis. Þegarfrumeind eðajón taparrafeind, hækkar oxunartalan.
Afoxun er heiti efnaferlisins þegar frumefni bætir við sig rafeind. Þá lækkar oxunatalan.
Oxun er mikið notuð í efnaiðnaði, til dæmis við framleiðslu hreinlætisefna.
Bruni er tegund hraðfara oxunar.
Í oxunar-afoxunarhvarfi hliðrast rafeindir frá einu frumefni til annars frumefnis. Það frumefni sem gefur frá sér rafeind(ir) kallastafoxari (það oxast sjálft) og það frumefni sem tekur til sín rafeind(ir) kallastoxari (það afoxast sjálft).
Oxarar eru almennt frumefni eða efnasambönd þar sem einkennast af hárri oxunartölu t.d. H2O2, MnO4-, Cr2O7-2.
Afoxarar eru fjölbreyttur hópur efna. Rafjákvæðir málmar eins og Li, Na, Mg, Fe, Zn og Al eru góðir afoxarar. Hreint kolefni, C, er einnig góður afoxari. Í lífrænni efnafræði eru hýdríð sambönd eins og NaBH4 og LiAlH4 mikið notuð sem afoxarar.
Fe+2 oxast í Fe+3 meðvetnisperoxíð sem oxara.
Hálfhvörfin eru
Fe+2 → Fe+3 + e-
H2O2 + 2e- → 2OH-
Heildarhvarfið er 2 Fe+2 + H2O2 + 2 H+ → 2 Fe+3 + 2 H2O
Járn, Fe, oxast yfir í Fe+3 undir áhrifum súrefnis. Til þess að þetta gangi greiðlega er best að vatn sé til staðar í formi raka. Hvarfjafnan er
4 Fe + 3 O2 → 2 Fe2O3. Því er ein aðferð til að ryðverja járn að mála það vel.
