Meðal elstu íbúa landsins voruSaomenningin við Tsjadvatn ogBakóar í regnskógunum.Portúgalskir landkönnuðir komu að strönd landsins á15. öld og nefndu svæðiðRio dos Camarões („Rækjufljót“) sem varðCameroon á ensku ogCameroun og frönsku.Fúlanar stofnuðuAdamawa-emíratið í norðurhluta landsins á19. öld og ýmis þjóðarbrot stofnuðu öflug ættbálkaveldi í vestri og norðvestri. Árið1884 varð landiðþýska nýlendanKamerun. Eftir ósigur Þýskalands íFyrri heimsstyrjöld var landinu skipt milliBreta ogFrakka.Union des Populations du Cameroun barðist fyrir sjálfstæði í en var bannaður af Frökkum. Árið1955 hófstBamileke-stríðið gegn stjórn Frakka. Landið sameinaðist árið1960 semsambandslýðveldi Frönsku Kamerún og hluta Bresku Kamerún árið1961. Sambandslýðveldið var lagt niður og landið sameinað í eitt ríki árið1972 þegar það var nefnt Sameinaða lýðveldið Kamerún sem varð einfaldlega Lýðveldið Kamerún 1984.Paul Biya hefur ríkt sem forseti frá1982 en hann var áður forsætisráðherra frá 1975. Kamerún erforsetaræði.
Nafnið Kamerún er dregið af heitiWouri-ár semPortúgalar nefnduRio dos Camarões „Rækjuá“ og vísar til krabbadýra af tegundinniLepidophthalmus turneranus sem áður voru þar í miklu magni.[1][2] Enn í dag er heiti landsinsCamarões á portúgölsku.
Kamerún er 475.442 km² að stærð og 53. stærsta land heims.[3] Landið er bæði íMið- ogVestur-Afríku viðBonny-bugt sem er hluti afGíneuflóa ogAtlantshafi.[4] Kamerún er milli 1. og 13. breiddargráðu norður og 8. og 17. lengdargráðu austur.
Kamerún er stundum lýst í ferðamannabæklingum sem „smáútgáfu af Afríku“ af því þar er að finna flestar tegundir loftslags og gróðurs sem einkenna álfuna: strendur, eyðimörk, fjöll, regnskóga og gresjur.[5] Kamerún á landamæri að Nígeríu og Atlantshafi í vestri, Tjad í norðaustri, Mið-Afríkulýðveldinu í austri, og Miðbaugs-Gíneu, Gabon og Lýðveldinu Kongó í suðri.[6]
Kamerún skiptist í fimm landfræðileg svæði sem hvert hefur sín séreinkenni. Strandsléttan nær 15 til 150 km inn í landið frá Gíneuflóa[7] og er að jafnaði 90 metrar á hæð.[8] Þessi landræma er mjög heit og rök með stuttuþurrkatímabili, og er með blautustu svæðum jarðar. Þar eruCross-Sanaga-Bioko-skógarnir.[9][10]
Háslétta Suður-Kamerún rís upp af strandsléttunni í 650 metra meðalhæð.[11] Regnskógar einkenna þetta svæði, þótt munur áregntímabili og þurrkatímabili geri það að verkum að þar er minni raki en við ströndina.
Kamerúnfjöll eru óreglulegur garður af fjöllum, hæðum og hásléttum sem nær fráKamerúnfjalli við ströndina, hæsta fjalli Kamerún í 4.095 metra hæð,[12] næstum aðTjadvatni við norðurlandamæri landsins. Loftslag á þessu svæði er milt, sérstaklega áVesturhálendinu, þótt úrkoma sé mikil. Þar er að finna einn frjósamasta jarðveg landsins, sérstaklega í kringum eldfjallið Kamerúnfjall.[12] Þar er hægt að finnagígvötn. Þann 21. ágúst 1986 gaus mikið af koltvísýringi upp úr einu slíku,Nyosvatni, með þeim afleiðingum að um 1.700 manns létu lífið.
Hásléttan í suðri rís í norður upp að graslendriAdamawa-sléttunni. Hún nær frá fjöllunum í vestri og myndar landamæri milli norður- og suðurhluta landsins. Meðalhæð sléttunnar er 1.100 metrar,[11] og meðalhitinn er frá 22 að 25°C með mikilli úrkomu milli apríl og október, sem nær hámarki í júlí og ágúst.[13][14] Láglendið í norðri nær frá brún Adamawa að Tjadvatni með 300 til 350 metra meðalhæð.[12] Einkennandi gróður þar er kjarrlendi og grös. Þetta er þurrt landsvæði með lítilli úrkomu og háum meðalhita.[15]
Kamerún er með fjögur vatnakerfi. Í suðri eru helstu árnarNtem-á,Nyong-á,Sanagaá og Wouri. Þær renna í suðvestur eða vestur beint út í Gíneuflóa.Dja-á ogKadéï-á renna í suðvestur þar sem þær sameinastKongófljóti. Í norðurhluta Kamerún rennurBenue-á í norður og vestur og sameinastNígerfljóti.Logon-á rennur í norður í Tjadvatn sem liggur á mörkum Kamerún og þriggja nágrannaríkja.[16]
Forseti Kamerún er kjörinn í beinum kosningum og er æðsti ráðamaður landsins. Hann ber ábyrgð á stefnu stjórarinnar, stjórn ríkisstofnana, er yfirmaðurheraflans, staðfestir alþjóðasamninga og getur lýst yfir neyðarástandi.[17] Forsetinn skipar opinbera fulltrúa á öllum stigum, allt fráforsætisráðherra (sem er stjórnarleiðtogi) að héraðsstjórum og umdæmisstjórum.[18] Forsetinn er kosinn til sjö ára í senn.[6] Aðeins tveir menn hafa gegnt embætti forseta Kamerún frá því landið fékk sjálfstæði.
Þing Kamerún er löggjafi landsins sem kemur saman þrisvar á ári.[18] 180 þingmenn sitja á þinginu, kosnir til 5 ára í senn. Lög eru sett með meirihlutaatkvæði þingmanna.[6] Stjórnarskráin frá 1996 gerir ráð fyrir efri deild þingsins,öldungadeild Kamerún, með 100 þingmönnum. Ríkisstjórnin viðurkennir vald hefðbundinna ættbálkahöfðingja til að stjórna í héraði og leysa úr deiluefnum, svo lengi sem það vald sé ekki í andstöðu við landslög.[19][20]
ÍStjórnarskrá Kamerún er landinu skipt í 10 héruð með nokkra sjálfstjórn, sem hvert heyrir undir kjöriðhéraðsráð. Fyrir hverju héraði fer landstjóri sem skipaður er af forseta.[23]
Héraðsleiðtogar hafa það hlutverk að framkvæma fyrirskipanir forsetans og veita upplýsingar um ástandið í héruðunum, stjórna opinberri þjónustu, varðveita frið og hafa yfirumsjón með yfirmönnum minni stjórnsýslueininga. Landstjórar hafa þannig víðtæk völd: þeir geta haft uppi áróður í sínum héruðum, og kallað inn herinn, herlögreglu og lögreglu.[23] Allir opinberir embættismenn eru starfsmenn ráðuneytis svæðisstjórnunar, og þaðan fá héraðs- og sveitarstjórnir líka mest af tekjum sínum.[24]
Héruðin skiptast í 58 sýslur (départements). Fyrir þeim fara skipaðir sýslumenn (préfets). Sýslurnar skiptast síðan í hverfi (arrondissements) sem aðstoðarsýslumenn (sous-prefets) fara fyrir. Umdæmin, sem heyra undir umdæmisforseta (chefs de district), eru minnstu stjórnsýslueiningarnar.[25]
Nyrstu héruðin þrjú eruNyrsta hérað (enska: Far North; franska: Extrême Nord),Norðurhérað (enska: North; franska: Nord) ogAdamawa-hérað (enska: Adamawa; franska: Adamaoua). Sunnan við þau eruMiðhérað (enska: Centre; franska: Centre) ogAusturhérað (enska: East; franska: Est).Suðurhérað (enska: South; franska: Sud) er við Gíneuflóa og suðurlandamærin. Vesturhluti Kamerún skiptist í fjögur héruð:Strandhérað (enska: Littoral; franska: Littoral) ogSuðvesturhérað (enska: Southwest; franska: Sud-Ouest) eru við ströndina, enNorðvesturhérað (enska: Northwest; franska: Nord-Ouest) ogVesturhérað (enska: West; franska: Ouest) ná yfir gresjurnar í vestri.[25]
↑Cameroon (adj.) nation in West Africa, its name is taken from the Anglicized form of the former name of the River Wouri, which was called by the Portuguese Rio dos Camarões "river of prawns" (16c.) for the abundance of these they found in its broad estuary. camarões is from Latin cammarus "a crawfish, prawn."
↑Gwanfogbe, Mathew; Meligui, Ambrose; Moukam, Jean and Nguoghia, Jeanette (1983).Geography of Cameroon. Hong Kong: Macmillan Education, p. 20,ISBN 0333366905.
.svg)
