Eyjan var byggðTaínóum sem fluttust þangað frá Suður-Ameríku. Evrópubúar komu fyrst til eyjarinnar 5. desember 1492, ífyrstu ferð Kólumbusar, sem hélt að hann væri kominn tilIndlands eðaKína. Kólumbus stofnaði þar síðar fyrstu nýlenduna íNýja heiminum,La Navidad, þar sem nú er norðausturströnd Haítí.Spánn gerði tilkall til eyjarinnar og nefndi hanaLa Española. Eyjan var hluti afSpænska heimsveldinu þar til snemma á 17. öld.Frakkar hófu þá að stofna nýlendur á vesturhluta eyjarinnar og gerðu tilkall til hennar. EftirNíu ára stríðið fengu Frakkar vesturhluta eyjunnar með friðarsamningum 1697. Þeir nefndu þann hlutaSaint-Domingue. Frakkar stofnuðusykurplantekrur sem ræktaðar voru meðþrælum frá Afríku. Nýlendan var með þeim auðugustu í heimi.
Haítí varð fyrir gríðarlegum skemmdum íjarðskjálfta sem varð árið 2010 þann 12. janúar en hann mældist 7,0 áRichter og átti upptök sín skammt fráPort-au-Prince, höfuðborg Haítí.Ísland átti heiðurinn af því að vera fyrsta þjóðin sem kom Haítíbúum til hjálpar eftir jarðskjálftann.
Á Haítí erhitabeltisloftslag sem er breytilegt eftir hæð yfir sjávarmáli. Meðalhiti í Port-au-Prince er 23-31° í janúar og 25-35° í júlí. Úrkoma er breytileg eftir landshlutum og er meiri á sumum hlutum láglendis og í norður- og austurhlíðum fjalla. Þurrkatíminn á Haítí er frá nóvember til janúar.
Meðalúrkoma í Port-au-Prince er 1.370 mm. Það eru tvö regntímabil; apríl til júní og október til nóvember. Haítí verður reglulega fyrir alvarlegum þurrkum og flóðum, sem hafa enn verri afleiðingar vegnaskógaeyðingar.Fellibylir ganga oft yfir landið auk þess sem hætta getur verið á jarðskjálftum.
Haítí skiptist í tíu sýslur (départements) sem aftur skiptast í 42 umdæmi (arrondissements), sem skiptast í 145sveitarfélög (communes) sem skiptast í 571 hverfi (sections communales). Sýslurnar eru:
Þróun landsframleiðslu á mann.Útflutningsvörur árið 2019.
Haítí býr við markaðshagkerfi þar semverg landsframleiðsla er tæplega 20 milljarðar dala en 1.800 dalir á mann (áætlað árið 2017).[1] Gjaldmiðill landsins nefnistgourde. Þrátt fyrir mikla ferðaþjónustu er Haítí eitt af fátækustu löndum Ameríku, þar sem spilling, óstöðugleiki, lélegir innviðir, skortur á heilbrigðisþjónustu og menntun eru nefnd sem helstu ástæðurnar.[1] Atvinnuleysi er mikið og margir Haítíbúar leita tækifæra utanlands. Viðskipti við landið hrundu eftirjarðskjálftann 2010 ogkólerufaraldurinn sem kom í kjölfarið. Við það féll verg landsframleiðsla um 8%.[2] Árið 2010 var Haítí í 145. sæti af 182 löndum ávísitölu um þróun lífsgæða, og 57,3% þjóðarinnar liðu skort samkvæmt minnst þremur mælikvörðum á fátækt.[3]
Eftir umdeildar kosningar árið 2000 og ásakanir um spillingu stjórnarJean-Bertrand Aristide[4] hættu Bandaríkin hjálparstarfi á Haítí milli 2001 og 2004.[5] Þegar Aristide hvarf frá völdum árið 2004 hélt hjálparstarf áfram ogBrasilíuher leiddi friðargæslu í landinu. Eftir nærri fjögurra ára kreppu tók hagvöxtur við sér og náði 1,5% árið 2005.[6] Í september 2009 uppfyllti Haítí skilyrðiHeavily Indebted Poor Countries-verkefnis Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Heimsbankans til að fá niðurfellingu erlendra skulda.[7]
Yfir 90% af tekjum hins opinbera á Haítí koma frá samningi við olíufyrirtækiðPetrocaribe.[8]
Á Haítí eru tvö opinber tungumál:franska oghaítíska (kreólamál). Franska er helsta ritmálið, stjórnsýslumálið og fjölmiðlamálið, og 42% íbúa tala hana.[9][10] Menntaðir Haítíbúar tala allir frönsku, hún er kennslumál í skólum og helsta viðskiptamálið. Franska er líka notuð við opinber tilefni eins og giftingar, útskriftir og í messum. Haítí er annað af tveimur sjálfstæðum löndum í Ameríku þar sem franska er opinbert mál, ásamtKanada. Önnur Ameríkulönd þar sem franska er töluð eru öll undir yfirráðum Frakklands. Nær allir íbúar landsins tala haítísku sem erkreólamál byggt á frönsku. Sumir Haítíbúar sem búa nálægt landamærunum aðDóminíska lýðveldinu talaspænsku.[11]
Heilt á litið tala um 90-95% Haítíbúa haítísku og tæplega helmingur talar líka frönsku reiprennandi.[12] Haítíska hefur nýlega verið stöðluð.[13] Um 90% af orðaforða í haítísku er úr frönsku en málfræðin minnir meira á Vestur-Afríkumál. Þar má líka finna áhriftaínósku, spænsku ogportúgölsku.[14] Haítíska er skyld öðrum frönskuskotnum kreólamálum, en minnir mest áantilleysku oglouisiana-mál.
.svg)
.svg)
