Republiko esas guvernala sistemo ube lachefo di stato (qua maxim-multa-kaze havas la titulo "prezidanto", ma en antiquaRoma esis "konsulo") elektesas dal populo o dal parlamento, e ne povas transmisar la povo heredale a lua familio, quale eventas enmonarkii. L'origino di la vortorepubliko esas 2Latina vorti:res publica (publika kozo, o publik afero).
La prezidanti, maxim-multa-kaze en la moderna republiki, guvernas por periodi de 4 til 6 yari. En kelka landi, lakonstituco limitizas la quanto di inter-sequanta foyi qui ula persono povas disputar prezidantal elekti. Exemple enUsa e enBrazilia, prezidanti povas disputar rielekto nur unfoye sequante. EnUruguay, la prezidanto elektesas por 5 yari e ne povas rielektesar. EnChili, lu elektesas por 4 yari e ne povas rielektesar. EnVenezuela pos modifiko en la konstituco ye la15ma di februaro2009, la periodo esas 6 yari e la prezidanto povas rielektesar absolute.
SegunAristoteles, la tri principi fundamentala di ula republiko esas:
la separo di povi e lua mutuala kontrolo
l'aktiva partopreno en la politiko di omna civitani
la reprezento di omna sociala klasi en tota guvernala institucuri, sen prepondoro di ula.
Moderna konceptajo pri republiko kom demokrata sistemo di guvernerio aparis enFrancia dumIluminismo.Usa adoptis republiko kande ol divenis nedependanta, ye la4ma di julio1776.
