L'Insuli Salomon esas insul-grupo enOceania, sude dePacifiko, qua konsistas ek 6 precipua insuli e plu kam 900 insuleti este dePapua-Nova-Guinea. Lua totasurfaco amontas a28 400 km², ed ol havis707 851 habitanti en 2023.[1] Lua chef-urbo,Honiara, jacas an insuloGuadalcanal.
L'unesma habitanti dil insuli Salomon venis deNova-Guinea adminime 30 mil yari ante nun, dumPleistoceno. Li reprezentis l'unesma homala expanso traPacifiko, ante l'arivo di populi qui parolisAustroneziana lingui cirkume 4 mil yari ante nun. L'Austroneziani adportis nova tekniki di kultivo e navigado. La maxim multa lingui nun parolata che l'insuli Salomon havas Austroneziana origino.
Habitanti dil Insuli Salomon.
Inter 1200 aK e 800 aKAustronezianapopulo Lapita, kun lua karakterizivaceremiko, arivis al insuli. Existas multa evidentaji pri lia existo en tota Insuli Salomon, ed ank en Insuli Santa Cruz. Numeroza anciena sepulteyi de la yari 1000 til 1500 trovesis en tota insuli, inkluzitemegaliti konstruktita dum la 13ma yarcento.
L'insuli nomizesis dal Hispana exploreroÁlvaro de Mendaña. Kande ilu deskovris l'insuli, ilu kredis ke li esas laBiblala landoOphir, de ube on adportis oro al rejulo Salomon de Israel, pro l'oraji werata dal insulani.
Dum laDuesma mondomilito kelka importanta kombati eventis che l'insuli. La maxim importanta ek li esis labatalio di Guadalcanal, del7ma di agosto1942 til la9ma di februaro1943, interUsana eJaponiaana trupi. Usa vinkis, e 31 mil Japoniani e 7 mil Usani perisis lor la batalio. Depos la milito, Australian e Britanian autoritatozi diskutis pri transfero di la suvereneso sur l'arkipelago adAustralia. Tamen, Australiani esis hezitema pri asumar la spensi di la transfero, e l'ideo abandonesis.
Insuli Salomon esas konstitucalamonarkio. Lachefo di stato esas la rejo diAnglia, qua reprezentesas da generala guvernisto ed elektesas dal parlamento por 5 yari. Lachefo di guvernerio esas lachefministro, qua nominas la cetera ministri ministri, ed ank elektesas dal parlamento.
Legifala povo konsistas ek singlachambraparlamento kun 50 membri, qui elektesas dal populo por 4 yari. Omna civitani evanta 21 yari o pluse darfas votar.
La generala guvernisto nominas la chef-judiciisto de la Supera Korto, konsilata dal chefministro e dal chefo di la opozantaro. Lu anke nominas altra judiciisti, konsilata da judiciala komisitaro. Lakonstituco di 1978 kreis Supera Korto por judiciar civila e kriminala procesi, ed anke apelo-korto. La bazo di lua judiciala sistemo dependas de stranjera judiciisti, nome deAustralia,Nova-Zelando ePapua-Nova-Guinea.
L'insuli jacas interlatitudi 5° e 13°S elongitudi 155° e 169°E. La disto inter la maxim estala e la maxim westala insuli del arkipelago esas cirkume 1.500 km. Nome l'insuli Santa Cruz, jacanta norde deVanuatu, esas maxim izolata, e distas plu kam 200 km del altra insuli. La tereni de la maxim granda insuli havasvolkanal origino, kontre ke altra esaskoralia atoli. Geografiale, l'insulo Bougainville esas parto del Insuli Salomon, ma politikale apartenas aPapua-Nova-Guinea.
Laklimato esastropikala influata damusono, kun mezavalora temperaturi inter 25°C e 32°C dum la jorno.[2] Multacikloni formacesas proxim l'insuli, tamen li ne frapas l'arkipelago. La mezavalorapluvo-quanto yarala esas 305 cm (3050 mm).[2]
La precipua fluvii di la lando esas Lunga, Kirakira, Matanikau e Tenaru, la quar nur navigebla perkanoi.[2]
Preske 75% del habitanti praktikasagrokultivo o pesko por entrateno e produktas nulo por exportaco. Kun 600-dolara-TNP po persono, l'Insuli Salomon judikesas kom povra lando.
Familio enHoniara.Demografio di Salomon Insuli, de 1961 til 2004
Segun statistiki deThe World Factbook por julio 2018, Insuli Salomon havis660 121 habitanti. Segun etnio, 95,3% esis Melaneziani, 3,1% esis Polineziani, 1,2% esis Mikroneziani, e 0,3% esis altra etnii.[3]
La linguo oficala esas l'Angla, tamen parolata nur da 1% o 2% de la habitantaro. Altra lingui parolata esas Melanezianapidgin e cirkume 120 lokala lingui.[3]
La procento di habitantaro segunreligio esas: protestanti 73,4% (Eklezio di Melanezia 31,9%, Evangeliani de Suda Maro 17,1%, Adventisti de la 7ma Dio 11,7%, ed altri); katoliki 19,6%, altra kristani 2,9%, altra religii 4%, nula religio 0,03%, sen informo 0,1%.[3]
La viv-espero en 2007 esis 66,7 yari por la mulieri, e 64,9% por la viri.[4]
Radio esas la maxim influanta komunikala moyeno en la lando pro la interdifero di lokala lingui,iliterateso[5] e desfacileso por recevartelevizion-signali en kelka parti di la lando.
12World Population Prospects 2022 -Publikigita da United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.URL vidita ye 4ma di junio 2023.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
